Grzyb herbaciany kombucha, znany od tysiącleci, przeżywa obecnie swój renesans. Jest popularny na całym świecie, a w Polsce nazywa się go kombuczą. Ma orzeźwiający słodko-kwaśny smak. Przypisuje się mu szereg korzystnych właściwości. Napój kombucha, odpowiednio wykonany lub kupiony w sklepie, jest bogaty w probiotyki, dlatego można spożywać go w ramach zdrowej diety.
Kombucha – co to jest, właściwości, przeciwwskazania i przepis
Spis treści
Kombucha – co to jest?
Kombucha to fermentowany napój z czarnej (lub zielonej) herbaty i cukru, który otrzymuje się w wyniku fermentacji przez symbiotyczną kulturę drożdży (SCOBY) i bakterii kwasu octowego. Dokładne pochodzenie kombuchy jest niejasne, choć prawdopodobnie pochodzi z Chin, gdzie pojawiła się około 220 r. p.n.e. Kolonia bakterii i drożdży jest odpowiedzialna za rozpoczęcie procesu fermentacji po połączeniu z cukrem. Składniki te mają pozytywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i różnorodność mikrobioty jelitowej. Bakterie probiotyczne w kombuczy, jak potwierdzają badania z 2011 roku, są podobne do zdrowych bakterii występujących naturalnie w ludzkich jelitach.
Dowiedz się, czym jest kordyceps.
Kombucha – właściwości i dawkowanie
Grzyb herbaciany kombucha jest ceniony ze względu na swoje pobudzające i oczyszczające właściwości. Kombucza jest napojem o niskim pH, gdyż w wyniku fermentacji powstaje wiele kwasów organicznych (m.in. octowy, glukonowy, cytrynowy, jabłkowy, bursztynowy) o właściwościach przeciwbakteryjnych, które chronią napój przed rozwojem niekorzystnych drobnoustrojów.
Analiza składu napoju kombucha potwierdza obecność w nim:
- witaminy C,
- witamin z grupy B: B1, B2, B6,
- minerałów (cynku, magnezu, żelaza i miedzi),
- aminokwasów,
- enzymów,
- związków polifenolowych,
- sacharozy, glukozy i fruktozy.
W kombuczy najliczniejsze kolonie należą do bakterii z rodzaju Acetobacter, Gluconobacter, Lactobacillus oraz drożdży Saccharomyces i Zygosaccharomyces. Dzięki zawartości kwasów i witamin kombucza posiada właściwości lecznicze:
- wspomaga pracę wątroby – kwas glukuronowy, obecny w napoju fermentowanym kombucha, bierze udział w procesach detoksykacji (w wątrobie łączy się z tzw. ksenobiotykami, np. lekami lub truciznami, pomagając usuwać je z moczem);
- pomaga zmniejszać zmęczenie oraz częstość bólów głowy;
- zmniejsza stężenie kwasu moczowego w stawach (kombucha jest pomocna na dnę moczanową);
- reguluje pracę naskórka oraz poprawia wygląd włosów i paznokci;
- ma wysoki potencjał przeciw drobnoustrojom Candida.
To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny
Należy zaznaczyć, że według opinii lekarzy obecnie prawie nie ma badań klinicznych potwierdzających te działania, większość z tych twierdzeń pochodzi z badań na zwierzętach.
Badanie z 2012 roku wykazało, że kombucha może pomagać w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi u szczurów z cukrzycą. Potrzebne są dalsze badania, aby stwierdzić, czy kombucha może mieć zastosowanie w leczeniu cukrzycy typu 2 u ludzi. W kolejnych latach badania wykazały, że kombucha pomaga obniżać poziom cholesterolu i, w konsekwencji, zmniejszać zachorowanie na choroby serca (miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał serca). Dodatkowo działa przeciwzapalnie, zawiera substancje wspomagające trawienie i przyspieszające metabolizm.
Kombucha, jak inne kiszonki działa leczniczo na mikrobiotę jelitową, dlatego pacjenci z Hashimoto i IBS stosują ją wspomagająco. W kosmetyce używa się kombuchy do włosów zamiast toniku po każdym myciu.
Kombucha – przepis
Przygotowanie fermentowanego napoju z grzybka herbacianego jest możliwe w domu. Oto wskazówki, jak zrobić kombuchę.
- Przygotować wyparzony litrowy pojemnik (najlepiej szklany słoik), 4 szklanki wody, 5 g czarnej herbaty (ewentualnie 1 torebka), kulturę startową bakterii SCOBY (tzw. „grzybia matka”).
- Zagotować wodę w dużym garnku, po zagotowaniu zdjąć z ognia, dodać herbatę i 70 g cukru – wymieszać, aż cukier się rozpuści.
- Po około 15 minutach należy wyjąć herbatę, przelać płyn do naczynia i pozostawić do ostygnięcia.
- Przykryć bawełnianą szmatką lub ręcznikiem papierowym i pozostawić do fermentacji na tydzień lub dwa.
Kombuchę przechowywać należy z dala od światła w temperaturze 25oC (ale nie mniejszej niż 17oC).
Jak rozmnożyć kombuczę? Grzyb w pojemniku z dnia na dzień powiększa swój rozmiar. Aby go rozmnożyć, należy część oderwać i zacząć kolejną produkcję napoju. W sklepach internetowych oraz ze zdrową żywnością można kupić napój kombucza, kapsułki i tabletki. Cena za opakowanie 180 kapsułek wynosi około 50 złotych.
Kombucha – przeciwwskazania i opinie
Kombucza przeciwwskazana jest u osób z upośledzonym układem odpornościowym, po przeszczepach oraz w chorobach autoimmunologicznych. Szkodliwość niepasteryzowanego grzyba kombucha w takich przypadkach jest wysoka i może wywołać bakteryjną infekcję krwi lub fungemię (zakażenie grzybicze krwi). Spożycie kombuczy nie jest zalecane dla kobiet w ciąży oraz karmiących piersią – ze względu na brak odpowiednich badań naukowych.
Jak długo pić kombuchę? Badania sugerują, że spożywanie dużej ilości kombuchy może prowadzić do nieprzyjemnych skutków ubocznych, tj. ból brzucha, nudności, zawroty głowy, reakcje alergiczne. Odnotowano również przypadki kwasicy metabolicznej, chorób wątroby i nerek. Dlatego FDA (USA) wskazuje dawkowanie kombuchy do 125 ml napoju dziennie.
Opinie lekarzy na temat stosowania kombuczy są podzielone. Stomatolodzy porównują jej picie do innych napojów gazowanych – ma niskie pH, a im kwaśniejsza jest ślina, tym jama ustna jest bardziej przyjaznym miejscem do rozmnażania próchnicotwórczych bakterii.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Aloulou A. i wsp., Hypoglycemic and antilipidemic properties of kombucha tea in alloxan-induced diabetic rats. BMC Complement. Altern. Med., 2012, 12: 63.
- Srinivasan R. i wsp., Probable gastrointestinal toxicity of Kombucha tea: is this beverage healthy or harmful? J. Gen. Intern. Med., 1997, 12, 10: 643–644.
- Waszkiewicz-Robak B. i wsp., Funkcjonalny i pokrzepiający napój kombucza – właściwości prozdrowotne i bezpieczeństwo zdrowotne. Probl. Hig. Epidemiol., 2016, 97, 4: 335–340.
- Martinez J. i wsp., A review on health benefits of kombucha nutritional compounds and metabolites. CyTA – J. Food, 2017, 16, 1: 390–399.
Opublikowano: 08.08.2019;
aktualizacja: 03.06.2022
Oceń:
4.3
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Sylwia Rutkowska
Dietetyczka
Dietetyk kliniczny, właścicielka poradni "Dobry Dietetyk" we Wrocławiu oraz Dzierżoniowie. Specjalizuje się w dietoterapii nadwagi i otyłości, żywieniu klinicznym – szczególnie w chorobach nerek, alergiach oraz nietolerancjach pokarmowych.
78
Komentarze i opinie (6)
opublikowany 19.12.2021
opublikowany 17.07.2022
opublikowany 22.07.2022
opublikowany 11.08.2022
opublikowany 27.08.2022
opublikowany 29.10.2024