Guzki tarczycy to jedne z najczęstszych chorób endokrynologicznych – dotykają nawet 6 proc. kobiet i 1 proc. mężczyzn w krajach z prawidłową podażą jodu. Dowiedz się, jak najczęściej objawia się guz tarczycy, jak wygląda jego leczenie oraz czy każda zmiana w formie guzka w obrębie tarczycy wymaga leczenia operacyjnego.
Guz tarczycy 3 cm – jak wygląda (zdjęcie), czy operować?
Guz w tarczycy – rodzaje
Guz tarczycy z definicji to zmiana wyczuwalna palpacyjnie na szyi, będąca najczęściej wynikiem miejscowego rozrostu komórek tarczycowych, zmian o charakterze zwyrodnieniowym i włóknienia. Guzki tarczycy to zmiany lite, wypełnione komórkami lub płynem – są to tzw. torbiele. Znaczna większość guzków tarczycy, bo aż ponad 95 proc., ma charakter łagodny. Łagodne guzy tarczycy to najczęściej:
- wole guzkowe toksyczne – tzw. choroba Plummera, dająca objawy nadczynności tarczycy;
- wole guzkowe nietoksyczne, z niedoboru jodu – najczęściej nieaktywne hormonalnie;
- guzek autonomiczny – gruczolak lub guzek hiperplastyczny, często przebiega bezobjawowo, choć może również wywołać objawy nadczynności tarczycy.
Wśród złośliwych nowotworowo guzów tarczycy, które występują znacznie rzadziej, wyróżnia się:
- raka brodawkowatego – wysokozróżnicowanego. Jest to najczęściej występujący rak tarczycy;
- raka pęcherzykowego – wywodzącego się z komórek pęcherzykowatych tarczycy, dobrze rokującego. Wcześnie rozpoznany może być całkowicie uleczalny;
- raka rdzeniastego – jest to rzadki nowotwór tarczycy, powstający w komórkach C produkujących kalcytoninę;
- raka anaplastycznego – jest to nowotwór niezróżnicowany, najbardziej złośliwa forma raka tarczycy.
Przyczyny powstawania guzków w tarczycy
Przyczyna powstawania guzków w tarczycy nie jest do końca znana, jednak uważa się, że za ich pojawienie się odpowiada niedobór jodu – pierwiastka niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Do przyczyn powstawania guzków w tarczycy należą także zaburzenia o charakterze autoimmunologicznym – choroba Hashimoto oraz uwarunkowania genetyczne.
Jakie objawy mogą dawać guzki w tarczycy?
W większości przypadków guzki w tarczycy są na tyle małe, że nie powodują żadnych objawów miejscowych, takich jak kłopoty z przełykaniem, oddychaniem, które mogą towarzyszyć znacznie powiększonym zmianom.
U niektórych pacjentów, gdy guzki zaczynają produkować nadmierną ilość hormonów, mogą prowadzić do wystąpienia objawów nadczynności tarczycy, takich jak: utrata wagi ciała, nadpobudliwość nerwowa, kołatanie serca, uczucie gorąca. Jeśli zaś z kolei guzek w tarczycy powstał w przebiegu choroby Hashimoto, u pacjenta mogą występować objawy niedoczynności tarczycy.
Guz w tarczycy – leczenie
Rodzaj terapii guza tarczycy zależy od wielu czynników – m.in. zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości, przebiegu choroby, wyników badań obrazowych, biopsji BAC i wywiadu rodzinnego. Jeśli guzek jest mały, nie powoduje dolegliwości, a wyniki badań nie wskazują na złośliwy charakter zmiany – wskazana jest jedynie okresowa, systematyczna obserwacja zmiany.
Czasem skutecznym postępowaniem może okazać się leczenie lewotyroksyną w supresyjnych dawkach, które ma na celu zmniejszenie wielkości zmian w tarczycy lub terapia tyreostatykami w przypadku rozpoznania nadczynności tarczycy. Dla pacjentów z tzw. guzami „gorącymi” i towarzyszącą nadczynnością tarczycy zaproponowane może być leczenie jodem radioaktywnym, promieniotwórczym w postaci płynnej lub w kapsułkach. Nie można go jednak stosować u kobiet planujących lub będących w ciąży oraz karmiących piersią.
Do innych metod leczenia łagodnych guzków tarczycy należą:
- termoablacja laserowa (echolaser na guza tarczycy)
- echoterapia guzów tarczycy (HIFU)
- zastrzyki z etanolem.
Dwie pierwsze z wyżej wymienionych metod są wykonywane w niektórych szpitalach i klinikach w Polsce również na NFZ.
Czy 3-centymetrowy guz w tarczycy trzeba wyciąć?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Guz w tarczycy o wielkości 3 centymetrów (na zdjęciu) zwykle wymaga wycięcia, jednak ostateczna decyzja podejmowana jest przez lekarza prowadzącego.
Pacjenci ze zmianami w tarczycy powyżej 1 cm kierowani się do biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej w celu ustalenia charakteru guzka, a dopiero później do ewentualnego leczenia operacyjnego. Co więcej, zgodnie z polskimi rekomendacjami, nawet jeśli zmiana ma poniżej 5 mm, ale istnieje podejrzenie, że jest złośliwa – również powinna zostać poddana weryfikacji cytologicznej.
Jeśli istnieje podejrzenie lub rozpoznano nowotwór tarczycy o złośliwym charakterze – tyreoidektomia jest bezwzględnie wskazana. W przypadku gdy zmiana jest łagodna, ale np. uciska na sąsiadujące narządy, powoduje problemy z oddychaniem, przełykaniem – również wskazane jest leczenie operacyjne.
Wśród innych wskazań do operacji tarczycy wymienia się:
- zmiany ogniskowe powyżej 4 cm;
- obecność nowotworu złośliwego;
- wole olbrzymie, zamostkowe, śródpiersiowe;
- nawrót choroby tarczycy;
- szybko rosnący, nieprzesuwalny względem tkanek guz;
- guz powodujący niekorzystny efekt kosmetyczny;
- powiększanie się guza pomimo stosowania odpowiednich leków;
- nadczynność tarczycy znacznego stopnia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Ruchała, M., & Szczepanek, E. (2008). Choroba guzkowa tarczycy. Family Medicine & Primary Care Review, 10(4), 1383-92., https://www.researchgate.net/profile/Ewelina-Szczepanek-Parulska/publication/287873620_Thyroid_nodular_disease/links/58185b0608ae90acb24305f4/Thyroid-nodular-disease.pdf
- Sporny, S., Lange, D., Włoch, J., & Lewiński, A. (2010). Diagnostyka i leczenie raka tarczycy-rekomendacje polskie. Endokrynologia Polska, 61(5), 518-568., https://journals.viamedica.pl/endokrynologia_polska/article/view/25353
- Budlewski, T., & Franek, E. (2009). Diagnostyka obrazowa chorób tarczycy. Choroby Serca i Naczyń, 6(1), 37-41., https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/12060
- Kochman M., Jastrzębska H., Guz tarczycy, https://podyplomie.pl/medycyna/15848,guz-tarczycy
Aleksandra Słupczyńska
lekarz
Absolwentka kierunku lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Redaktorka artykułów medycznych z wieloletnim doświadczeniem. Główne zainteresowania medyczne to ginekologia i położnictwo oraz psychiatria. Swoje pasje naukowe rozwija uczestnicząc w licznych konferencjach naukowych i szkoleniach. Prywatnie miłośniczka fotografii, włoskiej kuchni i podróży.
Komentarze i opinie (0)