Jakie są objawy ukąszenia?
Ukąszenie zdarzają się najczęściej w okresie wiosenno-letnim. Winowajcami pojawienia się bolesnych zmian na skórze są najczęściej komary, meszki, kleszcze, osy i pszczoły oraz pchły. Reakcja na ukąszenia jest zależna osobniczo – organizm każdego człowieka reaguje inaczej.
Nie zmienia to faktu, że ukąszenia u dzieci są powodem niepokoju i płaczu. Wymagają od rodzica nie tylko uspokojenia malucha, niewywoływania w nim lęku przed owadami, ale przede wszystkim złagodzenia bólu i świądu po ukąszeniu lub użądleniu.
Po pierwszym ukąszeniu owada u większości maluchów pojawiają się swędzące zmiany skórne, np. bąbel, rumień, pęcherzyk, często rozdrapywane grudki. U niemowląt i najmłodszych dzieci mogą wystąpić duże pęcherze.
W przypadku niektórych małych pacjentów dochodzi do uczulenia i następne ukąszenia owadów u dziecka skutkują powstawaniem rozległych pęcherzy, które mogą ulec owrzodzeniu i wtórnemu zakażeniu bakteryjnemu. U niektórych dzieci, przy cięższym przebiegu reakcji na ukąszenie pojawić się może:
- gorączka,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- powiększenie śledziony,
- wzrost ilości limfocytów we krwi.
Komar, meszka, kleszcz – co ukąsiło lub użądliło moje dziecko?
Zmiany na skórze po ukąszeniach komarów są asymetryczne, rozsiane po całym ciele. Ukąszenie kleszcza jest zazwyczaj miejscowe, w obrębie odsłoniętych partii ciała malucha. Pchły powodują linijnie ułożone zmiany, najczęściej na podudziach w okolicy kostek. Ukąszenie meszki w wielu przypadkach daje duży obrzęk i silny stan zapalny wokół miejsca ukąszenia.
Użądlenie przez pszczołę lub osę jest przyczyną powstania najczęściej jednego silnego i widocznego odczynu. Ból po użądleniu jest ostry, piekący. Bywa, że rodzic bez problemu dostrzega żądło. W miejscu użądlenia powstaje rumień i obrzęk, którym towarzyszą ból, pieczenie, uczucie rozpierania. Objawy te u większości dzieci utrzymują się krótko i ustępują po 1–2 dobach.
Zazwyczaj towarzyszy im nasilony świąd skóry, który zmusza maluchy do drapania użądlonego miejsca. Nasila to stan zapalny, a w wielu przypadkach prowadzi do wtórnego zakażenia bakteryjnego.
Niemowlęta i małe dzieci mogą w przebiegu użądlenia reagować podwyższoną temperaturą ciała. Nierzadko są niespokojne, rozdrażnione i ciężko je utulić. Trzeba również mieć świadomość, że może dojść do użądlenia w obrębie gardła po spożyciu przez dziecko słodkiego ciasta lub napoju, w którym będzie przebywał owad. Obrzęk, który rozwija się w jamie ustnej, na języku lub krtani może powodować trudności w oddychaniu. W takim przypadku należy niezwłocznie udać się z dzieckiem do najbliższego szpitala.
Jakie są najlepsze sposoby na ukąszenia u dzieci?
Co robić w przypadku ukąszenia u dziecka? Warto wypróbować naturalne sposoby na ukąszenia owadów. Z pomocą przyjdą także maści i kremy na ukąszenia, które łagodzą obrzęk i swędzenie skóry.
- Miejsce ukąszenia należy przemyć wodą z mydłem i ewentualnie zdezynfekować, np. za pomocą jałowego gazika nasączonego wodą utlenioną. W przypadku małych dzieci nie jest wskazane stosowanie spirytusu, który podrażnia i ma zdolność wchłaniania się przez skórę.
- Na swędzące zmiany po ukąszeniu komara lub meszki, które są szczególnie uciążliwe dla malucha można zastosować dostępny bez recepty preparat przeciwświądowy. Żel na ukąszenia dla niemowląt i małych dzieci przynosi natychmiastową ulgę – zmniejsza obrzęki, łagodzi świąd i podrażnienia, dodatkowo usuwa toksyny wstrzyknięte przez owady.
- Naturalnym sposobem na ukąszenia owadów u dzieci jest miejscowe zastosowanie okładu z cebuli, ze zsiadłego mleka, rumianku, zielonej herbaty, szałwii, octu jabłkowego, soku z ananasa.
- Na swędzącą skórę może pomóc mentolowa pasta do zębów, która chłodzi obrzęknięte miejsce.
- Pomocne mogą być również okłady z lodu. W niektórych przypadkach, przy rozległym obrzęku i nasilonym stanie zapalnym skuteczne są maści zawierające kortykosteroidy.
- Przy dużej bolesności warto podać dziecku paracetamol (nie wolno podawać kwasu acetylosalicylowego, czyli popularnej Aspiryny).
- Bardzo często dzieci rozdrapują miejsca ukąszenia przez owady. Dochodzi wtedy do wtórnego nadkażenia i powstania zmian ropnych. W tym przypadku konieczna może być antybiotykoterapia.
Pierwsza pomoc po użądleniu u dziecka – co robić?
- Za pomocą czystego noża, żyletki czy karty kredytowej usunąć żądło. Narzędzie należy przykładać równolegle do skóry. Nie wolno usuwać żądła chwytem pęsetowym, gdyż może to przyczynić się do uwolnienia kolejnej porcji jadu z gruczołu jadowego.
- Miejsce użądlenia należy ucisnąć oraz przyłożyć zimny okład lub kostkę lodu. Zmniejszy to rozprzestrzenianie się jadu.
- Można zastosować dostępny w aptece bez recepty żel na ukąszenia owadów.
- Na użądlenia sprawdzą się także leki przeciwalergiczne oraz miejscowo znieczulające i ochładzające. Należy zaznaczyć, w jakim wieku jest dziecko i dobrać odpowiedni dla niego preparat.
- Utrzymywanie się silnego świądu, bolesności lub obrzęku może być złagodzone przez maść zawierającą kortykosteroidy. Dlatego, jeżeli dziecko skarży się na dolegliwości, warto udać się do lekarza, który przepisze odpowiedni preparat.
Reakcja alergiczna po użądleniu lub ukąszeniu – kiedy do lekarza?
Duży obrzęk (ponad 10 cm), który utrzymuje się długo, może świadczyć o uczuleniu dziecka na jad owadów błonkoskrzydłych i wymaga leczenia ogólnego środkami przeciwalergicznymi. Należy zatem udać się z dzieckiem do lekarza.
Na szczęście w wieku dziecięcym ryzyko reakcji zagrażających życiu jest małe, ale trzeba wiedzieć, że przy kolejnym użądleniu u malucha z alergią może wystąpić uogólniona pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, a nawet wstrząs anafilaktyczny.
Dlatego tak ważna jest diagnostyka alergii na jad owadów błonkoskrzydłych, jeżeli po pierwszym użądleniu wystąpiły niepokojące objawy. Dzieci (lub ich rodzice) z wysokim ryzykiem wystąpienia w przyszłości silnej reakcji alergicznej powinny nosić przy sobie adrenalinę w postaci autodozownika. Rodzice i starsze dzieci dowiedzą się od lekarza, jak posługiwać się iniektorem w razie użądlenia i pojawienia się niebezpiecznych objawów.
Ukąszenie przez kleszcza u dziecka – jak postępować?
Po powrocie z wyprawy do lasu trzeba dokładnie obejrzeć całe ciało dziecka wraz z skórą głowy oraz jego ubranie, czy nie ma w nim kleszcza. Stawonogi te mogą przenosić niebezpieczne choroby: boreliozę z Lyme oraz kleszczowe zapalenie mózgu.
Dlatego, jeżeli zauważymy przyczepionego do skóry naszego dziecka kleszcza, należy jak najszybciej go usunąć. Najlepiej za pomocą pęsety lub dostępnego w aptekach specjalnego urządzenia do wyjmowania kleszczy, złapać go bezpośrednio przy skórze i zdecydowanym ruchem wykręcić. Trzeba uważać, by podczas usuwania nie uszkodzić stawonoga, aby w skórze naszej pociechy nie została główka.
Należy pamiętać, że smarowanie tłuszczem, przemywanie benzyną lub spirytusem wbitego kleszcza może sprowokować jego wymioty, co zwiększa ryzyko przeniesienia drobnoustrojów chorobotwórczych. Po wyjęciu pasożyta skórę powinno się zdezynfekować środkiem odkażającym.
Miejsce ukłucia należy obserwować przez kilka tygodni. Jeżeli pojawi się powiększający się rumień, który blednie w środku należy niezwłocznie zgłosić się z dzieckiem do lekarza.
Najlepszą metodą unikania ukąszenia przez kleszcza jest osłanianie skóry. Jeżeli wybieramy się z dzieckiem w miejsca bytowania kleszczy, pamiętajmy o odpowiednim ubraniu malucha. Warto założyć dziecku czapkę, pełne buty, długie spodnie i koszule z długimi rękawami.
