Jak wygląda jaskółcze ziele – gdzie rośnie i kiedy kwitnie?
Glistnik jaskółcze ziele jest rośliną silnie rozgałęzioną i może osiągać wysokość od 0,3 do nawet 1 m. Cechą charakterystyczną jest żółto–pomarańczowy sok z glistnika, który wydobywa się po przełamaniu łodygi. Jego kwiaty są żółte, czteropłatkowe.
W stanie naturalnym glistnik rośnie zarówno w Europie, jak i Ameryce Południowej oraz Azji. W Polsce roślina ta jest bardzo rozpowszechniona, nie występuje jedynie w najwyższych partiach gór. Do swojego wzrostu preferuje gleby próchniczne oraz żyzne, rośnie w lekko zacienionych miejscach. Można ją spotkać niemalże wszędzie – w ogrodach, parkach, na polach czy łąkach. Uznawana jest za chwast.Pora kwitnienia przypada na miesiące wiosenno–letnie, od maja do września.
Ze względu na liczne właściwości glistnik jaskółcze ziele jest składnikiem mieszanek:
ziół na nerki,
ziół na wątrobę,
ziół na trzustkę,
ziół na woreczek żółciowy,
ziół na depresję.
Glistnik jaskółcze ziele – właściwości
O właściwościach biologicznych Chelidonium majus L. decydują przede wszystkim alkaloidy. Zidentyfikowano ich ponad 30, z których najważniejsze to:
- sangwinaryna,
- chelidonina,
- berberyna,
- koptyzyna,
- chelerytryna.
Ponadto aktywność biologiczną wykazują kwasy organiczne, karotenoidy i flawonoidy. Substancje czynne wyizolowane z jaskółczego ziela wykazują działanie przeciwskurczowe, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe. Wyciągi z tej rośliny znalazły również zastosowanie jako środki działające uspokajająco. Doszukuje się również jego działania hipotensyjnego (obniżającego ciśnienie krwi).
Ponadto niektóre badania wykazały, że ziele glistnika działa ochronnie na miąższ wątroby, ale niestety odnotowano również przypadki jego działania hepatotoksycznego (uszkadzającego wątrobę).
Dodatkowo przypuszcza się, że glistnik właściwości może mieć również znieczulające, moczopędne, przeciwobrzękowe, a nawet przeciwnowotworowe. Niestety nie są one dostatecznie potwierdzone przez badania naukowe.
Jaskółcze ziele – zastosowanie
Ekstrakty wodno–alkoholowe, które pozyskiwane są z ziela glistnika znajdują zastosowanie w terapii dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Alkaloidy w nich zawarte wykazują działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie dróg żółciowych, przewodu pokarmowego i macicy.
Dodatkowo w badaniach na szczurach udowodniono, że ekstrakty alkoholowe Chelidonium majus L. zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego i wykazują działanie ochronne na śluzówkę żołądka. Badań tych nie wykonywano z udziałem ludzi.
Z kolei niejasne są wyniki badań wpływu jaskółczego ziela na funkcje wątroby. Z jednej strony wykazano działanie ochronne na komórki wątroby, z drugiej jednak strony istnieje dużo doniesień o niekorzystnym działaniu glistnika na ten narząd.
Według ESCOP (The European Scientific Cooperative on Phytotherapy) wskazaniem do stosowania preparatów z glistnika jaskółcze ziele może być leczenie objawowe łagodnych oraz umiarkowanych skurczów górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz chorób pęcherzyka i dróg żółciowych.
Jaskółcze ziele na kurzajki
Omawiana roślina znana jest z właściwości leczniczych brodawek i kurzajek, które wywołane są m.in. przez wirus HPV (wirus brodawczaka ludzkiego). Wynika to najprawdopodobniej z właściwości przeciwbakteryjnych i przeciwwirusowych enzymów znajdujących się w Chelidonium maius.
Poznaj pozostałe sposoby usuwania kurzajek
Obecnie można zakupić: olejek z glistnika na kurzajki, krople, herbatki, zioła na kurzajki do kąpieli czy maści z jaskółczego ziela. Cena preparatów jest zróżnicowana i waha się od 2 zł do 60 – 70 zł. Najlepszym miejscem aby kupić jaskółcze ziele jest apteka lub sprawdzony sklep zielarski. Samodzielnie można przygotować również nalewkę z glistnika i smarować nią zmiany skórne.
Pomimo potencjalnych korzyści zdrowotnych podejmowane są działania dążące do eliminacji preparatów z glistnika. Istnieją doniesienia wskazujące, że European Medicines Agency (EMEA) podjęła działania, których celem jest wpisanie Chelidonium maius na europejską listę ziół, których ryzyko stosowania przekracza akceptowane korzyści. Z kolei z ogłoszenia URPL, WMiPB wynika, że „ryzyko stosowania surowca w celach leczniczych znacznie przewyższa znikomą korzyścią terapeutyczną”.
Jaskółcze ziele – przeciwwskazania
Preparatów zawierające glistnik jaskółcze ziele nie powinno stosować się:
- u kobiet w ciąży,
- w niedrożności przewodów żółciowych,
- w chorobie wrzodowej,
- w jaskrze,
- przy stosowaniu leków zaburzających funkcje wątroby.
Niekiedy nawet przy stosowaniu rekomendowanych dawek mogą pojawić się nudności, biegunka, niestrawność. Ponadto zażywanie większych dawek niż zalecane może prowadzić do wystąpienia bólu brzucha, ospałości, skurczy przewodu pokarmowego, nudności i biegunek. Z kolei pojawienie się zawrotów i bólów głowy czy zaburzeń świadomości może wskazywać na ciężkie zatrucie. W związku z powyższym stosowanie preparatów doustnych zawierających glistnik jaskółcze ziele, powinno być skonsultowane z lekarzem.