Przeskakiwanie w kolanie może dotyczyć osób w różnym wieku, tych aktywnych fizycznie i nie tylko. Pojawia się przy zginaniu i prostowaniu, po bieganiu, przy kucaniu lub dłuższym spoczynku – w zależności od przyczyny schorzenia. Jeżeli uczucie przeskakiwania w kolanie powiązane jest z bólem i ograniczeniem ruchów w stawie, warto zdiagnozować problem i rozpocząć ewentualne leczenie. Kolano jest skomplikowanym stawem, dlatego ból i uczucie przeskakiwania mogą oznaczać najczęściej jego uraz lub początek zmian degeneracyjnych i zwyrodnieniowych.
Przeskakiwanie w kolanie – co oznacza, przyczyny i leczenie
Przeskakiwanie w kolanie – przyczyny
Przeskakiwanie w stawach kolanowych jest nieprzyjemną dolegliwością, określaną jako strzelanie lub chrupanie. Najczęściej pojawia się bez bólu, w czasie chodzenia, zginania lub prostowania kolana. Bywa, że towarzyszy temu nieznaczny dyskomfort podczas ruchów.
Przeskok w kolanie, bez dodatkowych objawów, takich jak ból czy obrzęk jest zjawiskiem naturalnym, związanym z kawitacją. Podczas przemieszczania się powierzchni stawowych względem siebie, kiedy wykonujemy ruch w stawie kolanowym, torebka stawowa wyciąga się, a maź w środku jamy stawowej poddana zostaje podciśnieniu i wytwarzają się w niej pęcherzyki gazu. Kiedy ciśnienie wraca do normy – pęcherzyki zapadają się i towarzyszy temu efekt dźwiękowy. Jest to prawidłowe zjawisko i dotyczyć może każdego stawu w naszym ciele.
Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie
Niestety nie zawsze strzelanie i tarcie w kolanie jest zjawiskiem fizjologicznym. W chorobie związanej z niszczeniem chrząstki stawowej kolana jednym z objawów jest odczuwalne przeskakiwanie wewnątrz stawu. W chrząstce powstają szczeliny, dochodzi do ścierania powierzchni stawowych i rozwijają się zmiany zwyrodnieniowe. Nie ma mazi stawowej, która nawilża staw, więc jest on suchy i zaczyna chrupać lub przeskakiwać.
Dotyczy to zwłaszcza osób w starszym wieku, tych które doznały urazu kolana lub osób ze schorzeniami hormonalnymi lub reumatycznymi. Natomiast chondromalacja rzepki jest często spotykana u osób intensywnie biegających, jeżdżących na rowerze, gdyż związana jest z przeciążeniami oraz mikrourazami chrząstki. Dotyczy również osób z koślawymi kolanami, płaskostopiem czy wadami anatomicznymi stawu kolanowego. Zmiany zwyrodnieniowe mogą także dotyczyć stawu rzepkowo-udowego. Określamy je jako chondropatię.
Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?
Wskutek przebytych urazów lub choroby zwyrodnieniowej drobne fragmenty zniszczonej chrząstki, kości lub łąkotek oddzielają się i trafiają do jamy stawu. Powodują nie tylko ograniczenie zgięcia i wyprostu kolana, ale również ból, obrzęk i uczucie blokowania stawu. Podczas zgięcia i wyprostu pojawia się uczucie przeskakiwania w stawie lub daje się słyszeć trzask. Leczenie operacyjne jest jedyną metodą naprawczą takiej przypadłości.
Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji
Przeskakiwanie w kolanie po urazie
Podczas upadku lub wypadku komunikacyjnego, kiedy dochodzi do urazu stawu kolanowego, może być słyszalny trzask. Taki uraz związany jest najczęściej ze skręceniem stawu kolanowego lub urazem rzepki – jej złamaniem bądź zwichnięciem. Objawy, takie jak przeskakiwanie w kolanie, silny ból po zewnętrznej lub wewnętrznej stronie, znaczny obrzęk lub krwiak, zwiększenie ciepłoty skóry i ograniczenie ruchów sugerują uszkodzenie stawu. Dodatkowo podczas urazów może dojść do uszkodzenia łąkotek wewnątrz stawu lub torebki stawowej, dlatego wizyta na pogotowiu jest wskazana.
Niestabilność stawu kolanowego zazwyczaj wiąże się z urazem, w wyniku którego doszło do naciągnięcia, naderwania lub zerwania więzadeł. Staw jest bardziej ruchomy i niestabilny. Pojawia się ból, krwiak, obrzęk oraz ograniczenie ruchomości stawu. Staw jest rozluźniony i odczuwa się dyskomfort, przeskakiwanie w stawie oraz jego uciekanie. Zdarza się jednak, że osoby z silnymi mięśniami mają mocną stabilizację kolana i dobrze kontrolują ruchy oraz nie odczuwają urazu więzadła. Czasem luźne kolano i związane z tym uczucie przeskakiwania w stawie są związane z hipermobilnością stawów – ta zaś wynika z niewydolności tkanki łącznej i najczęściej jest wadą genetyczną. Opisywany objaw obecny jest także u części pacjentów po artroskopii .
Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?
Przeskakująca rzepka w kolanie
Przeskakiwanie rzepki w stawie kolanowym może być powiązane z jej zwichnięciem. Wskutek nagłego urazu dochodzi do jej przemieszczenia i wysunięcia ze swojego miejsca. U niektórych osób ze słabymi stabilizatorami rzepki bądź jej nieprawidłową budową może pojawiać się nawykowe przemieszczanie. Również niewłaściwe napięcie mięśnia czworogłowego oraz powięzi – w następstwie przeciążenia – może powodować, że rzepka nie porusza się płynnie w rynience stawu rzepkowo-udowego i towarzyszą temu trzaski lub odczuwalne przeskakiwania. Towarzyszyć temu może także ból kolana.
Przeskakujące kolano – niedobór składników odżywczych
Niedobór lub brak pewnych składników odżywczych w chrząstce stawowej (która pokrywa powierzchnie stawowe) lub w mazi stawowej (która je nawilża) może powodować trzaski w stawie podczas jego zginania lub prostowania. Dla właściwego nawilżania stawu niezbędna jest obecność pewnych pierwiastków, takich jak wapń, krzem, magnez, żelazo, witamin z grupy B oraz witaminy D, a także kwasów tłuszczowych omega-3. Najlepiej dostarczać je w pożywieniu, ale również można wprowadzić ich suplementację preparatami dostępnymi w aptece. Niezwykle ważne dla chrząstki stawowej są także: kwas hialuronowy, chondroityna, kolagen oraz siarczan glukozaminy – nawilżają one i odżywiają chrząstkę. Najczęściej uzupełnia się je w formie zastrzyków do wnętrza kolana.
Zdaniem eksperta
Przeskakiwanie i ból w kolanie można leczyć przy pomocy wiskosuplementacji. Jest to zastrzyk z kwasu hialuronowego, podawanego bezpośrednio do chrząstki, który skutecznie ją odżywia. Iniekcję wykonuje ortopeda i należy powtórzyć ją kilkukrotnie.
Czytaj więcej
Przeskakiwanie w kolanie – leczenie
Przeskakiwanie w kolanie nie musi wiązać się z innymi jego dolegliwościami, jak ból, obrzęk czy ograniczenie funkcji. Warto jednak skontrolować problem chrupania u specjalisty, wykonać zdjęcie RTG kolana lub jego USG. Należy wykluczyć poważne patologie, takie jak: zwichnięcie, złamania śródstawowe, skręcenie czy urazy łąkotek lub torebki stawowej.
Jeśli do nich doszło, postępowanie lecznicze zazwyczaj obejmuje ich operacyjne naprawienie, zabezpieczenie stawu na dłuższy okres w opatrunku gipsowym bądź ortezie, a następnie rehabilitację, dzięki której pacjent odzyska ruchomość stawu. Jeśli chrobotanie jest wynikiem zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych czy uszkodzenia chrząstki, warto podawać preparaty poprawiające jej metabolizm.
W stanach bólowych warto zażywać miejscowe maści lub żele przeciwbólowe i przeciwzapalne, a jeśli dolegliwości są bardzo silne, lekarz może wstrzyknąć lek przeciwbólowy (tzw. blokadę) do wnętrza stawu.
Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne
Przeskakiwanie w kolanie – fizjoterapia, ćwiczenia
Dzięki fizjoterapii przyspieszamy proces gojenia uszkodzonych elementów stawu kolanowego. Obejmuje ona zapewnienie odpowiednich warunków regeneracji, zabiegi fizykalne z użyciem specjalnych aparatów, ćwiczenia lecznicze oraz metody terapii, dzięki którym odzyskamy funkcję oraz siłę kolana. Fizjoterapia obejmuje:
- unikanie pozycji oraz ruchów prowokujących silne dolegliwości bólowe oraz przeskakiwanie;
- zabezpieczenie kolana stabilizatorem lub ortezą zgodnie z zaleceniem lekarza, by je odciążyć i zapewnić gojenie zmian zapalnych;
- fizykoterapię – stosuje się zabiegi, które działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie oraz naprawiają uszkodzone tkanki miękkie; zaleca się głównie krioterapię, pole magnetyczne i laseroterapię, ale można również stosować zabiegi, które rozluźnią napięte tkanki miękkie (np. diatermia krótkofalowa, okłady z parafiny, impulsowe prądy średniej częstotliwości);
- ćwiczenia, które – w zależności od potrzeby – będą wzmacniać osłabione mięśnie, rozciągać mało elastyczne tkanki miękkie, rozluźniać zbyt napięte mięśnie oraz powięzi; ważne są także ćwiczenia poprawiające stabilizację stawu oraz jego propriocepcję;
- masaż tkanek miękkich;
- terapię manualną, jeśli konieczne jest poprawienie ruchomości stawu;
- kinesiotaping, który zabezpieczy zapalne tkanki w trakcie gojenia, poprawi stabilizację stawu oraz uchroni przed kontuzją.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Kruczyński J., Ruszkowski K., Uszkodzenia wewnętrzne stawu kolanowego [w]: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, pod red. W. Marciniaka i A. Szulca. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Jóźwiak M., Wrodzone i nawykowe podwichnięcie lub zwichnięcie rzepki [w]: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, pod red. W. Marciniaka i A. Szulca. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Dziak A., Serafin-Król M., Rehabilitacja w uszkodzeniach barku i kolana. Wydawnictwo Medicina Sportiva, Kraków 2002.
Aleksandra Pełczewska
Fizjoterapeutka
Magister fizjoterapii, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Pracuje w Łodzi w poradni rehabilitacyjnej. Współpracuje z fundacją, mającą pod opieką osoby po uszkodzeniach rdzenia kręgowego oraz wykłada w studium medycznym. Indywidualnie podchodzi do pacjenta i prowadzonej terapii. Jest certyfikowanym terapeutą metody Mc Kenzie, terapii manualnej wg Mulligana oraz PNF Basic. W swojej pracy wykorzystuje i łączy wiedzę z kursów, szkoleń i specjalistycznych kursów zawodowych. Prowadzi terapię pacjentów ortopedycznych oraz neurologicznych. Interesuje się medycyną niekonwencjonalną i szeroko pojętym zdrowym stylem życia. W chwilach wolnych od pracy odpoczywa przy dobrej literaturze, jeździ na snowboardzie oraz biega.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 30.05.2019
opublikowany 01.06.2019
opublikowany 30.05.2019
opublikowany 28.07.2022