Karambola – owoc w kształcie gwiazdy
Karambola to tropikalne drzewo z rodziny szczawikowatych. Oskomian pospolity (Averrhoa carambola L.), bo tak brzmi inna nazwa karamboli, naturalnie występuje w Indonezji, Indiach, Filipinach i Malezji, ale uprawia się go także w Afryce, Ameryce Południowej i Północnej. Drzewo karamboli osiąga wysokość do 10 m. Liście rośliny mają do 30 cm długości i składają się z 6–12 listków. Reagują one na dotyk i „zasypiają” na noc.
Owoce karamboli mają charakterystyczny wygląd – kształtem podobne są do pięcioramiennej gwiazdy o wydłużonym kształcie. Dlatego też karambola nazywana jest gwiaździstym owocem (starfruit). Owoce są żółte, osiągają 6–14 cm długości. Mają cienką jak papier, woskową, przezroczystą skórkę o barwie od zielonej i żółtej, po pomarańczową. Soczysty miąższ (bez włókien) ma słodko-kwaśny smak i aromatyczny zapach.
Uprawa karamboli jest możliwa również w domu, w miejscu ciepłym, bez przeciągów. Roślina uprawiana jest nie tylko ze względu na owoce, ale też pachnące kwiaty. Mają one kolor od różowego do lawendowego. Karambola z pestki może więc być ozdobą domu.
Poznaj liczne właściwości gravioli.
Karambola – wartości odżywcze owocu
Karambola zawiera małe ilości węglowodanów, białka roślinnego, a także śladowe ilości tłuszczu. Owoc karamboli jest niskokaloryczny – zawiera około 31 kcal/100 g. Gwiaździsty owoc ma niski indeks glikemiczny, IG = 36.
Ten egzotyczny owoc w kształcie gwiazdy to źródło witaminy A i C oraz minerałów: potasu, magnezu, wapnia i żelaza. Ponadto zawiera kwas szczawiowy (50–96 mg/kg owocu).
Ze względu na egzotyczne pochodzenie owocu, cena karamboli jest wysoka. Owoc można kupić w większych supermarketach, zazwyczaj latem i jesienią.
Warto przeczytać: Indeks glikemiczny – co warto wiedzieć?
Karambola – właściwości
Karambola, dzięki obecności przeciwutleniaczy, m.in. kwasu galusowego, katechin, kwercetyny działa:
- przeciwgrzybiczo,
- przeciwbakteryjnie,
- antywirusowo,
- przeciwzapalnie,
- antyalergicznie.
Włączenie owocu „gwiazdy” do codziennego jadłospisu korzystnie wpływa na gospodarkę lipidową – obniża poziom „złego” cholesterolu LDL. Substancje czynne w karamboli zmniejszają ryzyko zachorowań na choroby sercowo-naczyniowe. Obniżają także stężenie glukozy we krwi, dzięki czemu zapobiegają rozwojowi cukrzycy.
Oskomian pospolity to doskonałe źródło witaminy C. Spożywanie karamboli wzmacnia więc układ immunologiczny, zapobiega stanom zapalnym. Ponadto witamina C niweluje działanie wolnych rodników, przez co zapobiega starzeniu się organizmu. Kwas askorbinowy jest również niezbędnym składnikiem w procesie tworzenia się kolagenu, który jest budulcem skóry, stawów i kości oraz naczyń krwionośnych.
Po owoc w kształcie gwiazdy mogą też sięgać osoby na diecie redukcyjnej, gdyż kaloryczność karamboli jest niska. Spożywanie owocu hamuje apetyt, ponieważ błonnik (2,8 g/100 g) daje uczucie sytości na dłużej. Ponadto korzystnie wpływa na pracę jelit i redukuje ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe układu pokarmowego.
Zastosowanie karamboli w tradycyjnej medycynie chińskiej znane jest od dawna. Owoce te zalecano jako środek przeciwgorączkowy i lek na hemoroidy. Owoce kandyzowane zaś to środek na„kaca” i biegunkę.
Karambola – jak jeść i jak smakuje owoc?
Gwieździsty owoc można jeść bez obierania. Dojrzała karambola (ze skórką) najlepiej smakuje na surowo. Wystarczy tylko odciąć końcówki ramion gwiazdy, po czym pokroić owoc na plasterki. Pestki, czyli nasiona, można usunąć.
Karambola to doskonały dodatek do sałatek, koktajli, deserów. Owoc może być również ozdobą wielu potraw. Karambola występuje w dwóch odmianach. Mniejsze owoce są bardzo kwaśne i aromatyczne, zaś większe – słodkie i delikatne. Niedojrzałymi, zielonymi karambolami można zakwaszać i dekorować potrawy z owoców morza. Kwaśniejsze owoce, podsmażone krótko na maśle lub oliwie, to smaczny dodatek do dań mięsnych i rybnych. Karambolę można dusić z cukrem i goździkami, same lub w z jabłkami. Sok z karamboli to doskonały napój chłodzący. Na Hawajach przygotowuje się sorbet z owoców: sok z kwaśnych owoców z dodatkiem żelatyny, cukru, soku z cytryny i wrzącej wody.
Te egzotyczne owoce można także suszyć lub kandyzować. Owoce karamboli można przechowywać przez kilka tygodni w lodówce.
Karambola – przeciwwskazania
Karambola to owoc, który zawiera znaczne ilości kwasu szczawianowego, dlatego też nie powinny po niego sięgać osoby cierpiące na kamienie nerkowe, reumatyzm, artretyzm, kobiety w ciąży, dzieci i sportowcy.
Gwieździsty owoc, podobnie jak grejpfrut może wchodzić w interakcje z substancjami czynnymi obecnymi w lekach – może zwiększać ich działanie lub toksyczność. Osoby zażywające leki przed spożyciem owocu powinny więc skorzystać z porady lekarza.
