Kto jest najbardziej narażony na grypowe zapalenie płuc?
Zapalenie płuc a grypa może wykazywać dość ścisły związek. Choroba przenosi się drogą kropelkową. Grypowe zapalenie płuc rzadko dotyka ludzi całkowicie zdrowych przed zachorowaniem na grypę. Ryzyko takiego przebiegu grypy zwiększają choroby przewlekłe płuc (najczęściej jest to POChP – grypa może doprowadzić do zaostrzenia choroby), choroby układu krążenia, takie jak wady zastawkowe serca, cukrzyca czy zespół nerczycowy. Grypowemu zapaleniu płuc sprzyja również leczenie immunosupresyjne, podeszły wiek pacjenta oraz ciąża.
Objawy grypowego zapalenia płuc
Objawy grypowego zapalenia płuc nie różnią się zbytnio od objawów zapalenia płuc o innej etiologii. Występuje osłabienie, bóle mięśni, gorączka z dreszczami i poceniem się, która spada po kilku dniach, suchy kaszel oraz brak apetytu. Dodatkowym objawem jest nieżyt nosa (katar). Wskazówką może być wystąpienie zachorowania w okresie epidemii grypy.
Często dochodzi do nadkażenia bakteryjnego, najczęściej bakteriami Staphylococcus aureus i pneumokokami. Należy wtedy traktować takie zapalenie płuc jako wtórnie bakteryjne zapalenie płuc.
Rozpoznanie grypowego zapalenia płuc
Rozpoznanie choroby stawia się głównie na podstawie objawów klinicznych. W RTG klatki piersiowej widać obustronnie rozsiane, symetryczne zagęszczenia. Potwierdzeniem diagnozy jest wyhodowanie wirusa z plwociny, wydzieliny oskrzelowej lub z wymazu gardła albo wykazanie obecności wirusa za pomocą metod immunologicznych.
Leczenie grypowego zapalenia płuc
Leczenie grypowego zapalenia płuc jest głównie objawowe. Podstawą leczenia ambulatoryjnego jest zaprzestanie palenia tytoniu, odpoczynek, picie dużej ilości płynów. Przeciwbólowo i przeciwgorączkowo zaleca się stosowanie paracetamolu. Można przyjmować leki wykrztuśne i przeciwkaszlowe.
Leki przeciwwirusowe działające na wirusa grypy (inozyna, oseltamiwir, zanamiwir, amantadyna i rymantadyna) działają, o ile leczenie jest wdrożone do 30 godzin od zakażenia. W większości przypadków rozpoznanie jest postawione dużo później. Jednak u osób z powikłaniami grypy oraz z grup ryzyka zaleca się leczenie oseltamiwirem. Typowo leczenie trwa 5 dni.
W przypadku ciężkiego grypowego zapalenia płuc wskazane jest leczenie w szpitalu i tlenoterapia pod kontrolą saturacji oraz wyników gazometrii krwi tętniczej. Gdy dojdzie do nadkażenia bakteryjnego i mamy do czynienia z wtórnie bakteryjnym zapaleniem płuc, należy rozpocząć antybiotykoterapię. Nie zaleca się przyjmowania antybiotyków profilaktycznie.
Szczepienia ochronne przeciwko grypie
Profilaktyczne szczepienia ochronne przeciwko grypie są najskuteczniejszą metodą zapobiegania zachorowaniu. Wirusy łatwo mutują i co roku mamy do czynienia z nowymi ich rodzajami, dlatego zaleca się szczepienie co roku (ponieważ co roku wytwarzana jest nowa szczepionka z najczęstszymi typami wirusa).
Szczepionka ta jest zalecana u osób będących w grupie ryzyka zachorowania i powikłań w razie zachorowania oraz mogących być źródłem zakażenia dla innych ludzi. Należą do nich: osoby w podeszłym wieku, pensjonariusze placówek opiekuńczych, pracownicy służby zdrowia czy oświaty, chorzy na przewlekłe choroby płuc (POChP, astmę) i układu krążenia (wady zastawkowe, chorobę niedokrwienną serca, niewydolność serca), chorzy na cukrzycę, przewlekłą chorobę nerek, choroby wątroby, chorzy z niedoborami odporności (leczeni immunosupresyjnie, zakażeni wirusem HIV), patologicznie otyli (z BMI powyżej 40), chorzy na choroby neurologiczne, po urazach rdzenia kręgowego, przewlekle leżący, z zaburzeniami świadomości. Zaleca się także szczepienie kobiet w ciąży.
