Co najbardziej uczula niemowlaki?
Choć pełna lista potencjalnych alergenów jest długa, u niemowląt najczęściej winowajcą są tylko niektóre składniki diety. Na pierwszym miejscu znajduje się białko mleka krowiego, które odpowiada za znaczną część reakcji alergicznych u niemowląt. Może ono wywoływać różne objawy – od dolegliwości żołądkowo-jelitowych czy wysypki, aż po zmiany w zachowaniu dziecka, takie jak rozdrażnienie czy problemy ze snem.
Najczęstsze alergeny pokarmowe uczulające niemowlęta to także:
jajka – ze szczególnym naciskiem na białko jaja kurzego;
soja; orzechy – najczęściej arachidowe;
pszenica – a dokładniej zawarte w ziarnach pszenicy oraz innych zbóż białko zwane glutenem;
ryby i owoce morza;
niektóre owoce i warzywa, np.: pomidory, truskawki czy cytrusy.
Warto jednak pamiętać, że reakcja alergiczna to całkowicie indywidualna sprawa i to, co u jednego dziecka wywoła silną reakcję, u innego może być zupełnie obojętne. Dlatego tak ważna jest obserwacja reakcji naszej pociechy i stopniowe wprowadzanie nowych pokarmów do diety, zgodnie z zaleceniami lekarza.
Przeczytaj również:
Alergia na jad owadów
Jak sprawdzić, czy niemowlę ma alergię na mleko?
Rozpoznanie alergii na mleko krowie u niemowlęcia bywa trudne, ponieważ objawy mogą być niespecyficzne i przypominać inne, często występujące dolegliwości w tym wieku, takie jak: kolka, ulewanie czy wysypki. Mimo to istnieją pewne sygnały, które powinny wzbudzić czujność rodziców. Do najczęstszych objawów alergii na białko mleka krowiego należą:
nasilone ulewania lub wymioty po karmieniu;
biegunki, czasem z domieszką śluzu lub krwi, czy wręcz przeciwnie – powtarzające się zaparcia;
wysypki skórne, w tym atopowe zapalenie skóry;
świszczący oddech, przewlekły katar lub nawracający kaszel;
niepokój, drażliwość czy problemy ze snem;
słabe przybieranie na wadze mimo prawidłowego karmienia.
Jeśli podejrzewasz u dziecka alergię, najlepiej skonsultować się z lekarzem medycyny rodzinnej lub pediatrą. Może on zalecić tzw. dietę eliminacyjną – czyli całkowite wykluczenie mleka krowiego z diety dziecka, a w przypadku karmienia piersią – również z diety matki.
Poprawa stanu dziecka w ciągu 1–3 tygodni może potwierdzać diagnozę. W niektórych przypadkach wykonuje się też testy z krwi lub skórne, choć u niemowląt nie zawsze dają one jednoznaczne wyniki.
Nie zaleca się podejmowania powyższych działań na własną rękę, ponieważ samodzielne eliminowanie mleka bez konsultacji medycznej może prowadzić do niedoborów żywieniowych – zwłaszcza wapnia i białka.
Przeczytaj również:
Alergia krzyżowa – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rodzaje alergenów krzyżowych
Jaka kupa przy alergii pokarmowej u niemowlaka?
Stan i wygląd stolca niemowlęcia to często pierwsza wskazówka, że dzieje się coś niepokojącego w organizmie. W przypadku alergii pokarmowej – a zwłaszcza alergii na białko mleka krowiego – zmiany w stolcu dziecka są dość charakterystyczne, jednak nie zawsze jednoznaczne. Rodzice mogą zauważyć:
domieszkę śluzu w stolcu,
pasma krwi,
biegunki,
zmianę koloru – stolec może być bardziej zielony lub żółty niż zwykle,
pienistość lub grudki niestrawionego pokarmu.
U niektórych dzieci pojawiają się również zaparcia – jest to zdecydowanie rzadsze zjawisko, ale również może być objawem alergii pokarmowej.
Każda nagła zmiana w rytmie wypróżnień, konsystencji lub wyglądzie stolca powinna być dokładnie obserwowana, zwłaszcza jeśli towarzyszą jej inne objawy, takie jak: wysypka, kolki czy problemy ze snem.
Warto pamiętać, że stolce niemowląt mogą się zmieniać także w wyniku: infekcji, antybiotykoterapii czy rozszerzania diety – dlatego postawienie diagnozy powinno zawsze opierać się na całościowym obrazie objawów i konsultacji z lekarzem.
Przeczytaj również:
Wyprysk alergiczny – co to, jak wygląda? Rodzaje, przyczyny. Jak leczyć?
Objawy alergii pokarmowej podczas rozszerzania diety u niemowlaka
Rozszerzanie diety to dla rodziców bardzo ekscytujący moment. Widzą, jak ich dziecko poznaje nowe smaki i konsystencje, a jego organizm stopniowo uczy się trawić coś więcej niż tylko mleko. Jednak powinien być to również czas wzmożonej czujności, ponieważ właśnie wtedy najczęściej ujawniają się pierwsze symptomy ukrytych wcześniej alergii pokarmowych.
Objawy alergii, tak jak zostało już wspomniane wyżej, mogą pojawić się już po pierwszym kontakcie z alergenem. Czasem w ciągu kilku minut, a czasem dopiero po kilku godzinach lub dniach.
Reakcje bywają różne – w zależności od rodzaju alergii i indywidualnej wrażliwości dziecka. Do najczęstszych objawów należą:
wysypka, pokrzywka, zaczerwienienie skóry – szczególnie na twarzy, szyi i tułowiu;
biegunka, wymioty lub nasilone ulewania;
świąd skóry i nasilone drapanie się;
opuchnięcie ust, języka lub powiek – objawy te wymagają pilnej interwencji medycznej;
katar, kaszel, chrypka lub świszczący oddech;
rozdrażnienie, płaczliwość, zaburzenia snu;
zmiany w stolcu – obecność śluzu lub krwi.
Warto wprowadzać nowe pokarmy stopniowo. Idealnie jeden produkt co 3–5 dni, a następnie bacznie obserwować reakcję dziecka. Taki schemat pozwala łatwiej zidentyfikować potencjalnego winowajcę w razie niepożądanych objawów. Pomocne może być prowadzenie dziennika diety i objawów, który ułatwi lekarzowi postawienie diagnozy i zaplanowanie dalszego postępowania.
Należy pamiętać, że alergie pokarmowe pojawiają się nie tylko u dzieci, u których rozpoczęto rozszerzanie diety. Większość potencjalnych alergenów pokarmowych przekazywanych jest dziecku wraz z mlekiem matki.
W sytuacji kiedy mama je produkty, na które dziecko ma alergię, i karmi piersią, u niemowlaka z wysokim prawdopodobieństwem będą mieć miejsce objawy. Jednym rozwiązaniem w takich warunkach jest eliminacja alergenów z diety matki.
Co robić w przypadku wystąpienia alergii pokarmowej u niemowlaka?
Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma alergię na jakiś składnik pokarmowy, najważniejsze to zachować spokój i działać krok po kroku. Alergia pokarmowa u niemowląt jest w pełni do opanowania – kluczowe są: szybka reakcja, obserwacja i owocna współpraca z lekarzem. Oto podstawowe zasady, którymi powinien się kierować każdy rodzic:
Zatrzymaj podawanie podejrzanego o reakcję alergiczną produktu.
Jeśli niepożądane objawy pojawiły się wkrótce po wprowadzeniu nowego pokarmu, natychmiast zaprzestań dalszego włączania go do diety dziecka. Nie próbuj podawać go ponownie „na próbę”, bo może to tylko pogłębić reakcję.Skontaktuj się z lekarzem medycyny rodzinnej, pediatrą lub alergologiem.
Lekarz pomoże ocenić, czy objawy rzeczywiście wskazują na alergię i doradzi dalsze kroki. Może to być: czasowa dieta eliminacyjna, zmiana mleka modyfikowanego na preparat hipoalergiczny lub diagnostyka alergologiczna (np. badania z krwi czy testy skórne).Nie diagnozuj dziecka na własną rękę.
Eliminowanie z diety wielu produktów „na wszelki wypadek” może prowadzić do niedoborów pokarmowych i w konsekwencji do zaburzeń wzrostu oraz rozwoju dziecka. Każdą zmianę żywieniową warto skonsultować najpierw z lekarzem.
Obserwuj i dokumentuj.
Prowadź skrupulatne notatki – zapisuj, co dziecko zjadło, jakie obserwowałeś objawy oraz po jakim czasie od spożycia danego produktu się one pojawiły. Taki dziennik pomoże lekarzowi szybciej zidentyfikować alergen i dobrać odpowiednie leczenie.W sytuacji nagłej nie czekaj – reaguj natychmiast.
Jeśli u dziecka mają miejsce objawy silnej reakcji alergicznej, takie jak: obrzęk ust, duszność, trudności w oddychaniu czy osłabienie, natychmiast wezwij pogotowie. Takie objawy mogą przerodzić się we wstrząs anafilaktyczny, który wymaga pilnej i specjalistycznej interwencji medycznej.
Dobra wiadomość jest taka, że wiele dzieci z czasem wyrasta z alergii pokarmowej. W większości w ciągu kilku pierwszych lat życia. Odpowiednie leczenie alergii pokarmowej i ostrożne podejście do diety mogą pomóc przejść przez ten etap bezpiecznie oraz bez większych komplikacji.
