Każdemu zdarza się zapomnieć nazwy jakiegoś przedmiotu lub imienia osoby, którą zna od dłuższego czasu. Sytuacje te mogą wprawiać w zakłopotanie, ale zwykle nie są powodem do zmartwień. Gorzej, jeśli stan „przymglenia” trwa przez dłuższy czas i oprócz zapominania pojedynczych słów dotyczy także zaburzeń koncentracji i powoduje spadek motywacji do działania. Stan ten określany jest jako brain fog, czyli mgła mózgowa (umysłowa). Nie jest to termin medyczny, ale świetnie opisuje stan, w jakim znajduje się osoba nim dotknięta.
Brain fog – co to jest, jakie są przyczyny i objawy, jak wygląda leczenie mgły mózgowej?
Spis treści
Brain fog – co to jest?
Brain fog, czyli mgła umysłowa, nie jest terminem medycznym. Jej inne nazwy to foggy brain , foggy head oraz mental fog . Pojęcie mgły umysłowej bardzo dobrze oddaje to, co czuje osoba nią dotknięta, ponieważ jej charakterystycznymi cechami są zaburzenia percepcji i trudności w skupieniu myśli, które sprawiają wrażenie, jakby część mózgu znajdowała się we śnie lub umysł był „za mgłą”. Brain fog przytrafia się każdemu z nas i zazwyczaj nie należy się tym martwić, jednak gdy doświadczamy tego bardzo często lub gdy epizody przymglenia przedłużają się, powinniśmy zastanowić się nad przyczyną takiego stanu.
Mgła umysłowa sama w sobie nie jest chorobą, może jednak towarzyszyć pewnym schorzeniom lub silnemu, przewlekłemu zmęczeniu.
Mgła umysłowa – przyczyny
Uważa się, że za powstawanie mgły mózgowej odpowiedzialne są wahania poziomu neuroprzekaźników, czyli substancji odpowiedzialnych za przenoszenie sygnału pomiędzy neuronami. Do głównych przekaźników ośrodkowego układu nerwowego zalicza się: dopaminę, acetylocholinę, serotoninę i kwas gamma-aminomasłowy.
Pełnią one w mózgu różnorodne funkcje, odpowiadając między innymi za nasz nastrój czy zdolność do przyswajania informacji. Ich poziom może ulegać zmianom w zależności od prowadzonego przez nas trybu życia, spożywanych pokarmów i przyjmowanych leków. Poważne zaburzenia związane z produkcją lub wychwytem tych substancji prowadzą do ciężkich chorób neurologicznych i psychicznych, natomiast niewielkie zmiany ich stężenia prawdopodobnie mogą odpowiadać za brain fog.
Duże znaczenie w powstawaniu stanu przymglenia umysłu mają także procesy zapalne i te związane ze stresem oksydacyjnym. Przyczyny stanów zapalnych mogą być różnorakie i zalicza się do nich na przykład choroby zakaźne i autoimmunologiczne. Stres oksydacyjny jest natomiast spowodowany brakiem równowagi pomiędzy reaktywnymi formami tlenu a zdolnością organizmu do ich szybkiej detoksykacji.
Przeczytaj też: Nerwica lękowa – przyczyny, objawy, leczenie
Istnieje wiele przyczyn powodujących brain fog. Niektóre z nich zostały przedstawione poniżej.
- Choroba Hashimoto – mgła mózgowa w chorobie Hashimoto zdarza się dość często. Nieprawidłowa funkcja tarczycy bardzo często objawia się poprzez zaburzenia koncentracji i zdolności do przyswajania informacji. Dodatkowo uważa się, że sam proces zapalny może nasilać lub powodować wystąpienie mgły mózgu.
- Celiakia – mgła mózgowa bardzo często występuje u osób z niezdiagnozowaną celiakią lub u ludzi zdrowych przyjmujących gluten w nadmiarze. W przypadku tej choroby także rozwija się stan zapalny. Ponadto dobrze znany jest negatywny wpływ nieleczonej celiakii na funkcje poznawcze człowieka.
- Borelioza – mgła umysłowa może być spowodowana chorobami infekcyjnymi, takimi jak borelioza czy babeszjoza.
- Fibromialgia.
- Nerwica – mgła umysłowa może pojawiać się w przypadku nerwicy. Wysoki poziom lęku zakłóca prawidłową pracę mózgu i mogą występować objawy „zamglenia” oraz trudności z koncentracją.
- Nadużywanie kofeiny – prowadzi to do obniżenia poziomu serotoniny.
- Niski poziom acetylocholiny – neuroprzekaźnik ten bierze udział w procesach pamięciowych, pozwala zachować koncentrację i odpowiada za stan czuwania. Jest wiele możliwych przyczyn niedoboru acetylocholiny, a jednym z nich jest niedostateczna ilość choliny i fosfatydylocholiny w diecie.
- Odwodnienie – mózg jest strukturą niezwykle narażoną na odwodnienie i nawet niewielkie dysproporcje pomiędzy zapotrzebowaniem na płyny a ich dostarczaniem mogą negatywnie wpływać na jego pracę.
- Brak snu – 7–8 godzin snu na dobę jest konieczne, aby zapewnić prawidłową pracę mózgu. Niedosypianie lub całkowity brak snu bardzo szybko zmniejszają zdolności do zapamiętywania i utrudniają koncentrację. Poranna mgła umysłowa to coś, co bardzo dobrze zna każdy, komu często zdarza się nie przespać nocy.
- Niedożywienie – dieta powinna dostarczać wszystkich kluczowych dla pracy mózgu składników, lecz nawyki żywieniowe opierające się w dużej mierze na wysoko przetworzonych produktach mogą nie dostarczać w odpowiednich ilościach wszystkich mikro- i makroelementów.
- Przeciążenie mózgu – ludzki mózg nie jest przystosowany do przyjmowania ogromnej ilości informacji, które zalewają nas z każdej strony. Internet i telewizja oferują ogromne ilości komunikatów czy artykułów podanych w krótkiej formie. Stają się one rodzajem fast foodu dla ludzkiego umysłu, co bardzo negatywnie wpływa na zdolność uczenia się i zapamiętywania.
Przyczyną mogą być również zmiany hormonalne – mgła umysłowa może pojawiać się u kobiet na skutek spadku poziomu estrogenów.
Czytaj również: Neuroborelioza – przyczyny, objawy, leczenie
Mgła mózgowa – objawy
Do najczęstszych objawów mgły umysłowej zalicza się:
- zaburzenia koncentracji oraz pamięci krótkotrwałej,
- trudności w przypominaniu sobie faktów,
- problemy z przyswajaniem nowych informacji,
- trudności z wypowiadaniem się,
- zapominanie nazw przedmiotów codziennego użytku i imion znajomych,
- konieczność wielokrotnego czytania tekstu w celu zrozumienia jego treści,
- uczucie silnego zmęczenia,
- obniżenia nastroju, a w skrajnych przypadkach stany depresyjne,
- problemy ze skupieniem na czymś swojej uwagi.
Pacjenci zgłaszają również obniżenie motywacji do podjęcia jakichkolwiek działań, a także bóle głowy.
Brain fog – leczenie
Mgła mózgowa nie jest chorobą samą w sobie, dlatego jej leczenie musi opierać się na dokładnej diagnostyce tego, co ją wywołuje i leczeniu schorzenia podstawowego.
Istnieje jednak wiele wskazówek, jak zachować clear brain . Należy m.in.:
- zadbać o odpowiednią ilość snu – 7–8 godzin to minimum, które pozwoli zapewnić prawidłowe funkcjonowanie,
- wykluczyć z diety wysoko przetworzone produkty i zastąpić je posiłkami bogatymi w minerały i witaminy,
- unikać bezczynności – codzienna aktywność fizyczna to podstawa, nie trzeba każdego dnia przebiegać maratonu czy spędzać wielu godzin na siłowni – wystarczy półgodzinny spacer szybkim tempem,
- odcinać się od szumu informacyjnego – spędzanie wielu godzin w Internecie na pewno nie służy higienie pracy umysłu, trzeba ograniczyć surfowanie w sieci do pół godziny, a w krótkim czasie zauważalna będzie poprawa koncentracji,
- zadbać o aktywność intelektualną – zaleca się rozwiązywanie sudoku i krzyżówek oraz czytanie książek.
Wprowadzenie tych kilku prostych zasad znacząco zwiększy zdolności do zapamiętywania faktów i wpłynie na poprawę samopoczucia.
Czytaj również: Nerwica depresyjna – przyczyny, objawy, leczenie nerwicy depresyjnej
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Podemski R., Kompendium neurologii, Wydanie 2. Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2011.
- Manii H., Connolly S., Dorward N., Kitchen N., Mehta A., Wills A., Oksfordzki podręcznik neurologii, Wydanie 2. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2010.
- Turner C., Bahra A., Cikurel K., Crash Course – neurologia, Wydanie 1. Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008.
- Kozubski W., Neurologia – kompendium, Wydanie 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Gajewski P., Szczeklik A., Interna Szczeklika 2017, Wydanie 8. Wydawnictwo MP, Kraków 2017.
- Borkowska A., Pamięć i jej zaburzenia w MCI, Wydanie 1. Wydawnictwo Medical Education, Warszawa 2012.
Opublikowano: 27.11.2018;
Oceń:
4.5
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Marcin Setlak
lekarz
Absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Aktywnie uczestniczył w działalności wielu studenckich kół naukowych. Szczególnie zainteresowany tematyką neurochirurgii, neurologii i psychiatrii. W wolnych chwilach zgłębia sekrety botaniki. Lubi podróżować i czytać książki.
186
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 29.05.2020