Zabieg usunięcia pęcherzyka żółciowego określany jest jako cholecystektomia (ang. cholecystectomy). Część osób, które poddały się temu zabiegowi skarży się na szereg dolegliwości, w tym na utrzymujące się problemy z trawieniem. Problemy te często skłaniają pacjentów do zastanowienia się, czy sama operacja nie spowodowała u nich tych dolegliwości. Po usunięciu pęcherzyka mogą pojawić się m.in. biegunki, zaburzenia trawienia oraz bóle brzucha.
Zespół dolegliwości po usunięciu pęcherzyka żółciowego
Powikłania po wycięciu pęcherzyka żółciowego
Jednym z powodów, dla których usunięcie pęcherzyka żółciowego poleca się w leczeniu chorób tego narządu, jest fakt, że cholecystektomia jest w pełni bezpieczna, a sam zabieg nie jest obciążający. Ponadto wycięcie pęcherzyka zapobiega nowotworom pęcherzyka oraz uciążliwym dolegliwościom bólowym w przebiegu kamicy i żółtaczkom.
Głównym zadaniem pęcherzyka jest zagęszczanie żółci (substancji potrzebnej w procesie trawienia) oraz wydzielanie jej do dwunastnicy (czyli pierwszego odcinka jelita cienkiego) w odpowiedzi na spożycie pokarmu bogatego w tłuszcz.
Bez pęcherzyka wątroba nadal produkuje żółć, ale zamiast wysyłać ją do pęcherzyka w celu zmagazynowania, żółć trafia do przewodu żółciowego, który uchodzi bezpośrednio do dwunastnicy.
Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny
Zespół dolegliwości po usunięciu pęcherzyka żółciowego obejmuje najczęściej:
- niestrawność ,
- bóle brzucha (zlokalizowane w prawym podżebrzu),
- biegunki,
- ból wywoływany dysfunkcją zwieracza Oddiego.
Zobacz też: Ból z prawej strony pod żebrami – co może oznaczać?
Biegunki po usunięciu pęcherzyka żółciowego
U wielu osób ten nowy,,system’’ wyprowadzania żółci (bez jej wcześniejszego magazynowania) działa dobrze. Jednak około 20% operowanych doświadcza problemów w postaci niestrawności i biegunek. Problem ten wynika z tego, że bez pęcherzyka nie ma żadnej regulacji ilości odprowadzanej żółci do jelit. Duża jej ilość może powodować, że stolce są wodniste i częste. Biegunki te jednak u większości osób mijają z czasem. Jednak u niewielkiego odsetka osób biegunki mogą się utrzymywać przewlekle.
Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?
Jeżeli operacja usunięcia pęcherzyka żółciowego odbyła się niedawno, przy występujących biegunkach można zastosować łagodną dietę i ograniczyć ilość tłuszczów w pokarmach. Po zastosowaniu reżimu żywieniowego objawy powinny stopniowo ustępować. Jeżeli jednak w wyniku luźnych stolców pojawiło się odwodnienie, gorączka i dreszcze, należy skontaktować się z lekarzem.
To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie
Ból po usunięciu pęcherzyka żółciowego
Ból po usunięciu pęcherzyka żółciowego może pojawić się z różnych powodów. Najczęściej jest on spowodowany obecnością kamieni w drogach żółciowych. Pomimo cholecystektomii wykonywanej z powodu kamicy pęcherzyka, kamienie mogą się wytrącać w drogach żółciowych, których zadaniem jest wyprowadzanie żółci do dwunastnicy.
Przyczyną bólu może być też utrzymujące się zakażenie pasożytnicze lub bakteryjne, które jest przyczyną tworzenia się torbieli. Torbiele takie mogą wywoływać ucisk i powodować dolegliwości bólowe.
Przeczytaj też: Ból pod lewą łopatką – przyczyny, jak leczyć?
Dolegliwości po usunięciu pęcherzyka żółciowego mogą być też wywołane:
- ostrym zapaleniem trzustki,
- przewlekłym zapaleniem trzustki,
- chorobą nowotworową,
- błędami dietetycznymi.
Ze względu na możliwe szerokie spektrum przyczyn, zawsze, gdy pojawią się dolegliwości bólowe po operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego, należy skontaktować się z lekarzem.
Czytaj również: Ból w klatce piersiowej po prawej stronie
Dysfunkcja zwieracza Oddiego
Ujście przewodu żółciowego znajduje się na tzw. brodawce Vatera, będącej fałdem błony śluzowej dwunastnicy. Brodawka jest jednocześnie miejscem ujścia przewodu trzustkowego. Przewody te w miejscu ujścia mogą być ze sobą połączone lub nie. W obrębie brodawki znajduje się także mięsień, tzw. zwieracz Oddiego, który w zależności od potrzeb kurczy się i rozkurcza, umożliwiając tym samym wypływ żółci i soku trzustkowego albo zahamowanie ich wypływu.
Jeżeli po cholecystektomii występuje stały ból w górnej części brzucha, można podejrzewać problem ze zwieraczem Oddiego. Doświadcza tego bardzo niewielu ludzi i rzadko jest to przyczyną dolegliwości po usunięciu pęcherzyka żółciowego.
To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny
Nieprawidłowe działanie zwieracza polega na tym, że kurczy się on nadmiernie, uniemożliwiając wprowadzenie żółci do jelita cienkiego. Pacjenci odczuwają ból w środkowej lub po prawej stronie górnej części brzucha. Ból może być umiarkowany albo ostry i trwa dość długo, około 30 minut. Dolegliwość ta pojawia się zwykle po posiłku, mogą towarzyszyć jej wymioty i nudności. Prawdopodobnie ból spowodowany jest gromadzeniem płynów w przewodach żółciowym i trzustkowym oraz wzrostem ciśnienia wewnątrz przewodów.
Zobacz również: Gdzie boli trzustka?
Nadmierną kurczliwość zwieracza Oddiego obserwuje się u osób po cholecystektomii lub chorujących na przewlekłe zapalenie trzustki. Około 20% osób po usunięciu pęcherzyka żółciowego zgłasza ból w górnej części brzucha. Ból ten można leczyć za pomocą środków przeciwbólowych albo za pomocą ERCP (endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna).
Diagnostyka i leczenie
Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ERCP) jest badaniem pozwalającym zbadać przewody żółciowe i trzustkowe. Za pomocą endoskopu można uwidocznić od wewnątrz narządy przewodu pokarmowego. Rurkę wprowadza się przez jamę ustną chorego do przełyku, następnie do żołądka i dwunastnicy. Do środka rurki wprowadzana jest cienka igła, którą, poprzez brodawkę Vatera w dwunastnicy podaje się kontrast do przewodu żółciowego lub trzustkowego.
To też może Cię zainteresować: Przelewanie w brzuchu – przyczyny
Gdy kontrast wypełni przewody, wykonuje się zdjęcie RTG jamy brzusznej. Kontrast na zdjęciu będzie widoczny jako biała substancja, dobrze uwidaczniająca przewody i istnienie ewentualnych nieprawidłowości w ich przebiegu (zwężenia, poszerzenia).
Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?
Gdy ból nie ustępuje, należy wykonać badanie kontrolne w celu dokładnego wykrycia przyczyny. Można wykonać np. USG jamy brzusznej, aby sprawdzić, czy w przewodach żółciowych nie wytworzyły się kamienie.
Trafna diagnoza pomaga dobrać leczenie do potrzeb pacjenta. W biegunce po usunięciu pęcherzyka żółciowego może pomóc cholestyramina, lek który wiąże kwasy żółciowe. Poprzez swoje działanie przyczynia się on do zmniejszenia biegunki.
Chorzy po operacji powinni przestrzegać diety dla osób z kamicą żółciową i po usunięciu pęcherzyka żółciowego. Jej podstawą jest ograniczenie ilości spożywanych tłuszczów. Posiłki powinny być mniejsze, ale częstsze.
Czytaj również: Zielony stolec – co oznacza zielony kał u dorosłych i dzieci?
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
- Fizjologia człowieka Tom 5 Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
Ewa Legutowska
Lekarz
Ukończyła Wydział Lekarski na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Członki Koła Naukowego przy Katedrze Ginekologii i Położnictwa. Współpracuje z czasopismem popularno-naukowym, gdzie publikuje artykuły o tematyce medycznej.
Komentarze i opinie (7)
opublikowany 29.12.2018
opublikowany 04.04.2022
opublikowany 25.01.2023
opublikowany 11.01.2024
opublikowany 29.01.2024
opublikowany 17.02.2024
opublikowany 17.02.2024