Problemy z koncentracją i pamięcią najczęściej są wynikiem stresu, zmęczenia i braku snu. Najlepszym sposobem na koncentrację jest wówczas odpoczynek i odpowiednia ilość snu. W sposób naturalny zaburzenia pamięci i koncentracji pojawiają się wraz z wiekiem. Towarzyszą też chorobom, jak np. chorobie Alzheimera i zespołom otepiennym. Pogarszająca się pamięć, zwłaszcza u osoby młodej powinna skłonić do wizyty u neurologa.
Problemy z pamięcią i koncentracją – jakie mogą być ich przyczyny?
Spis treści
Problemy z koncentracją a stres i zmęczenie
Im więcej obowiązków, sytuacji stresowych, nieprzespanych nocy, tym częściej zdarzają się problemy z koncentracją. Nadmiar pracy, stres, niedobór snu – to wszystko sprawia, że umysł nie jest w stanie pracować efektywnie. Pojawiają się problemy się skupieniem uwagi. W tym przypadku najlepszy na koncentrację jest odpoczynek. Wypoczęty organizm powinien szybko powrócić do prawidłowego funkcjonowania.
Zaburzenia koncentracji mogą także wynikać z braku umiejętności zorganizowania sobie pracy lub nauki. Mamy wtedy wrażenie, że nie jesteśmy w stanie się na niczym skupić i nie zapamiętujemy nowych informacji. Jak poprawić pamięć i koncentrację w pracy? Oto kilka wskazówek:
- należy zadbać o stanowisko pracy – niech panuje na nim porządek, a znikną wszelkie „rozpraszacze” uwagi,
- wskazane jest ograniczenie wpływu bodźców, które dekoncentrują – głośna muzyka, włączony telewizor, rozmowy słyszane w tle nawet nieświadomie „kradną” naszą uwagę,
- pracujmy przy otwartym oknie – mózg potrzebuje tlenu,
- pijmy wodę – w odwodnionym organizmie szwankują wszystkie organy, mózg także pracuje gorzej,
- róbmy przerwy w pracy – organizm nie jest w stanie efektywnie pracować bez przerw, chwila odpoczynku (zwłaszcza na świeżym powietrzu) nie jest stratą czasu, ale potrzebną inwestycją,
- dobrze rozplanujmy pracę – spiszmy wszystkie zadania, które mamy do wykonania, a ryzyko zapomnienia o czymś będzie mniejsze.
Przeczytaj też: Mówienie przez sen – przyczyny
Brak koncentracji a ADHD
U podłoża zaburzeń koncentracji może leżeć również ADHD. Pomyślmy o tej chorobie, jeżeli u siebie lub u swojego dziecka dostrzegamy następujące objawy:
- trudność w skupieniu się na wykonywanej czynności (np. na nauce) i doprowadzeniu jej do końca,
- ciągłą zmianę aktywności,
- nadmierną ruchliwość,
- impulsywność,
Aby mówić o ADHD, objawy muszą występować w minimum dwóch środowiskach (np. dom i szkoła). Leczeniem ADHD powinien zająć się lekarz psychiatra. Do metod leczenia ADHD zaliczamy:
- psychoterapię – zwłaszcza tzw. terapię behawioralną służącą modyfikacji zachowań i wzmacnianiu tych pozytywnych, terapię zajęciową, trening zastępowania agresji, terapię ruchu rozwijającego, Metodę Dobrego Startu,
- zajęcia wyrównawcze,
- farmakoterapię – stosuje się pochodne metamfetaminy, leki z grupy SSRI, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne.
Sprawdź też: Nerwowość i rozdrażnienie – jak sobie radzić z objawami?
Co na pamięć i koncentrację?
Im jesteśmy starsi, tym trudniej nam uczyć się nowych rzeczy, pogarsza się pamięć. Jest to naturalne zjawisko związane z tym, że z biegiem czasu komórki mózgowe ulegają niszczeniu, a nie mają one zdolności do odnawiania się. Niedotlenienie, odkładające się w mózgu metale ciężkie i wolne rodniki – to wszystko nie jest obojętne dla układu nerwowego. Jeżeli jednak zaburzenia pamięci i koncentracji są łagodne i nie utrudniają nam codziennego funkcjonowania, możemy być spokojni i uznać swój stan za prawidłowy.
W aptekach możemy kupić środki, które, zgodnie z informacjami zawartymi w ulotkach, mają mieć korzystny wpływ na pamięć i koncentrację poprzez poprawę ukrwienia mózgu. Najbardziej popularne są preparaty miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba) oraz tzw. leki nootropowe (np. piracetam). Niestety, nie możemy ich traktować jako jednego sposobu na zaburzenia pamięci i koncentracji.
Aby jak najdłużej cieszyć się sprawnością naszego umysłu, należy:
- systematycznie ćwiczyć pamięć – nie ma lepszego lekarstwa na kondycję naszego umysłu niż przyswajanie nowych informacji, nauka języków obcych, rozwiązywanie krzyżówek, gry logiczne itd.,
- jak najwięcej przebywać na świeżym powietrzu, dbać o aktywność fizyczną
- stosować zdrową dietę bogatą w owoce i warzywa oraz produkty bogate w kwasy omega – 3 oraz witaminę E,
- zrezygnować z picia herbaty z cytryną – cytryna wiąże glin zawarty w herbacie, co sprawia, że łatwiej odkłada się on w naszym organizmie, m.in. w mózgu,
- prowadzić aktywne życie towarzyskie – kontakty z ludźmi stymulują nasz mózg i przyczyniają się do usprawniania jego funkcji.
Czytaj również: Śpiączka wątrobowa – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rokowania
Problem z koncentracją a choroba Alzheimera
Zaburzenia koncentracji i pogarszająca się pamięć utrudniająca codzienne funkcjonowanie, zmiana osobowości, dziwaczne zachowania, chwiejny nastrój – takich objawów nie możemy tłumaczyć wyłącznie wiekiem. Powyższe zmiany są charakterystyczne dla chorób otępiennych, spośród których najczęstszą jest choroba Alzheimera. Zapada na nią ok. 15% osób w wieku powyżej 65 roku życia i 40% osób powyżej 80 roku życia. Szansa, że w naszym otoczeniu znajdzie się osoba cierpiąca na to zaburzenie jest zatem dość wysoka.
Winowajcą są tzw. „blaszki starcze” (złożone z beta-amyloidu), które odkładają się w naszym mózgu. Wewnątrz komórek mózgowych odkładają się także białka tau. Dochodzi do postępującego zaniku kory mózgowej, w związku z czym sprawność umysłu nieodwracalnie się pogarsza.
O chorobie Alzheimera możemy myśleć, jeżeli zauważymy następujące objawy:
- pogorszenie pamięci świeżej ze względnie dobrze zachowaną pamięcią dawną (zapominanie tego, co zdarzyło się niedawno, a pamiętanie wydarzeń z odległej przeszłości),
- trudności w przyswajaniu nowych informacji,
- trudności w rozpoznaniu bliskich osób,
- zaniedbywanie higieny osobistej,
- utrata samodzielności, problemy w wykonywaniu nawet podstawowych, codziennych czynności takich jak np. ubieranie się, jedzenie, mycie się,
- zmienne nastroje, napady agresji,
- zubożenie słownictwa, spowolnienie mowy.
Chorobie Alzheimera często towarzyszy rozwój depresji, obecność urojeń i omamów.
Tak jak w przypadku zaburzeń koncentracji i pamięci związanych z wiekiem, najlepszą profilaktyką choroby Alzheimera jest ćwiczenie pamięci. Badania wykazały, że zaburzenie to rzadziej dotyka osób wykonujących pracę umysłową, uczących się przez całe życie. Zatem aktywność umysłowa i ruch na świeżym powietrzu to najlepszy sposób nie tylko na dłuższe życie bez choroby, ale też sposób na koncentrację.
Niestety, nie dysponujemy na chwilę obecną żadnym lekiem, który byłby w stanie wyleczyć chorobę Alzheimera lub zatrzymać jej postęp. Dostępne są jedynie środki, które w pewnym stopniu mogą poprawiać pamięć.
Czytaj również: Demencja starcza – co to? Przyczyny, objawy, leczenie otępienia starczego
Pamięć a demencja
Problemy z koncentracją i pamięcią towarzyszą chorobom otępiennym, należą do nich:
- tzw. otępienie naczyniopochodne spowodowane niedokrwieniem mózgu,
- otępienie czołowo-skroniowe (choroba Picka)
- otępienie z ciałami Lewy'ego,
- otępienie w przebiegu choroby Parkinsona,
- otępienie w przebiegu uzależnienia od alkoholu (choroba Wernickiego-Korsakowa).
W przypadku każdej choroby otępiennej, niezwykle istotne znaczenie ma zapewnienie choremu odpowiedniej opieki i wsparcia.
Problemy z pamięcią i koncentracją – kiedy iść do lekarza?
Pogarszająca się pamięć, zwłaszcza u osoby młodej, powinna wzbudzić czujność i skłonić do wizyty u neurologa. Przyczynami zaburzeń pamięci i koncentracji mogą być bowiem poważne choroby:
- guz mózgu,
- niewydolność wątroby (tzw. encefalopatia wątrobowa),
- niewydolność nerek,
- choroba Wilsona (odkładanie się w mózgu złogów miedzi),
- choroby tarczycy,
- depresja.
Czytaj również: Japońskie zapalenie mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka
Nagła utrata pamięci
Utrata pamięci dotyka nas nagle, jeszcze przed chwilą pamiętaliśmy wszystko, a w tej chwili nie jesteśmy w stanie nawet się przedstawić – taki obraz kliniczny może towarzyszyć m.in.:
- udarowi mózgu lub przejściowemu niedokrwieniu zwanemu TIA,
- urazowi czaszkowo-mózgowemu,
- zapaleniu mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych,
Każdy przypadek nagłej utraty pamięci jest wskazaniem do pilnej wizyty u lekarza, najlepiej neurologa.
Podsumowując, zaburzenia pamięci i koncentracji mają wiele przyczyn. U ich podłoża może leżeć zły styl pracy i nauki, zwykłe przemęczenie, ale też wiele groźnych chorób. Nasilających się lub pojawiających się nagle zaburzeń pamięci i koncentracjinie wolno zatem bagatelizować!
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Cierpiałkowska L., Psychologia zaburzeń osobowości. Wybrane zagadnienia, Wydanie 1. Wydawnictwo Naukowe UAM, Warszawa 2004.
- Jarema M., Rebe-Jabłońska J., Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydanie 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
Opublikowano: 22.05.2014;
aktualizacja: 16.03.2021
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
5
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 29.05.2020