Wątroba pełni w organizmie różnorakie funkcje. Jej uszkodzenie może generować szereg dolegliwości dotyczących między innymi układu nerwowego czy hormonalnego. Do objawów problemów z wątroba zalicza się m.in. świąd skóry, biegunki nudności oraz wymioty. Najbardziej niepokojący jest ból wątroby, który może świadczyć o jej stłuszczeniu, stanie zapalnym, a nawet chorobie nowotworowej.
Jakie objawy wskazują na problemy z wątrobą?
Spis treści
Funkcje wątroby
Wątroba to największy gruczoł w organizmie człowieka. Znajduje się w jamie brzusznej, pod przeponą, w prawym podżebrzu. Jej miąższ otoczony jest błoną zwaną torebką wątrobową.
Wątroba spełnia szereg różnorakich funkcji w organizmie. Wytwarza, gromadzi i uwalnia glukozę – podstawowy materiał energetyczny organizmu. Odpowiedzialna jest za syntezę białek i tłuszczy, a także czynników krzepnięcia. W wątrobie zachodzi produkcja żółci niezbędnej do trawienia tłuszczy. Narząd ten odpowiedzialny jest za neutralizację szkodliwych toksyn, alkoholu i przemiany leków. Komórki wątrobowe pełnią także istotną rolę w walce z drobnoustrojami. Dlatego problemy z wątrobą generują szereg dolegliwości pochodzących z całego organizmu.
Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny
Choroby wątroby – przyczyny i objawy
Do najczęstszych chorób wątroby należą między innymi
- ostre i przewlekłe wirusowe zapalenia wątroby;
- polekowe uszkodzenia wątroby;
- alkoholowa choroba wątroby;
- marskość wątroby;
- guzy wątroby w tym rak wątrobowokomórkowy.
Choroby wątroby najczęściej dają niespecyficzne objawy, czyli takie które występują także w przebiegu schorzeń innych narządów. Do najczęstszych należy uczucie kłucia i rozpierania w prawym podżebrzu, które jednak może być także objawem uszkodzonych dróg żółciowych czy stanu zapalnego pęcherzyka żółciowego. Ponadto problemy z wątrobą objawiają się świądem skóry (występującym między innym w chorobach alergicznych czy zakaźnych), nudnościami i wymiotami, biegunką, uczuciem pełności w jamie brzusznej.
Zdarza się, że chora wątroba nie daje żadnych objawów. Taka sytuacja ma miejsce bardzo często w przypadku stłuszczenia wątroby – początkowego stadium alkoholowej choroby wątroby.
To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie
Ból wątroby – jak boli wątroba?
Bardzo często pacjenci uskarżają się na ból wątroby. Jednak tak naprawdę narząd ten nie posiada unerwienia czuciowego, odpowiedzialnego za istniejące dolegliwości – ból powstaje w wyniku drażnienia receptorów nerwów czuciowych, między innymi przez mediatory stanu zapalnego. Natomiast tego typu unerwienie posiada otaczająca wątrobę torebka. Gdy w wyniku uszkodzenia miąższu tego narządu dochodzi do powiększenia wątroby, zaczyna ona uciskać pokrywającą ją błonę surowiczą i w taki sposób generuje dolegliwości bólowe.
Do najczęstszych przyczyn powiększenia wątroby należą:
- stłuszczenie wątroby (alkoholowe i niealkoholowe);
- zapalenia wątroby;
- prawokomorowa niewydolność serca;
- choroby nowotworowe;
- schorzenia związane z odkładaniem się substancji w wątrobie – skrobiawica, hemochromatoza.
Ból wątroby może być także spowodowany chorobami dróg żółciowych, związanych bardzo często z zastojem żółci (między innymi kamicą przewodową), a także rakiem trzustki, który uciskając na zewnątrzwątrobowe drogi żółciowe także powoduje ich niedrożność.
Przeczytaj też: Czym jest choroba alkoholowa?
Badania wątroby
Poza objawami, które lekarz stwierdza w trakcie badania fizykalnego, w problemach z wątrobą bardzo często pojawiają się nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych.
Do najważniejszych badań, które należy wykonać przy podejrzeniu choroby wątroby należą:
- oznaczenie aktywności aminotransferaz (ALT, AST);
- pomiar stężenia bilirubiny;
- USG jamy brzusznej;
- oznaczenie aktywności ALP i GGTP;
- badania serologiczne;
- wykonanie morfologii krwi z rozmazem.
W razie potrzeby lekarz zaleci wykonanie bardziej szczegółowych badań jak tomografia komputerowa, badanie histologiczne wycinka wątroby czy elastografia.
Aby zapobiec problemom z wątrobą, warto wspierać zachodzące w jej obrębie procesy regeneracyjne poprzez stosowanie zdrowej, lekkostrawnej diety nie obfitującej w tłuszcze i pokarmy przetworzone. Regenerację wątroby ułatwią dostępne bez recepty ziołowe suplementy na wątrobę działające ochronnie i odtruwająco. W miarę możliwości, należy unikać długotrwałego zażywania leków. Warto poddać się także szczepieniu przeciwko WZW typu B.
Problemy z wątrobą a zaburzenia neurologiczne
Encefalopatia wątrobowa to zespół zaburzeń ze strony układu nerwowego spowodowanych ostrymi lub przewlekłymi chorobami wątroby. Gdy hepatocyty (komórki wątroby) w wyniku uszkodzenia przestają prawidłowo pracować, w organizmie zaczynają gromadzić się szkodliwe toksyny i metabolity, które mają negatywny wpływ na układ nerwowy i zaburzają jego pracę. Należą do nich przede wszystkim: fenole, merkaptany, amoniak, krótko – i średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe. W wyniku ich działania na układ nerwowy pojawiają się takie objawy jak:
- zaburzenia nastroju;
- trudności z koncentracją i zapamiętywaniem;
- zaburzenia zachowania;
- zaburzenia świadomości od senności aż po śpiączkę;
- grubofaliste drżenia rąk;
- cuchnięcie wątrobowe – nieprzyjemny zapach ust przypominający stęchliznę.
Ponadto pojawiają się zmiany w EEG (badanie bioelektrycznej czynności mózgu) oraz zwiększone stężenie amoniaku we krwi.
Wyróżnia się następujące postacie encefalopatii: minimalną – rozpoznawaną na podstawie zaburzeń czynności intelektualnych wykrywanych w testach psychometrycznych, oraz jawną, która może być odwracalna lub przewlekła.
Żółtaczka
Żółtaczka to żółte zabarwienie błon śluzowych, twardówek i skóry spowodowane odkładaniem się bilirubiny. Wyraźna żółtaczka pojawia się przy około trzykrotnym przekroczeniu jej normy, najpierw w twardówkach, a potem na skórze. Bilirubina to barwnik będący produktem rozpadu hemoglobiny zawartej w zużytych erytrocytach (czerwonych krwinkach), oraz niektórych białek takich jak mioglobina zawarta w mięśniach.
Prawidłowo w wątrobie zachodzi proces łączenia bilirubiny z glukuronianem, a następnie wydzielania jej do żółci, by w końcowym etapie została wydalona z kałem. Gdy komórki wątroby nie pracują prawidłowo, dochodzi do upośledzenia wnikania bilirubiny do wątroby lub jej wydzielania do żółci – w taki sposób powstaje żółtaczka wewnątrzwątrobowa, zwana również miąższową.
Żółte zabarwienie powłok czasem poprzedzają objawy przypominające grypę, następnie pojawiają się bóle mięśni, stolec jest odbarwiony, a mocz ciemny. Zdarza się, że objawom towarzyszy świąd skóry.
Wodobrzusze
Wodobrzusze to nadmierne nagromadzenie się płynu w jamie otrzewnej (przestrzeni znajdującej się w jamie brzusznej). Prawidłowo znajduje się w niej niewielka ilość płynu, którego zadaniem jest amortyzacja narządów wewnętrznych. W marskości wątroby dochodzi do nadmiernego wzrostu ciśnienia w naczyniach żylnych, które odprowadzają krew z narządów jamy brzusznej (jest to tak zwane nadciśnienie wrotne), a w efekcie do gromadzenia się płynu w jamie otrzewnej. Dominującym objawem jest stopniowo powiększający się obwód brzucha, któremu może towarzyszyć uczucie dyskomfortu i dolegliwości bólowe.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Diagnostyka obrazowa. Układ trawienny” red. naukowa Stanisław Leszczyński, Joanna Pilch-Kowalczyk, wyd. 2012 r.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
Opublikowano: 03.06.2016;
aktualizacja: 28.07.2016
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agnieszka Dziubosz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. W czasie studiów kreatywnie angażowała się w działalność Studenckich Kół Naukowych, między innymi z chorób wewnętrznych oraz pediatrii. Brała czynny udział w Studenckich Konferencjach Naukowych. W zakresie medycyny przede wszystkim interesuje się gastroenterologią.
532
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 29.12.2022