Seler korzeniowy to smaczne warzywo, które można z powodzeniem wykorzystać w wielu nieoczywistych przepisach. Dlaczego, poza walorami smakowymi warto spożywać seler korzeniowy, czym różni się od selera naciowego oraz jakie posiada wartości odżywcze?
Seler korzeniowy – wartości odżywcze, pomysły na przygotowanie
Spis treści
Seler korzeniowy czy naciowy?
Selery zwyczajne (Apium graveolens) to rośliny, które uprawiane są od ponad 2000 lat. Do odmian selerów zwyczajnych należą m.in.: seler korzeniowy (Apium graveolens var. rapaceum ) oraz seler naciowy (Apium graveolens var. dulce). Częścią użytkową pierwszego z nich są mięsiste zgrubienia w kształcie zbliżonym do kuli o szorstkiej powierzchni wraz z gładkim, białym miąższem. W niektórych daniach wykorzystywane są również liście tej odmiany. Zarówno korzeń selera korzeniowego, jak i jego liście zawierają olejki eteryczne, które nadają mu charakterystyczny, lekko ostry aromat. Dokładne wartości odżywcze oraz pomysły na zastosowanie selera korzeniowego przedstawione będą w dalszej części artykułu.
W przeciwieństwie do selera korzeniowego, odmiany selera naciowego nie tworzą zgrubienia korzeniowego. Cechą charakterystyczną jest rozeta liści o długich, zgrubiałych, szerokich i soczystych ogonkach liściowych. Ogonki te również stanowią część użytkową tego warzywa.
Jeżeli chodzi o wartości odżywcze, zarówno seler korzeniowy, jak i seler naciowy mają swoje zalety. Mimo że w tym artykule uwaga poświęcona jest selerowi korzeniowemu, warto wspomnieć, że seler naciowy to również cenne warzywo, które jak najbardziej można wprowadzić do swojego menu. Zawiera wiele składników odżywczych (m.in. witaminę A, witaminę K, witaminę B9, a także wapń, potas, magnez). Seler naciowy dobrze sprawdza się jako składnik sałatek, koktajli, a także jako przekąska w towarzystwie dipów, hummusu czy innych past warzywnych.
Czytaj również: Chrzan – dlaczego warto go jeść?
Wartości odżywcze selera korzeniowego
Seler korzeniowy to przede wszystkim całkiem dobre źródło witaminy K. Zjadając średnią porcję selera korzeniowego (około 150 g) dostarczamy sobie prawie 80% zalecanego dziennego spożycia tej witaminy. Witamina K niezbędna jest w procesie tworzenia czynników krzepnięcia krwi, bierze udział w formowaniu tkanki kostnej. Wpływa na prawidłową mineralizację kości oraz na zmniejszenie resorpcji tkanki kostnej poprzez hamowanie aktywności komórek kościogubnych.
W porównaniu do innych warzyw korzeniowych seler zawiera dużą ilość fosforu. Składnik ten jest niezbędny do budowy tkanek miękkich, błon komórkowych. Jest składnikiem kwasów nukleinowych (DNA, RNA). Pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, uczestniczy w mineralizacji kości oraz przewodzeniu bodźców nerwowych.
Seler korzeniowy zawiera również pewne ilości związków o nazwie flawonoidy. Związki te wykazują silne właściwości antyoksydacyjne, dzięki czemu mają znaczenie w profilaktyce wielu schorzeń: m.in. chorób układu sercowo-naczyniowego, a także chorób nowotworowych.
W selerze korzeniowym znajdziemy również witaminę C, lecz w ilościach umiarkowanych (8mg/100g). Dla porównania czarna porzeczka, będąca jednym z najlepszych źródeł tej witaminy zawiera aż 181mg w analogicznej ilości. Oprócz tego seler korzeniowy zawiera witaminy z grupy B, składniki mineralne takie jak żelazo, wapń, miedź. Seler korzeniowy, tak jak większość warzyw, jest niskokaloryczny, w 100g selera znajduje się zaledwie 42 kcal.
Czytaj również: Indeks glikemiczny – co to jest, dlaczego jest ważny w cukrzycy i przy odchudzaniu?
Wartości odżywcze w 100 g selera korzeniowego
| Zawartość w 100 g | |
| Wartość energetyczna | 42 kcal |
| Białko | 1,5g |
| Tłuszcz | 0,3g |
| Węglowodany | 9,2g |
| Błonnik | 1,8g |
| Wapń | 43mg |
| Żelazo | 0,7mg |
| Magnez | 20mg |
| Fosfor | 115mg |
| Potas | 300mg |
| Sód | 100mg |
| Cynk | 0,33mg |
| Miedź | 0,07mg |
| Mangan | 0,158mg |
| Selen | 0,7 µg |
| Jod | 2 µg |
| Witamina C | 8 mg |
| Witamina B1 (Tiamina) | 0,05mg |
| Witamina B2 (Ryboflawina) | 0,06mg |
| Witamina B3 (Niacyna) | 0,7mg |
| Witamina B4 (Cholina) | 9mg |
| Witamina B5 (Kwas pantotenowy) | 0,352mg |
| Witamina B6 (Pirydoksyna) | 0,165mg |
| Witamina B9 (Kwas foliowy) | 8 µg |
| Witamina E | 0,36mg |
| Witamina K | 41 µg |
| Woda | 88g |
Seler korzeniowy a odchudzanie
Seler korzeniowy posiada nie tylko atrakcyjne walory smakowe, ale również niską kaloryczność, dlatego jak najbardziej może znaleźć się w zdrowym, zbilansowanym jadłospisie osoby odchudzającej się. Pamiętajmy, że w zdrowej diecie ważna jest różnorodność, dlatego warto korzystać z różnych odmian, kolorów warzyw i owoców oraz eksperymentować z nowymi smakami.
Oprócz małej kaloryczności, surowy seler korzeniowy posiada również niski indeks glikemiczny (IG) równy 35. Dlatego może być spożywany przez osoby cierpiące na cukrzycę. Należy jednak zwrócić uwagę, że niski indeks glikemiczny tyczy się selera w formie surowej. Po ugotowaniu, seler korzeniowy posiada wysoki IG wynoszący 85.
Czytaj również: Kalafior – właściwości, indeks glikemiczny, przepisy
Jak jeść seler korzeniowy – pomysły na dania z selera
Seler korzeniowy ze względu na charakterystyczny, intensywny smak oraz chrupiącą konsystencję może być wykorzystywany do wielu dań. Można go spożywać zarówno w formie surowej, jak i gotowanej, duszonej, blanszowanej czy pieczonej.
Seler korzeniowy sprawdzi się dobrze jako składnik sałatek oraz surówek. Jest podstawowym składnikiem tradycyjnej sałatki jarzynowej oraz surówki z jabłkiem i rodzynkami. Surówka z selera to starty na tarce seler, sos jogurtowy i rodzynki. Chrupkość selera zapewnia przyjemną konsystencję.
Seler korzeniowy nadaje się jako dodatek do dań głównych. Po uprzednim upieczeniu można przyrządzać z niego puree, które bardzo dobrze komponuje się z pieczoną kaczką lub łososiem.
Z powodzeniem można używać selera jako składnika wegetariańskich kotletów, placów warzywnych, a także jako podstawę zup; na przykład bardzo smacznej zupy krem z białych warzyw (wraz z pietruszko, ziemniakami i kalafiorem).
Seler korzeniowy sprawdzi się również przy przyrządzaniu różnego rodzaju gulaszów wegetariańskich lub mięso-warzywnych. Frytki z selera to ciekawa alternatywa dla tych tradycyjnych frytek z ziemniaków.
Czytaj również: Dieta jogurtowa – na czym polega? Zasady, efekty, jadłospis
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Bruznican S., De Clercq H., Eeckhaut T., Van Huylenbroeck J., Geelen D.: Celery and Celeriac: A Critical View on Present and Future Breeding. Front Plant Sci. 2020 10:1699.
- Gheribi E.: Związki polifenolowe w owocach i warzywach. Medycyna Rodzinna 2011, 4, 111-115.
- Jabłońska- Ryś E., Zalewska-Korona M.: Zawartość steroli w selerze korzeniowym. Acta Agrophysica, 2006, 8(3), 603-609.
- Kaczkan M., Bienias A., Małgorzewicz S.: Realizacja założeń diety niskofosforanowej a ukryte źródła fosforu. Forum Nefrologiczne 2018, 11(1), 15-23.
- Kucharz E.J., Stajszczyk M., Kotulska A i wsp.:Rola witaminy K2 w metabolizmie kości i innych procesach patofizjologicznych— znaczenie profilaktyczne i terapeutyczne. Forum Reumatol. 2018, tom 4, nr 2:71–86.
- https://atlas-roslin.pl/gatunki/Apium_graveolens_var._dulce.htm [dostęp 16.11.2020].
- https://atlas-roslin.pl/gatunki/Apium_graveolens_var._rapaceum.htm [dostęp 16.11.2020].
- U.S. Departament of Agriculture https://www.usda.gov/ [13.11.2020].
Opublikowano: 08.12.2020;
Oceń:
4.8
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Karolina Dereń
dietetyk
Ukończyła studia na kierunku dietetyka. Z wykształcenia jest również biologiem specjalizującym się w biologii człowieka. Na co dzień współpracuje z osobami pragnącymi zmienić swoje nawyki żywieniowe oraz wymagającymi odpowiedniego żywienia ze względu na występujące jednostki chorobowe. Skupia się na promowaniu rzetelnej edukacji żywieniowej opartej o solidne źródła. Uważa, że zdrowa dieta powinna być smaczna, przyjemna i dopasowana do stylu życia w taki sposób, aby stała się prostym do wprowadzenia nawykiem, a nie krótkotrwałą udręką.
78
Komentarze i opinie (0)