Niestrawność (określana także mianem dyspepsji czy, potocznie przez pacjentów, niestrawnością żołądka) to zespół objawów po posiłku lub w trakcie jedzenia obejmujący: uczucie pełności czy ból w nadbrzuszu, kłucie i skurcze jelit, nadmierne gazy czy częste odbijanie. W przypadku niestrawności dieta powinna być lekkostrawna, a posiłki regularne. Sposobem na dyspepsję są także naturalne tabletki, herbatki czy zioła. Co jeść i pić, aby pozbyć się niestrawności?
Niestrawność – jak się jej pozbyć?
Spis treści
Niestrawność a choroby układu pokarmowego
Niestrawność (inaczej nazywana dyspepsją; przez pacjentów określana również niestrawnością żołądka) to zespół objawów występujących w trakcie spożywania posiłku lub po jego zakończeniu. Wśród nich wymienia się głównie uczucie pełności lub dyskomfortu w nadbrzuszu wraz z towarzyszącym pieczeniem w górnej części brzucha. Zaburzenia trawienia występują powszechnie i może dotyczyć każdego niezależnie od wieku czy płci.
Zespół objawów niestrawności (symptomy dyspeptyczne) towarzyszy najczęściej innym chorobom układu pokarmowego, takim jak: choroba refluksowa przełyku (GERD), choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, stany zapalne obejmujące drogi żółciowe, trzustkę lub wątrobę, infekcja Helicobacter pylori bez stanu zapalnego błony śluzowej żołądka, rak przełyku, rak żołądka.
Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu
Przyczyna i objawy niestrawności (dyspepsji)
Niezależnie od czasu narażenia stres wywiera ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, w tym również na pracę przewodu pokarmowego, powodując problemy z trawieniem. Mogą zatem wystąpić jednorazowo lub utrzymywać się długotrwale zaburzenia będące objawami dyspeptycznymi, np.: biegunka, mdłości, uczucie nadmiernego skurczu jelit czy uciążliwe zaparcia. Pacjenci często skarżą się na ból brzucha po jedzeniu (ból w nadbrzuszu) oraz uczucie twardego, wzdętego brzucha "jak balon".
Objawem niestrawności jest także częste, uporczywe odbijanie i śmierdzące, nadmierne gazy. Niestrawności towarzyszy uczucie przelewania w jelitach i bulgotania w brzuchu.
Ważne zatem, by posiąść umiejętność zachowania spokoju i radzenia sobie w sytuacjach stresujących zarówno na polu zawodowym, jak i prywatnym. Pomocne może być tu zastosowanie np. wybranych technik relaksacyjnych pozwalających na obniżenie napięcia i osiągnięcie wewnętrznej równowagi.
Przeczytaj też: Biegunka po jedzeniu – przyczyny i leczenie
Niestrawność – dieta – co jeść na niestrawność?
Występowanie objawów dyspepsji (dyspeptycznych) wykazuje ścisły związek z ilością oraz składem spożywanych pokarmów. Dobrym, domowym sposobem na niestrawność będzie zastąpienie trzech głównych posiłków kilkoma mniejszymi, lekkostrawnymi. Przy wzdętym brzuchu i kłuciu w jelitach bardzo ważne jest regularne odżywianie. W przypadku niestrawności należy unikać zbyt długich przerw między kolejnymi posiłkami lub świadomego głodzenia. Należy unikać także objadania się.
Kiedy mamy do czynienia z dyspepsją trzeba pamiętać o spożywaniu ostatniego posiłku na około 2–3 godziny przed snem. Na problemy z trawieniem dobrym rozwiązaniem będzie również świadomy dobór zarówno składu pożywienia, jak i sposobu jego przygotowania. Zaleca się: gotowanie, pieczenie w folii aluminiowej czy duszenie zamiast smażenia w głębokim tłuszczu. Ponadto trzeba przestrzegać podstawowych zasad racjonalnego żywienia i wzbogacenie diety o warzywa (zwłaszcza gotowane).
W przypadku niestrawności dieta wymaga wprowadzenia do jadłospisu łatwo dostępnych składników pozwalających na obniżenie ryzyka wystąpienia niestrawności, takich jak pietruszka (poprawia trawienie, zmniejsza napięcie ścian jelit, przyśpiesza przemianę materii), imbir (zwiększa wydzielanie soków trawiennych i żółci) oraz kminek zwyczajny (wykazuje działanie przeciwskurczowe i wiatropędne).
Kiedy występuje niestrawność po posiłku, skutecznym sposobem na dyspepsję będzie unikanie tłustych potraw (wędlin, mięsa, serów) oraz pikantnych przypraw. W diecie na niestrawność zaleca się ograniczenie lub wyeliminowanie z codziennego jadłospisu żywności wysoko przetworzonej zawierającej duże ilości utwardzaczy i substancji konserwujących, przekąsek typu fast food (np. hamburgery, chipsy, frytki).
Aby uniknąć wzdętego brzucha po posiłku, należy pamiętać o powolnym gryzieniu i dokładnym żuciu kęsów w celu ich wymieszania ze śliną, co zapoczątkowuje złożony proces trawienia. Jedzenie w pośpiechu to dodatkowy czynnik odpowiedzialny za wystąpienie nieprzyjemnych, nawracających objawów niestrawności (dyspepsji).
Sposób na niestrawność – jakie zioła na niestrawność pić?
Zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia zaleca się spożywanie co najmniej 2 litrów czystej, niegazowanej wody każdego dnia (najlepiej o niskiej zawartości sodu). Pozwoli to prawidłowo nawilżyć komórki i jednocześnie przyspieszy proces odfiltrowywania i usuwania toksyn z organizmu. Doradza się picie wody w małych porcjach, raczej po zakończeniu posiłku niż w jego trakcie.
Aby pozbyć się niestrawności, należy zdecydowanie unikać napojów gazowanych, które odpowiedzialne są za występowanie wzdęć. Częstość występowania dolegliwości związanych z dyspepsją maleje wraz ze zmniejszeniem ilości wypijanych kaw oraz innych napojów zawierających kofeinę. Lepszym rozwiązaniem będzie wypijanie ziół na niestrawność.
Środkiem skutecznym w walce z dolegliwościami dyspeptycznymi są szeroko dostępne ziołowe herbaty na niestrawność, zwłaszcza zawierające: liście mięty czy koper włoski (wpływają na zwiększenie wydzielania soku żołądkowego i żółci oraz wykazują działanie wiatropędne) lub koszyczek rumianku (posiada właściwości przeciwzapalne i przeciwskurczowe).
Naturalne, ziołowe tabletki i leki na niestrawność
Równie skutecznym sposobem na objawy niestrawności (dyspepsji) będą suplementy i leki na niestrawność zawierające naturalne składniki, takie jak dymnica lekarska (silnie rozkurcza mięśnie gładkie w obrębie ściany jelit i dróg żółciowych) czy, pozyskiwana z aloesu, alona (działa osłonowo na błony śluzowe, poprawia pracę jelit, odbudowuje mikroflorę jelit).
Skutecznym sposobem będzie także stosowanie ziołowych, naturalnych tabletek na niestrawność zawierających wyciąg z: ziela karczocha, ekstrakt z owoców kopru czy wyciąg z ostryżu długiego. Są one dostępne w aptece bez recepty i eliminują główną przyczynę niestrawności, czyli tłuszcze
Objawy niestrawności a aktywność fizyczna
W przypadku niestrawności leczenie uwzględnia także wykonywanie systematycznych ćwiczeń o umiarkowanym tempie. Mają one korzystny wpływ na cały organizm, w tym również na funkcjonowanie przewodu pokarmowego, głównie z uwagi na poprawę perystaltyki jelit. Zmniejsza to częstość występowania zaparć, które sprzyjają występowaniu nieprzyjemnych dolegliwości dyspeptycznych.
Jednocześnie należy pamiętać, że regularne ćwiczenia przyśpieszają przemianę materii, co ułatwia utrzymanie prawidłowej wagi ciała. Otyłość to czynnik sprzyjający niestrawności. Ważne jest, by rozpoczynać ćwiczenia, najwcześniej, po upływie godziny od zjedzonego posiłku.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
- „Fizjologia człowieka, tom 5. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne” Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
Opublikowano: 23.08.2017;
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Marta Natkańska
Specjalista zdrowia publicznego
Specjalista zdrowia publicznego i promocji zdrowia. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Autorka licznych publikacji z zakresu promocji zdrowego stylu życia i ochrony zdrowia.
532
Komentarze i opinie (9)
opublikowany 08.01.2021
opublikowany 20.03.2021
opublikowany 20.03.2021
opublikowany 30.01.2022
opublikowany 29.04.2021
opublikowany 17.05.2021
opublikowany 13.11.2022
opublikowany 19.05.2023
opublikowany 08.07.2023