Jakie choroby można rozpoznać po zmianach na paznokciach? Wygląd paznokci często odzwierciedla stan organizmu, między innymi zaburzenia hormonalne, zatrucia oraz niedobory witamin. Zmiany kształtu, koloru i struktury płytki paznokcia często są także skutkiem nieprawidłowej pielęgnacji lub chorób dotyczących samych paznokci. Każdy niepokojący stan paznokci powinien zostać zweryfikowany przez lekarza.
Zmiany na paznokciach i kolor paznokci – jaką chorobę mogą oznaczać?
Nieprawidłowy kształt paznokci
Paznokcie mogą mieć różny kształt – łyżeczkowaty (koilonychia), zegarkowy, szponowaty, rurkowaty. Bardzo dużo schorzeń przyczynia się do powstawania nieprawidłowego kształtu paznokci, głównie paznokci u rąk. Kiedy mówimy o nietypowym kształcie paznokci?
- Paznokcie łyżeczkowate to po prostu wklęsła płytka paznokciowa, która ulega wewnętrznemu zagłębieniu na kształt łyżeczki, podczas gdy wolny brzeg paznokcia unosi się ku górze. Zwykle takie paznokcie są dodatkowo cienkie i łamliwe. Głównymi przyczynami koilonychii są: niedobór żelaza, niewydolność krążenia, dysfunkcje tarczycy, hemochromatoza, choroby nerek, choroba Raynauda. Tego typu wygląd paznokci często towarzyszy niedożywieniu, niedokrwistości, marskości wątroby i zakażeniom bakteryjnym.
- Paznokcie zegarkowe, czyli wypukłe i o zaokrąglonym kształcie, które przypominają tarcze zegarka, zwykle występują razem z pałeczkowatymi palcami – pogrubionymi w okolicy końca paliczka. Zwykle występują u osób z wadami serca, rozstrzeniami oskrzeli, rakiem oskrzeli, przewlekłymi chorobami płuc, nadczynnością tarczycy, chorobami zapalnymi jelit, a także chłoniakami.
- Paznokcie szponowate są znacznie pogrubione, wydłużone i zagięte, zwykle mają też żółtawą barwę. Gruba płytka paznokcia powstaje wskutek ucisku (często przez źle dobrane obuwie), ale też przy zaburzeniach krążenia.
- Rurkowate paznokcie są pogrubione, a ich brzegi zawinięte niczym rulonik. Pod paznokciem gromadzą się masy rogowe. Taki wygląd pojawia się w dziedzicznej chorobie, której towarzyszy nadmierne rogowacenie rąk i stóp.
Plamy, plamki i przebarwienia na paznokciach
Zarówno plamki na paznokciach, jak i różnego rodzaju przebarwienia świadczą o procesie chorobowym toczącym się w organizmie.
Białe paznokcie stwierdzamy, gdy cała płytka z wyjątkiem końcowego odcinka przybiera taki kolor. Paznokcie w tym odcieniu najczęściej sygnalizują choroby tarczycy i niewydolność krążenia. Obserwuje się je także po przeszczepach nerek i u osób dializowanych.
Biała barwa paznokci zwykle występuje w postaci plam, drobnych punkcików i kropek na paznokciach, ale czasami obserwuje się całkowite jaśnienie płytki. Taki przypadek najczęściej wiąże się z występowaniem łuszczycy, a także niedoborów wapnia, białka.
Białe punkty i plamy na paznokciu świadczą zwykle o urazie płytki paznokciowej. Czasami pojawiają się na niej białe linie, przebiegające równolegle do siebie. Stan ten pojawia się u osób ze zbyt małym stężeniem albumin w osoczu, z kłębuszkowym zapaleniem nerek i z chorobami wątroby.
Białe plamki na paznokciach określa się także jako pseudoleukonychia. Te zmiany na paznokciach nie wymagają leczenia. Z kolei w przypadku leukonychii (bielactwa paznokci) prawdziwej i pozornej mogą wskazywać na istnienie poważniejszej choroby. Bielactwo pozorne jest najczęściej efektem niedokrwistości, nadmiernej potliwości lub chorób nerek.
Kolor paznokci
Żółte paznokcie najczęściej pojawiają się u kobiet jako skutek długotrwałego malowania czerwonym lakierem. Są również powszechną konsekwencją palenia papierosów. Czasami jednak żółte, popękane i kruche na brzegach paznokcie są objawem grzybicy. Inne możliwe choroby to żółtaczka typu A lub B oraz łuszczyca. W przypadku zmian grzybiczych tak samo prawdopodobne są choroby paznokci u nóg, jak i u rąk.
Szaroniebieskie paznokcie to następstwo zatrucia srebrem. Dodatkowo występują jako powikłanie zaburzeń krążenia oraz problemów z metabolizmem miedzi (choroba Wilsona).
Zielone paznokcie powszechnie kojarzą się z grzybicą i jest to najczęstsza przypadłość. Jednak mogą także świadczyć o zakażeniu pałeczką ropy błękitnej.
Czarne paznokcie to często skutek urazu i objaw krwiaka podpaznokciowego, który znika wraz ze wzrostem płytki. Czarna zmiana pod paznokciem, która nie przesuwa się po wzroście paznokcia, może być odmianą czerniaka złośliwego.
Bruzdy na paznokciach i plamy na paznokciach
Zmieniona struktura paznokcia to często również objaw choroby ogólnoustrojowej. Paznokieć może być gruby, rozdwojony, szorstki, z bruzdami.
Paznokcie pogrubieniu ulegają z wiekiem, ale poza tym dochodzi do tego w przebiegu grzybicy. Płytka zanikowa objawia się jako ścieńczenie i zmniejszenie płytki. Może być uwarunkowana genetycznie, czasami jednak jest objawem urazu paznokci i chorób skóry, np. łuszczycy.
Rozdwajanie paznokci (onycholiza), czyli oddzielenie zewnętrznej warstwy od łożyska, występuje jako skutek urazu, nadmiernego piłowania płytki pilnikiem, używania silnych detergentów.
Szorstka płytka paznokcia jest dodatkowo matowa. Często pojawia się po kontakcie z detergentami, ale może być uwarunkowana genetycznie.
Paznokcie z bruzdami (poprzeczne lub podłużne bruzdy na paznokciach z uwypukleniami) to symptom niedożywienia, zaburzeń hormonalnych, a także chorób układu krążenia.
Sylwia Mróz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, obecnie w trakcie stażu podyplomowego. Zawodowo interesuje się specjalnościami zabiegowymi: chirurgią ogólną, chirurgią dziecięcą, otolaryngologią.
Komentarze i opinie (0)