Mówienie przez sen jest jednym z rodzajów zaburzeń snu, klasyfikowanych jako parasomnie. Najczęściej spotykane jest u dzieci, ale zdarza się także u osób dorosłych. Zaburzenie to nie powinno w większości przypadków budzić niepokoju. Często jest wynikiem nadmiaru stresu lub nieregularnego trybu życia. Rzadziej jest wynikiem choroby.
Mówienie przez sen – czy rozmawianie i krzyki przez sen są niebezpieczne?
Mówienie przez sen i inne parasomnie?
Zasypianie, następujące po sobie fazy snu oraz budzenie się związane są z licznymi zmianami procesów fizjologicznych. Podczas zmiany fazy snu mogą wystąpić niepożądane zdarzenia. Parasomnie są to właśnie zaburzenia polegające na występowaniu nieprawidłowych zachowań w trakcie snu lub podczas wybudzania się. Jedną z najczęstszych jest wydawanie dźwięków podczas snu. Może to być mowa, mruczenie, krzyk, złudzenie rozmowy z drugą osobą. Dźwiękom tym może towarzyszyć pobudzenie ruchowe oraz uczucie ogólnego niepokoju.
Do parasomnii zaliczamy także inne, poniżej wymienione zaburzenia.
- Somnambulizm, czyli potocznie lunatyzm jest zaburzeniem występującym w trakcie snu głębokiego. Podczas lunatykowania pacjent przeważnie wykonuje codzienne czynności o różnym stopniu złożoności.
- Lęki nocne są napadowymi zaburzeniami objawiającymi się jako krzyczenie przez sen na skutek odczuwania silnego lęku.
- Koszmary senne to występujące w fazie snu REM nieprzyjemne, przerażające marzenia senne. Są one szczególnie częste u osób dotkniętych traumatycznymi wydarzeniami.
- Paraliż przysenny jest stanem porażenia mięśni przy zachowanej świadomości. Występuje podczas budzenia się lub zasypiania. Pacjenci opisują to jako poczucie niemocy. Czasami towarzyszą temu omamy.
Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?
Mówienie przez sen – przyczyny
Wielu z nas choć raz w życiu doświadczyło mówienia przez sen. Jeśli zdarzało się to sporadycznie, nie ma powodu do obaw – może wynikać to z ciężkich lub stresujących przeżyć w poprzednich dniach. U niektórych osób może być to jednak objawem choroby. Rozmowa przez sen u dorosłych najczęściej zdarza się epizodycznie. Przyczynami tej przypadłości może być stres, deficyt snu, nieregularny tryb życia, zażywanie alkoholu. Wówczas zmiana trybu życia może ograniczyć częstość parasomnii. Mamrotanie, mruczenie, mowa przez sen może być również objawem gorączki.
Przyjmowanie środków odurzających oraz niektórych leków również może być przyczyną mówienia podczas snu. Należy pamiętać o tym, że rozmawianie przez sen bywa także objawem zaburzeń psychicznych. Spotykamy się czasami z parasomniami u chorych na depresję oraz zaburzenia nerwicowe i lękowe. Warto również wspomnieć o zespole stresu pourazowego. Mowa czy krzyk przez sen może dotyczyć osób, które przeżyły w przeszłości traumatyczne wydarzenie.
Zobacz również: Drętwienie rąk podczas snu – co je powoduje?
Mówienie, krzyki, sen, rozmowa, mruczenie – dźwięki podczas snu
Słowa, które wypowiadamy podczas snu, są przypadkowe. Mogą być fragmentami przeżywanej przez nas codzienności albo wynikać z treści doświadczanego właśnie snu. Rozmowa przez sen może ograniczać się w niektórych przypadkach do zwykłego gaworzenia, a w innych do bardziej rozbudowanych wypowiedzi. Kłopotliwe dla domowników może okazać się głośne, niekontrolowane mówienie lub występujące także czasem krzyki przez sen. Zdarza się, że z osobą mówiącą przez sen może zostać nawiązana rozmowa, ale częściej wypowiadane treści pozbawione są spójności. Treści wypowiadane przez sen mają na ogół charakter negatywny, czasami wulgarny, przepełniony napięciem.
Przeczytaj też: Tiki nerwowe – przyczyny, objawy, leczenie
Mówienie przez sen u dziecka
Zaburzenia polegające na mówieniu przez sen często pojawiają się u dzieci. Wielu rodziców zgłasza lekarzowi, że ich dziecko krzyczy przez sen. Związane jest to z faktem, że mechanizmy, które regulują sen, nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Większość przypadków mówienia przez sen dotyczy dzieci w wieku od 3 do 10 lat. Zdecydowana większość dzieci wyrasta z tego typu zaburzeń, tylko u niewielkiego procenta dzieci przypadłość ta utrzymuje się w wieku dorosłym. Dzieci mogą mówić sporadycznie przez sen lub każdej nocy. Również inne parasomnie częściej spotykane są u dzieci – zwłaszcza lunatykowanie i lęki nocne.
Sposoby radzenia sobie z mówieniem przez sen – co robić?
Rozmawianie przez sen nie jest niebezpieczne. Zdarza się jednak, że niektórzy pacjenci odczuwają niepokój w związku z obawami przed wypowiedzeniem kompromitujących treści. Głośnie mówienie nierzadko zaburza sen innym domownikom, co może stanowić pewien problem.
Leczenie u wielu osób opiera się jedynie na zmianie trybu życia. Bardzo ważna jest odpowiednia higiena snu. Nie należy zmuszać się do zaśnięcia. W miarę możliwości dobrze jest prowadzić uregulowany tryb życia oraz wstawać o takiej samej porze. Kolację powinno się spożywać na 2–3 godziny przed snem. Przed położeniem się spać dobrze jest przewietrzyć sypialnię i utrzymywać w niej odpowiednią (nie za wysoką) temperaturę. Piżama z kolei powinna być wygodna i nie krępować ruchów, a światło w sypialni – nie za mocne. Przed położeniem się spać możemy także zrelaksować się i uspokoić myśli. Aktywność fizyczna późnym popołudniem może okazać się pomocna.
Warto pamiętać o unikaniu alkoholu, palenia papierosów i nadmiaru kofeiny. Z uwagi na fakt, że parasomnia ta często wynika z nadmiernego stresu w pracy czy w prywatnym życiu, konieczna może okazać się jego redukcja. Można wspomóc się stosowaniem różnych ćwiczeń relaksacyjnych oraz ograniczyć sytuacje stresowe w codziennym życiu. U niektórych pacjentów pomocna okazać się może psychoterapia.
Czytaj również: Nerwiak – co to jest? Przyczyny, rodzaje, objawy, leczenie
Leczenie farmakologiczne parasomnii
Zaburzenia snu pojawiające się sporadycznie nie wymagają leczenia. Farmakologiczne leczenie parasomnii ograniczone jest do przypadków, w których zaburzenia snu są znacznie nasilone. Od mówienia przez sen bardziej niebezpieczne jest lunatykowanie, podczas którego pacjent może ulec upadkowi, zranieniu. Jedną z grup leków, które możemy zastosować, są benzodiazepiny. Nie należy jednak zbyt długo stosować tych leków, ponieważ regularne ich zażywanie może spowodować uzależnienie. Zastosowanie znajdują tutaj także leki przeciwdepresyjne.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://psychiatria.mp.pl/bezsennosc/69683,higiena-snu-jak-zadbac-o-zdrowy-sen
- Jarema M., Rabe-Jabłońska J., Psychiatria – podręcznik dla studentów medycyny, Wydanie I. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
- Stępień A., Neurologia, Wydanie 1, Tom II, Wydawnictwo Medical Tribune, Warszawa 2014.
Paweł Okulus
Lekarz
Absolwent Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu w Katowicach.
Komentarze i opinie (6)
opublikowany 05.10.2018
opublikowany 08.02.2019
opublikowany 19.04.2019
opublikowany 29.09.2019
opublikowany 18.06.2019
opublikowany 26.01.2020