Żądło osy, choć wydaje się niewielkie może wywołać poważne konsekwencje, szczególnie w przypadku uczulenia. Ugryzienie osy objawia się zaczerwienieniem, opuchlizną i bólem w miejscu ukąszenia, a w przypadku alergii nawet wstrząsem anafilaktycznym. Co robić, gdy użądli osa? Jakie są domowe sposoby? Kiedy udać się do lekarza?
Użądlenie osy – objawy, uczulenie, domowe sposoby, kiedy iść do lekarza?
Spis treści
Użądlenie osy – co robić?
Czy użądlenie osy jest niebezpieczne? Zazwyczaj pojedyncze ugryzienie osy nie wiąże się z bardzo poważnymi konsekwencjami. W wyjątkowych sytuacjach należy jednak przedsięwziąć szczególne środki ostrożności.
Użądlenie przez osę – w szyję, twarz i wewnątrz jamy ustnej
To miejsca, w których obrzęk po ukąszeniu może stać się szczególnie niebezpieczny, prowadząc w skrajnych przypadkach do uduszenia – zwłaszcza, gdy dochodzi do połknięcia owada. Osobie użądlonej należy podać kostki lodu do ssania i zapewnić jej jak najszybciej pomoc lekarską.
Sprawdź również: Mrowienie i drętwienie ust – przyczyny, objawy, leczenie
Użądlenie osy u dziecka lub osoby starszej
W tym przypadku trzeba zachować szczególną ostrożność – zwłaszcza, gdy osa użądli dziecko po raz drugi. Przy pierwszym ukąszeniu niezwykle rzadko dochodzi do reakcji uczuleniowej, ale przy kolejnym takim zdarzeniu może zareagować dużo gwałtowniej. Podobnie sytuacja wygląda u osób starszych oraz cierpiących na choroby układu krążenia.
Należy uważnie obserwować reakcje organizmu. W przypadku użądlenia osy u dziecka można zastosować kwaśny okład oraz podać mu podwójną dawkę leku antyhistaminowego dla dzieci i ucisnąć lekko miejsce powyżej użądlenia (jeśli znajduje się ono na kończynie).
Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji
Ukąszenie osy u kobiet w ciąży
Zazwyczaj ugryzienie osy ciąży nie zagraża i nie stanowi powodu do niepokoju. Jeżeli pojawiają się pierwsze symptomy reakcji alergicznej na jad osy, należy jednak jak najszybciej uzyskać pomoc lekarską.
Jeśli przyszła mama nie jest uczulona na jad osy, postępuje się tak, jak w przypadku typowego użądlenia – trzeba złagodzić ból i obrzęk, stosując kwaśny okład (z octu lub soku cytryny). Można zaaplikować w miejscu użądlenia dostępną bez recepty maść z hydrokortyzonem. Jej stosowanie jest bezpieczne w ciąży, ponieważ główny składnik, działający przeciwświądowo i przeciwwstrząsowo, nie przenika przez łożysko. Należy pamiętać także, że użądlenie osy nie jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią.
Zobacz, jak niebezpieczne może być ukąszenie przez kleszcza
Ukąszenie osy – rumień i opuchlizna po ukąszeniu osy
Nie zawsze jest możliwość zaobserwowania, jaki owad zaatakował. Tym bardziej, jeżeli sytuacja dotyczy młodszych dzieci. Pozostaje wtedy obserwowanie objawów po ukąszeniu, a w sytuacji ugryzienia przez osę są one dość charakterystyczne.
Jak wygląda użądlenie osy? Miejsce ukąszenia szybko obrzmiewa i czerwienieje. Odczuwany jest nagły i silny ból. To, jak długo boli użądlenie osy oraz ile trwa opuchlizna po osie, jest sprawą indywidualną. Po ustąpieniu silnego bólu w miejscu może pojawić się świąd. Rumień po ukąszeniu osy jest miejscową reakcją i ustępuje (w przypadku braku reakcji uczuleniowej) po dość krótkim czasie, zazwyczaj po kilku godzinach. Obrzęk po ukąszeniu osy pojawia się zawsze, ale może mieć różny stopień nasilenia.
Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?
Jeśli rumień nie znika, nie schodzi opuchlizna po ukąszeniu przez osę, a dodatkowo towarzyszą temu bóle głowy, gorączka, powiększone węzły chłonne czy drętwienie, to może wskazywać na powikłanie – zakażenie bakteryjne.
Odróżnienie osy od pszczoły jest ważne w przypadku ukąszenia, gdyż niwelowanie nieprzyjemnych objawów wymaga zastosowania różnych środków.
Użądlenie osy – uczulenie – objawy i pierwsza pomoc
Gwałtowne objawy po użądleniu mogą się pojawić w każdej sytuacji – nawet, jeżeli w przeszłości jad nie wywołał u danej osoby żadnej niepokojącej reakcji. Dlatego każdy przypadek użądlenia należy traktować indywidualnie.
Użądlenie osy i silna reakcja alergiczna mogą doprowadzić do wystąpienia reakcji anafilaktycznej, która jest sytuacją zagrażającą życiu. Wymaga natychmiastowego leczenia, ponieważ objawy pojawiają się w kilka do kilkunastu minut po użądleniu, a stan osoby ugryzionej pogarsza się bardzo szybko. Brak właściwego powstępowania może prowadzić nawet do śmierci.
Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?
Objawy wstrząsu anafilaktycznego są następujące:
- zawroty głowy, mdłości, wymioty,
- opuchnięcie warg, języka i gardła,
- silne osłabienie,
- płytki oddech, trudności z nabraniem powietrza,
- szybki spadek ciśnienia krwi,
- lęk,
- utrata przytomności.
Czytaj również: Ból twarzy – przyczyny, objawy i leczenie bólu twarzy
Wstrząs anafilaktyczny – pierwsza pomoc
Nie istnieją żadne domowe sposoby, które mogłyby pomóc w przypadku wstrząsu anafilaktycznego. Sytuacja, w której zaobserwuje się większość powyższych objawów wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Konieczne jest jednak odpowiednie zabezpieczenie osoby poszkodowanej:
- podanie adrenaliny – jeżeli osoba użądlona przez osę była świadoma swojej alergii i posiadała ampułkostrzykawkę z adrenaliną, należy podać ją jak najszybciej w boczną część uda (można to zrobić przez ubranie, gdyż liczy się czas);
- wezwanie pogotowia – dopiero po podaniu adrenaliny (jeżeli była taka możliwość), wzywa się pomoc;
- ułożenie w pozycji bocznej, jeżeli występują wymioty i nie podaje niczego doustnie;
- reanimacja – jeżeli obserwuje się zatrzymanie oddechu i akcji serca, trzeba podjąć reanimację do czasu przyjazdu pogotowia.
Zobacz też: Ukąszenia przez owady u dzieci – jak postępować?
Co na ukąszenie osy – leki i leczenie
Leki na użądlenie osy to dostępne na receptę leki ratujące życie w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego oraz leki łagodzące nieprzyjemne objawy użądlenia osy:
- adrenalina – ampułkostrzykawka do samodzielnego użycia w sytuacji objawów ciężkiej reakcji alergicznej;
- leki z epinefryną – dostępne na receptę, w postaci autostrzykawki, natomiast leki przeznaczone dla dzieci zawierają dawkę adrenaliny (epinefryny) zmniejszoną o połowę;
- hydrokortyzon – użądlenie osy można złagodzić, stosując żel lub maść dostępną bez recepty, do smarowania miejsc po ukąszeniu osy – ma działanie przeciwalergiczne i przeciwwstrząsowe;
- preparaty z octanowinianem glinu – po użądleniu osy okłady działają przeciwobrzękowo i przeciwświądowo;
- środki z dimetyndenem, działające łagodząco, przeciwświądowo i przeciwobrzękowo.
Czytaj również: Jak wyciągnąć kleszcza? Sposoby, narzędzia, na co zwrócić uwagę?
Co na użądlenie osy – domowe sposoby
Ugryzienie osy wywołuje silny, miejscowy, piekący ból i obrzęk. Domowe sposoby na użądlenie osy pomagające w tej sytuacji skupiają się na niwelowaniu tych objawów.
- Okłady z octu lub soku z cytryny – jad osy ma odczyn silnie zasadowy. Kwaśny okład zrobiony w miejscu gdzie jest ślad po ukąszeniu osy, neutralizuje część jadu i przynosi natychmiastową ulgę.
- Kostki lodu – jeżeli osa użądliła wewnątrz jamy ustnej, ssanie kostek lodu pozwala na zminimalizowanie obrzęku i działa lekko znieczulająco. Lód na opuchliznę warto stosować niezależnie od miejsca ukąszenia.
- Chłodne lub zimne okłady – we wszystkich dostępnych miejscach po użądleniu osy można zastosować okład z zimnej wody (należy go często zmieniać) lub po prostu wyjąć jakikolwiek zamrożony produkt z lodówki i owinięty dowolną tkaniną, delikatnie przykładać w miejscu użądlenia.
- Ucisk – jeżeli objawy użądlenia osy nasilają się, przed udaniem się do lekarza można zastosować lekki ucisk powyżej miejsca użądlenia.
- Alkohol – przy użądleniu przez osę ma zastosowanie jedynie jako substancja odkażająca ranę.
Czego nie przykładać w miejscu po użądleniu osy? Dość powszechnie popełnianym błędem jest robienie okładów z przekrojonej na pół, surowej cebuli. Niestety taki zabieg przynosi ulgę tylko w przypadku użądlenia przez pszczołę, której jad ma kwaśny odczyn. W przypadku osy czy szerszenia cebula na ukąszenia się nie sprawdza.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://gis.gov.pl/zdrowie/pszczoly-osy-szerszenie-pierwsza-pomoc-przy-uzadleniach-jak-sie-zachowac-gdy-dojdzie-do-uzadlenia-przez-pszczole-lub-ose/
- M. Nittner-Marszalska, Alergia na owady, wyd. Mediton Wydawnictwo, Łódź 2016.
Opublikowano: 04.03.2019;
Oceń:
4.3
184
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 04.07.2024
opublikowany 19.07.2024
opublikowany 26.07.2024
opublikowany 02.09.2024