Żółta skóra – jakie są przyczyny zażółcenia skóry i żółtych plam na ciele?

Żółta skóra, żółte dłonie i żółte oczy – czy to chora wątroba?

Zażółcenie skóry (żółte dłonie, stopy, żółte plamy na ciele) z towarzyszącym zażółceniem białkówek oczu nosi nazwę żółtaczki. Jest ona objawem, a nie chorobą. Żółta skóra to efekt gromadzenia się w tkankach nadmiaru niewydalonej lub nadmiernie powstającej bilirubiny. W pierwszej kolejności zażółceniu ulegają białkówki, a dopiero potem pojawia się efekt żółtej skóry.

Żółtaczka często występuje u noworodków i może być fizjologiczna (żółtaczki noworodkowe opisano poniżej). Zażółceniem skóry mogą manifestować się wszelkie choroby wątroby i dróg żółciowych, a także choroby związane z nadmiernym rozpadem krwinek czerwonych.

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

Żółta skóra - przyczyny żółtaczki

Ze względu na przyczyny, żółtaczki dzielimy na trzy grupy:

• przedwątrobowe,
• wewnątrzwątrobowe,
• zewnątrzwątrobowe.

Czynniki wewnątrzwątrobowe zażółcenia skóry

Najczęściej kojarzone przyczyny żółtaczki to wszystkie te, które wprost pochodzą z miąższu wątroby (wewnątrzwątrobowe). Żółta skóra (żółte dłonie, stopy, twarz) to jeden z objawów chorej wątroby. Charakterystyczne żółte plamy na skórze może powodować:

• marskość wątroby;
• choroby zakaźne wywołane przez tzw. wirusy hepatotropowe – wywołujące zapalenia wątroby (HAV, HBV, HVC itd.), ale też inne wirusy hepatotropowe – zażółcenie skóry może wystąpić m.in. w przebiegu mononukleozy zakaźnej, cytomegalii czy też różyczki;
• uszkodzenie wątroby w wyniku zatruć;
• żółtaczka ciężarnych (zażółcenie skóry w ciąży pojawia się wskutek zmian hormonalnych).

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

Żółte plamy na skórze - czynniki przedwątrobowe

Innymi przyczynami żółtej skóry, żółtych plam na ciele są wspomniane czynniki przedwątrobowe spowodowane nadmierną produkcją bilirubiny wskutek hemolizy (rozpadu krwinek czerwonych) – żółtaczka występuje tu w przebiegu niedokrwistości hemolitycznych lub uszkodzenia krwinek czerwonych np. wskutek:

• zespołu hemolityczno-mocznicowego,
• zakażeń,
• oparzeń,
• hipersplenizmu.

Kolejną z grup przyczyn żółtaczki przedwątrobowej są choroby związane z nieprawidłowym sprzęganiem bilirubiny z kwasem glukuronowym. W takim mechanizmie powstaje żółtaczka noworodków, a także stosunkowo częsty zespół Gilberta.

Zobacz też: Czerwone plamy na nogach – co mogą oznaczać?

Czynniki zewnątrzwątrobowe żółtej skóry

Przyczyną żółtej skóry (żółtych dłoni, twarzy, stóp, czy żółtych plam na ciele) są też czynniki zewnątrzwątrobowe – spowodowane blokadą odpływu żółci. Dzieje się tak m.in. wskutek:

• kamicy dróg żółciowych,
• zapalenia dróg żółciowych,
• nowotworów uciskających na drogi żółciowej (np. guzy trzustki).

Czytaj również: Ból twarzy – przyczyny, objawy i leczenie bólu twarzy

Zażółcenie skóry – inne przyczyny żółtej skóry

Choroby nerek

Żółta skóra, a właściwe ziemista skóra, może być spowodowana niewydolnością nerek. Objaw ten jest skutkiem gromadzenia substancji toksycznych, których nie są w stanie wydalić niesprawne nerki.

Palenie tytoniu

Ziemiste, żółtawe zabarwienie skóry, żółte plamy na ciele bywają także obserwowane u wieloletnich palaczy tytoniu.

Zaburzenia lipidowe

Żółte plamy na skórze, żółte grudki i krostki występujące głównie w okolicach powiek, tzw. żółtaki na powiekach są efektem zaburzeń lipidowych i odkładania się cholesterolu w tkankach.

To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie

Słońce

Żółte plamy na skórze (np. żółta twarz, czy żółte dłonie) mogą być przebarwieniami powstałymi m.in. w wyniku nieprawidłowego opalania się, opalania się po substancjach fotouczulających zawartych np. w niektórych lekach czy kosmetykach, w wyniku zaburzeń hormonalnych (np. w ciąży czy w okresie przekwitania, a także w nadczynności tarczycy czy niedoczynności kory nadnerczy).

Nadmiar karotenu

Zażółcenie skóry obserwowane bywa także u osób jedzących dużo marchewki i pijących soki marchwiowe. Mówimy wówczas o tzw. „skórze karotenowej”.

Czytaj również: Hipercholesterolemia rodzinna – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Zażółcenie skóry - żółte dłonie i twarz - czy to na pewno żółtaczka?

Żółtaczkę od zmienionego odcienia skóry (np. w wyniku nadmiaru karotenu) można odróżnić, obserwując białkówki oczu i błony śluzowe – w żółtaczce ulegają one przebarwieniu w pierwszej kolejności, jeszcze przed zmianą zabarwienia skóry. I to właśnie one utrzymują swój żółty odcień najdłużej w przypadku powolnego ustępowania objawów zażółcenia skóry.

Żółta skóra u noworodka

Żółtaczka to często stwierdzany objaw u noworodków. Może być ona fizjologiczna (związana z rozpadem krwinek czerwonych i niedojrzałością pracy wątroby oraz mechanizmów sprzęgania) lub patologiczna.

Żółtaczka fizjologiczna noworodków

Żółtaczka noworodków (fizjologiczna) pojawia się w 2–3 dobie życia i zanika do 7–10 doby życia (u wcześniaków do 14 doby życia).

Żółtaczka patologiczna noworodków

Żółtaczka patologiczna pojawia się wcześniej (już w 1 dobie życia). Zażółcenie skóry dłużej się utrzymuje, stężenie bilirubiny przekracza normy dopuszczalne w żółtaczce fizjologicznej.

Częstą postacią żółtaczki niefizjologicznej jest żółtaczka związana z karmieniem piersią (jej przyczyną jest hamowanie wychwytu i wydalania bilirubiny przez substancje zawarte w mleku kobiecym).

Inne przyczyny żółtaczki noworodków to:

• konflikt serologiczny (powodujący niszczenie i wzmożony rozpad krwinek noworodka),
• zakażenia wrodzone,
• wrodzone choroby wątroby i dróg żółciowych.