Ile godzin snu w ciągu doby potrzebuje nasz organizm? Co może wpływać na jego jakość? Zdrowy sen mogą zakłócać dolegliwości, takie jak np. problemy z zasypianiem czy częste wybudzanie się w nocy spowodowane bezdechem sennym czy chrapaniem. Płytki i niespokojny sen znacząco wpływa na samopoczucie w ciągu dnia. Do innych zaburzeń w tym przypadku zaliczana jest bezsenność, która może towarzyszyć m.in. depresji.
Płytki sen i problemy z zaśnięciem – o czym świadczą te zaburzenia snu?
Spis treści
Ile godzin snu potrzebuje organizm?
Sen jest naturalnym elementem fizjologii człowieka. Pozwala wypocząć i zregenerować siły na następny dzień aktywności w pracy lub w szkole. Odpowiednia ilość snu zapobiega przemęczeniu i poprawia nastrój. Nie istnieją normy określające, ile godzin w ciągu doby powinniśmy na niego przeznaczać. W przybliżeniu mówi się o 7–9 godzinach na dobę.
Rytm snu i czuwania jest regulowany przez ośrodkowy układ nerwowy. W ciągu ostatnich lat czas poświęcany na nocny spoczynek skrócił się nawet o jedną piątą z powodu: nadmiaru obowiązków, stresującej pracy lub pracy w trybie zmianowym.
Są osoby, którym wystarcza 5–6 godzin snu na dobę i nadal dobrze funkcjonują. Jeśli jednak w ciągu dnia odczuwany jest dyskomfort – senność, apatia, brak chęci do aktywności, a w nocy pojawiają się problemy z zaśnięciem – przerywany sen, wybudzanie – może to świadczyć o chorobie.
Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?
Niespokojny i płytki sen – co robić?
W przypadku przerywanego i płytkiego snu oraz wybudzania się w nocy nie trzeba od razu korzystać z pomocy lekarza i brać leków. Farmakoterapię należy odłożyć na później, kiedy okaże się, że domowe sposoby nie są wystarczające. Przede wszystkim należy zadbać o tak zwaną higienę snu. Składa się na nią kilka czynników, z których każdy jest bardzo istotny.
Po pierwsze – łóżko ma się kojarzyć ze spaniem. Nie wolno w nim pracować, grać na komputerze, jeść kolacji czy przekąsek. Stres związany z pracą i podekscytowanie towarzyszące grom komputerowym należy pozostawić przy biurku. Sypialnia powinna stanowić miejsce relaksu i odprężenia.
Przyczyną płytkiego snu jest najczęściej stan przewlekłego podenerwowania i stresu, dlatego warto pomyśleć o 15–20 minutach psychicznego wyciszenia przed pójściem spać. Dobrym rozwiązaniem w tym przypadku będzie: czytanie, słuchanie relaksującej muzyki czy medytacja.
Należy też zadbać o stan sypialni. Dużo łatwiej zasypia się w świeżej pościeli oraz w przewietrzonym i zaciemnionym roletami pomieszczeniu. Trudności oraz problemy z z asypianiem może spowodować też obfita kolacja zjedzona krótko przed snem, dlatego ostatni posiłek należy zjadać na około 2 godziny przed nocnym spoczynkiem. W drugiej połowie dnia natomiast trzeba unikać spożywania napojów zawierających kofeinę.
Przeczytaj też: Mówienie przez sen – przyczyny
Zaburzenia snu – co powinno zaniepokoić?
Bardzo często niespokojny sen jest konsekwencją nieprawidłowych nawyków. Jednak czasami zdarza się, że stanowi objaw choroby. Należy zwrócić uwagę na symptomy, takie jak:
- trudności z zaśnięciem, długi czas zasypiania, budzenie się wcześnie bez możliwości ponownego zaśnięcia, brak energii o poranku, obojętność, apatia;
- wielokrotne wybudzanie się w nocy, okresowy bezdech, chrapanie przez całą noc, zmęczenie w ciągu dnia, senność, "podsypianie" w ciągu dnia;
- współwystępowanie: nadciśnienia tętniczego, nadwagi, otyłości, chorób płuc, chorób serca, a także duży obwód szyi.
Występowanie powyższych objawów czy jednej wymienionych chorób należy skonsultować z lekarzem, ponieważ przyczyn problemów ze snem jest wiele.
To też może Cię zainteresować: Hipnagogia, objawy hipnagogiczne – czym są?
Problemy ze snem a depresja
W związku z coraz szybszym tempem życia oraz wyższymi wymaganiami pracodawcy, szacuje się, że aż u 20 proc. populacji dojdzie do epizodu depresji. Zaburzenia nastroju przestają być tematem tabu, coraz więcej osób sięga po poradę psychiatry. Większość pacjentów z depresją ma problemy ze snem.
Przede wszystkim są to trudności z zaśnięciem, kiedy dopiero po godzinie (lub więcej) leżenia udaje się zapaść w sen. Charakterystyczne jest też wybudzenie się wcześnie rano lub nawet po bardzo krótkim spoczynku (bez możliwości ponownego zaśnięcia). Rano pacjenci odczuwają: brak chęci do życia, obojętność, nic nie sprawia im radości.
Nawet kiedy występują tylko objawy związane ze snem, bez pogorszenia nastroju, możemy mieć do czynienia z depresją – bezsenność bywa często jej maską.
Tabletki na sen (nasenne) nie są w tym przypadku rozwiązaniem, ponieważ przyczyna dolegliwości leży gdzie indziej. Najpierw trzeba zadbać o higienę snu, a jeśli po pewnym czasie jego jakość nie poprawi się – należy skorzystać z porady lekarza.
Bezdech senny (OBS) i chrapanie
Obturacyjny bezdech senny powoduje częste wybudzanie w nocy, uniemożliwiając zapadnięcie w głęboki sen – jest on płytki i przerywany. Występuje wtedy kilkusekundowy bezdech, po nim głośne chrapnięcie i wybudzenie. Pacjenci z tą dolegliwością chrapią przez całą noc (pomocny w wychwyceniu objawów jest partner).
W ciągu dnia natomiast pacjent podsypia, zdarza się, że wielokrotnie zasypia na siedząco. Bezdech senny może wystąpić u osób z czynnikami ryzyka – nadwagą, otyłością, nadciśnieniem tętniczym.
W opisywanym kontekście leki nasenne (na sen) są nieskuteczne – należy zgłosić się do lekarza. Pomocne w łagodzeniu objawów będzie unikanie spania na plecach – najlepiej przyjąć pozycję na boku.
W celu pogłębienia diagnostyki konieczne bywa badanie snu. W sytuacji zaawansowanego zespołu bezdechu sennego używa się maski zapewniającej drożność dróg oddechowych.
Leczenie bezsenności – tabletki nasenne i uspokajające?
Leczenie opisywanych zaburzeń trzeba rozpocząć od przestrzegania prawidłowej higieny snu. Natomiast bezsenność, opisywana jako zaburzenia ilości i jakości snu, trwająca ponad miesiąc, której towarzyszą inne objawy, to sygnał do zasięgnięcia porady lekarza. Stosowanie leków na sen, nawet tabletek nasennych bez recepty, wydłuża tylko czas do rozpoczęcia diagnostyki i poznania prawdziwej przyczyny problemu ze snem.
Do czasu wizyty u lekarza można stosować naturalne i bezpieczne leki uspokajające, które zawierają m.in. wyciąg z szyszek chmielu i kozłka lekarskiego. Złagodzą one napięcie nerwowe, ułatwiając tym samym zasypianie.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Cierpiałkowska L., Psychologia zaburzeń osobowości. Wybrane zagadnienia, Wydanie 1. Wydawnictwo Naukowe UAM, Warszawa 2004.
- Jarema M., Rebe-Jabłońska J., Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydanie 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
Opublikowano: 16.03.2017;
aktualizacja: 23.06.2017
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Karolina Szurmiej
Lekarz
Lekarz w trakcie specjalizacji z kardiologii. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. W trakcie studiów uczestniczyła w zagranicznych praktykach zawodowych z zakresu chorób wewnętrznych we Francji. Aktualnie pracuje w USK im. WAM w Łodzi.
186
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 19.08.2023