Łoboda – właściwości odżywcze i zdrowotne, zastosowanie, uprawa

Łoboda – charakterystyka

Łoboda (łac. Artiplex) to rodzaj roślin obejmujący ponad 300 gatunków, z których wiele hodowanych jest nie tylko do jedzenia, ale również w celach ozdobnych. Spora część traktowana jest również jako chwasty. Należy do rodziny komosowatych, a jej przedstawicieli można spotkać praktycznie na całym świecie.

Łoboda ogrodowa (łac. Atriplex hortensis) jest jednoroczną rośliną blisko spokrewnioną z komosą, występującą przede wszystkim na południowych obszarach Europy oraz w Azji. W Polsce łobodę ogrodową najczęściej spotkamy w ramach upraw, choć zdarzają się również wolnorosnące formy zdziczałe, uznawane za chwasty. W dawnych czasach stanowiła podstawowy składnik na polskich stołach.

Łoboda ogrodowa coraz częściej na nowo uprawiana jest w przydomowych ogródkach. Dostępna w różnych formach jeśli chodzi o wybarwienie liści, jest prosta w uprawie i dość plenna. Osiągać może do 1,5 metra wysokości, a jej łodygi pokryte są niedużymi jajowatymi lub trójkątnymi liśćmi, w odcieniach zieleni lub purpury. Pojedyncze kwiaty tworzą okazałe kłosy, które możemy podziwiać od lipca aż do września. Jeżeli jednak uprawiamy ją w celach hodowlanych, jej wzrost jest mocno ograniczony.

Roślina ta dobrze rośnie nawet na ubogim w składniki mineralne, piaszczystym podłożu, nie wymaga też intensywnego podlewania. W naturalnych warunkach rozsiewa się sama, w uprawach jej wysiew ma miejsce z nasion. Jest to warzywo liściaste przeznaczone na tzw. szybki zbiór, co oznacza że od momentu wysiewu do zbioru nie mija więcej niż miesiąc.

Łoboda ogrodowa – zastosowanie w kuchni

Łoboda ma szerokie zastosowanie kulinarne. Za jej część jadalną uważa się wyłącznie liście, starsze łodygi i nasiona zawierają trujące związki, dlatego też nie nadają się do spożycia. Młode pędy mogą być spożywane, ale wyłącznie po uprzedniej dokładnej obróbce termicznej. Za najbardziej wartościowe uznaje się oczywiście młode listki, które można spożywać nawet na surowo.

Liście łobody ogrodowej stanowią doskonałą alternatywę dla szpinaku czy nawet zwykłej sałaty jako dodatek do kanapek czy sałatek. Można je także dusić podobnie jak np. młode liście szpinaku czy przygotować z niej zupę, zabielając śmietaną i dodając jajko na twardo. Bez wątpienia atrakcyjny kolor łobody (zwłaszcza odmiany purpurowej) podnosi wartość estetyczną dań. Łoboda ogrodowa nadaje się także do spożywania w formie kiełków, które są cennym źródłem wielu składników odżywczych.

Ostrożność w jedzeniu łobody, podobnie jak liści szpinaku, powinny zachować osoby cierpiące na choroby nerek, głównie ze względu na fakt iż zawiera ona dość spore ilości szczawianów wapnia.

Czytaj również: Nagietek (calendula) – właściwości i zastosowanie

Łoboda ogrodowa – właściwości zdrowotne

Łoboda ogrodowa ceniona jest nie tylko za walory smakowe, ale również właściwości zdrowotne. Ziele łobody wykazuje działanie lekko przeczyszczające i wymiotne, co w przeszłości było wykorzystywane między innymi przy zatruciach pokarmowych. Usprawnia procesy trawienne, a także dzięki dużej zawartości witaminy C i składników mineralnych (m.in. żelaza i magnezu) wspiera prawidłowe funkcjonowanie całego naszego organizmu. Co ważne, w medycynie naturalnej liście łobody wykorzystywane są również zewnętrznie, jako środek na zakażenia grzybicze, odpryski i inne problemy skórne. Dawniej stosowano ją również jako środek nasenny.

Jak uprawiać łobodę ogrodową?

Jak już zostało wspomniane, łoboda ogrodowa nie wymaga specjalnych warunków by móc ją uprawiać. Z powodzeniem można ją wysiewać nawet na ubogich glebach i niedużym nasłonecznieniu, jednak wtedy zbiory nie będą tak obfite. Optymalne warunki dla łobody ogrodowej to słoneczne miejsce, umiarkowanie wilgotna, próchnicza i przepuszczalna gleba. Na mniej zasobnych glebach warto wysiewać łobodę purpurową, charakteryzującą się większą wytrzymałością niż odmiana zielona. Co ważne, łoboda nadaje się także do uprawy w skrzynkach na balkonie czy tarasie.

Jak powinna wyglądać uprawa łobody ogrodowej? Nasiona wysiewamy rzędowo późną wiosną, na głębokości 0,5-1cm. Z powodzeniem możemy postawić na gęsty wysiew, gdyż część nasion dość szybko traci zdolność kiełkowania. Pierwsze wschodzące siewki powinniśmy zauważyć już po kilku dniach. Z czasem warto je przerwać, tak by roślina miała wystarczającą ilość miejsca do wzrostu. Jedyne o czym musimy pamiętać czekając na zbiory to regularne podlewanie. Pierwsze listki gotowe do spożycia są już po około 4 tygodniach od siewu, gdy rośliny osiągną mniej więcej 30 cm wysokości. Jeżeli wysiew podzielimy na kilka etapów, zachowamy ciągłość zbiorów nawet przez kilka tygodni. Należy pamiętać by zbiór przeprowadzać przed kwitnieniem, gdyż wtedy liście tracą większość swoich wartości odżywczych.

Czytaj również: Chaber bławatek – właściwości i zastosowanie – nalewka, herbata i okłady