Szczepionka przeciwko grypie – czy warto, opinie, efekty, kiedy się szczepić, ile dawek, cena, gdzie kupić?

Grypa – jak przebiega zakażenie wirusem grypy?

Grypa jest chorobą zakaźną o ostrym przebiegu, wywoływaną przez wirusy grypy. Wirusy grypy dokonują inwazji nabłonka dróg oddechowych i namnażają się w jego obrębie, powodując jego martwicę. Wyróżniamy kilka typów wirusów grypy: A, B, C, D.

Zakażenie może przenosić się na kilka sposobów:

• drogą kropelkową, czyli podczas kaszlu, kichania czy mówienia,
• drogą powietrzną,
• przez kontakt bezpośredni,
• przez kontakt pośredni ze skażonymi powierzchniami (np. klamka), na których znajdują się wirusy.

Objawy grypy są mało charakterystyczne i mogą być zbliżone do objawów innych chorób wirusowych. W przebiegu grypy pojawiają się objawy ze strony układu oddechowego, czyli ból gardła, katar i kaszel oraz objawy ogólne, takie jak: wysoka gorączka, dreszcze, ból głowy, ból mięśni i stawów, brak apetytu, nudności, wymioty i złe samopoczucie ogólne.

Ile trwa grypa? Choroba trwa do około 7 dni (jeśli nie dojdzie do powikłań pogrypowych), ale kaszel i obniżone samopoczucie mogą utrzymywać się przez dwa tygodnie.

Zachorowanie na grypę może wyglądać u każdego pacjenta nieco inaczej. Zależy to w dużej mierze od tego, w jakim stanie jest układ odpornościowy pacjenta i jak dobrze poradzi on sobie ze zwalczaniem infekcji, a także od tego, czy pacjent cierpi na choroby przewlekłe. Grypa zwykle ma łagodniejszy przebieg u osób młodszych.

Jakie powikłania mogą wystąpić po grypie?

Grypa jest poważną chorobą i nie należy jej bagatelizować. Może wiązać się ona z wystąpieniem powikłań, które mogą mieć konsekwencje zdrowotne dla pacjenta nawet do końca jego życia. Powikłania pogrypowe mogą dotknąć każdego, niezależnie od wieku, jednak najczęściej występują u osób starszych, chorujących na choroby przewlekłe.

Najczęstsze powikłania pogrypowe to między innymi:

• pogrypowe zapalenie płuc i oskrzeli,
• wtórne bakteryjne zapalenie płuc,
• zapalenie oskrzelików (dotyczy głównie dzieci),
• powikłania neurologiczne: zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia,
• zaostrzenie istniejących chorób przewlekłych (dotyczy w szczególności osób chorujących na niewydolność układu krążenia i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc).

Szczepionka przeciwko grypie – czym jest?

Szczepionki przeciw grypie są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania tej chorobie. Chronią nie tylko przed samym zachorowaniem. Szczepienie przeciwko grypie sprawia, że nawet w przypadku zachorowania ryzyko wystąpienia powikłań jest znacząco mniejsze niż u osób nieszczepionych.

Szczepionki przeciw grypie – jakie są rodzaje szczepień?

W Polsce dostępne są trzy rodzaje szczepionek przeciw grypie. Są to:

• inaktywowana szczepionka, która zawiera rozszczepione wirusy grypy,
• inaktywowana szczepionka zawierająca powierzchniowe białka wirusa grypy,
• żywa, atenuowana (zawierająca osłabione wirusy grypy), donosowa szczepionka.

Dwa pierwsze rodzaje szczepionki przeciw grypie to klasyczne szczepienia domięśniowe. Ostatnia jest szczepionką donosową, która jest zalecana dla dzieci od 24. miesiąca życia do 18. roku życia.

Kiedy zaszczepić się szczepionką przeciwko grypie?

Sezon zachorowań na grypę przypada na okres od października do maja, za szczytem zachorowań na grypę pomiędzy styczniem a marcem. Optymalny czas na szczepienie przeciwko grypie powinien wyprzedzać szczyt zachorowań.

Warto uwzględnić również czas potrzebny układowi immunologicznemu na wykształcenie odporności, co oznacza, że warto zaszczepić się około 3 tygodni przed sezonem grypowym.

Szczepionka przeciw grypie – ile ma dawek?

W każdym sezonie grypowym należy przyjąć jedną dawkę szczepienia przeciwko grypie. Wynika to z faktu, że wirus grypy ulega mutacjom, przez co każdego roku dostępne są szczepienia o zaktualizowanym składzie – dlatego bardzo istotne jest coroczne szczepienie.

Wyjątkiem są dzieci od 6. do 36. miesiąca życia, które wymagają podania dawek uzupełniających po 4–8 tygodniach od pierwszego szczepienia. Drugą szczepionkę podaje się także dzieciom do 8. roku życia, które wcześniej w ogóle nie były szczepione.

Należy pamiętać, że szczepienie przeciw grypie musi być poprzedzone wizytą u lekarza. Na podstawie badania i wywiadu ogólnego przeprowadzonego u pacjenta lekarz wystawia zgodę na podanie szczepionki. Osoby z infekcją nie będą mogły być zaszczepione.

Jaka jest cena szczepionki przeciw grypie?

Dla osób w wieku 65 lat i więcej szczepionka jest darmowa. Szczepienie jest też bezpłatne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18 lat. 50% refundacji na szczepionkę przysługuje wszystkim w wieku 18-64 lata. Koszt szczepionki z 50% refundacją to ok. 26 zł.

Szczepionki przeciw grypie są dostępne w aptekach za okazaniem wystawionej przez lekarza recepty. Zaszczepić się można w przychodniach lekarskich i niektórych aptekach.

Czy szczepionka przeciw grypie jest bezpieczna?

Szczepionki przeciw grypie są jednymi z najbardziej bezpiecznych szczepionek. Cechują się one najmniejszą liczbą zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP).

Po szczepieniu przeciw grypie może wystąpić reakcja miejscowa w miejscu wstrzyknięcia, taka jak:

• zaczerwienienie,
• bolesność,
• obrzęk.

Reakcje ogólnoustrojowe, takie jak wzrost temperatury ciała, ból głowy, mięśni i stawów, występują rzadko i ustępują po kilku dniach.

Kto w szczególności powinien zaszczepić się przeciwko grypie?

Szczepionka przeciw grypie nie jest szczepieniem obowiązkowym, jednak zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) należy do szczepień zalecanych każdemu, kto ukończył 6. miesiąc życia oraz nie posiada ku temu przeciwwskazań.

Wyróżniono kilka grup ryzyka, które są szczególnie narażone na powikłania pogrypowe, więc w szczególności powinny rozważyć szczepienie przeciwko grypie.

Należą do nich:

• dzieci w wieku od 6. miesiąca życia do 18. roku życia (w szczególności dzieci od 6. do 60. miesiąca życia);
• osoby powyżej 55. roku życia (ze szczególnym uwzględnieniem osób po 65. roku życia);
• osoby mające bliski kontakt z dziećmi poniżej 6. miesiąca życia oraz osobami w wieku starszym i chorymi przewlekle;
• pracownicy ochrony zdrowia, studenci i uczniowie uniwersytetów i szkół medycznych; osoby pracujące w szkołach, handlu, transporcie; funkcjonariusze publiczni: policji, wojska, straży granicznej, straży pożarnej;
• pensjonariusze domów spokojnej starości, domów pomocy społecznej oraz innych placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku;
• osoby po transplantacji narządów,
• przewlekle chore dzieci (od ukończenia 6. miesiąca życia) i przewlekle chorzy dorośli, chorujący na: niewydolność układu oddechowego, astmę oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, niewydolność układu krążenia, chorobę wieńcową (zwłaszcza po przebytym zawale serca), niewydolność nerek, nawracający zespół nerczycowy, choroby wątroby, choroby metaboliczne, w tym cukrzycę, choroby neurologiczne i neurorozwojowe;
• osoby w stanie obniżonej odporności i chorzy na nowotwory układu krwiotwórczego;
• dzieci z grup ryzyka od ukończenia 6. miesiąca życia do ukończenia 18. roku życia, szczególnie te zakażone ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV), ze schorzeniami immunologiczno-hematologicznymi, w tym małopłytkowością idiopatyczną, ostrą białaczką, chłoniakiem, sferocytozą wrodzoną, asplenią wrodzoną, dysfunkcją śledziony, po splenektomii, z pierwotnymi niedoborami odporności, po leczeniu immunosupresyjnym, po przeszczepieniu szpiku, przed przeszczepieniem lub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych, leczone przewlekle salicylanami;
• dzieci z wadami wrodzonymi serca, zwłaszcza sinicznymi, z niewydolnością serca, z nadciśnieniem płucnym;
• kobiety w ciąży lub planujące ciążę.