Do zakrzepicy żył wątrobowych dochodzi wskutek wzrostu krzepliwości krwi w wyniku nowotworów, ciąży czy nadpłytkowości. Schorzenie to jest przyczyną zespołu Budda-Chiariego, czyli grupy objawów, takich jak bóle brzucha, powiększona wątroba (hepatomegalia), wodobrzusze i żółtaczka. W tym przypadku wykonuje się badania, np. oznacza poziom enzymów wątrobowych. Leczenie obejmuje farmakoterapię lub przeszczep wątroby.
Zakrzepica żył wątrobowych (zespół Budda-Chiariego) – przyczyny, objawy, leczenie
Spis treści
Zakrzepica żył wątrobowych – co to za choroba wątroby?
Zakrzepica żył wątrobowych polega na krzepnięciu krwi w żyłach wątroby, co prowadzi do powstawania zakrzepów w ich świetle i utrudnionego odpływu krwi z tego narządu.
Zakrzepica żył wątrobowych jest jedną z przyczyn zespołu Budda-Chiariego (zespół Budd-Chiari – BCS), czyli grupy objawów uszkodzenia, takich jak powiększona wątroba (hepatomegalia), bóle brzucha, wodobrzusze, żółtaczka.
Nieleczony zespół Budda-Chiariego prowadzi do śmierci. Terapia obejmuje zwalczanie przyczyny choroby oraz podawanie leków łagodzących objawy. W przypadku postaci zagrażającej życiu konieczny jest przeszczep wątroby.
Zespół Budda-Chiariego – przyczyny
Zespól Budda-Chiariego jest spowodowany utrudnionym odpływem krwi z wątroby do serca, co prowadzi do zastoju krwi oraz wzrostu jej ciśnienia w żyłach i małych naczyniach wątrobowych. Skutkiem tego jest uszkodzenie komórek wątrobowych, zaburzenie ich funkcjonowania i pojawienie się objawów niewydolności wątroby.
Do zakrzepicy żył wątrobowych dochodzi w przypadku wzrostu krzepliwości krwi, co prowadzi do tworzenia się zakrzepów. Krzepliwość krwi może być zwiększona z takich powodów, jak:
- czerwienica prawdziwa,
- ciąża i połóg,
- doustna antykoncepcja,
- nocna napadowa hemoglobinuria,
- zespół antyfosfolipidowy,
- wrodzone zaburzenia krzepnięcia, np. niedobór białka C i antytrombiny,
- choroby zapalne i tkanki łącznej, np. toczeń układowy, zakażenia,
- nowotwór, np. rak wątroby,
- nadpłytkowość.
Utrudnienie odpływu krwi z wątroby do serca może mieć różne przyczyny. Do najczęstszych należy zakrzepica żył wątrobowych. Inną przyczyną jest ucisk z zewnątrz na naczynia żylne odprowadzające krew z wątroby – żyły wątrobowe i żyłę główną dolną, która prowadzi krew do serca. Ucisk może być wywołany np. przez guz rosnący w wątrobie lub nerce czy też ropień wątroby. Zespół Budda-Chiariego może mieć charakter wrodzony – występuje często w Japonii i regionie Azji Południowej.
Natomiast zakrzepica żyły wrotnej to inna jednostka chorobowa, w której dochodzi do zastoju krwi w żyle wrotnej (przed wątrobą), w wyniku czego upośledzony jest dopływ krwi do wątroby i dochodzi do rozwoju nadciśnienia wrotnego. Najczęstszą przyczyną jest marskość wątroby, np. na tle alkoholowym. W zależności od nasilenia i szybkości rozwoju objawów wyróżnia się zakrzepicę żyły wrotnej ostrą, podostrą i przewlekłą (bezobjawową).
Chora wątroba – objawy zakrzepicy żył wątrobowych
Gdy mamy do czynienia z zakrzepicą jednej żyły wątrobowej, choroba zwykle przebiega bezobjawowo. Ostra zakrzepica żył wątrobowych obejmuje trzy żyły wątrobowe i wiąże się z bardzo szybkim rozwojem objawów niewydolności wątroby: żółtaczki, powiększenia wątroby, uszkodzenia funkcji nerek, wodobrzusza. Postać ostra choroby często kończy się rozwojem encefalopatii wątrobowej i zgonem.
Najczęściej występuje postać przewlekła – ze stopniowym narastaniem objawów uszkodzenia wątroby, takich jak:
- osłabienie, brak apetytu, spadek wagi ciała,
- stopniowe powiększenie wątroby i śledziony,
- bóle brzucha, nudności,
- żółtaczka – zażółcenie skóry oraz białkówek oczu,
- powolne gromadzenie się płynu w jamie otrzewnowej i rozwój wodobrzusza,
- wzrost poziomu enzymów wątrobowych we krwi (wykładniki uszkodzenia komórek wątroby).
Wśród objawów należy wymienić także obrzęki kończyn dolnych (opuchnięte nogi).
Badania wątroby a zakrzepica żył wątrobowych
Zakrzepica żył wątrobowych i zespół Budda-Chiariego wymagają przeprowadzenia kilku badań pomocniczych.
- Ważne jest tu USG jamy brzusznej, które obrazuje niedrożność żył wątrobowych i powiększenie śledziony (splenomegalia) oraz wątroby, a także obecność nawet niewielkiej ilości płynu w jamie otrzewnej.
- Tomografia komputerowa obrazuje wątrobę i pomaga znaleźć przyczyny zespołu Budda-Chiariego dokładniej niż USG. Umożliwia też wykrycie ropnia lub guza wątroby, które uciskają żyłę od zewnątrz.
- Angiografia to ważna metoda polegająca na podawaniu kontrastu do naczyń. Możliwe jest wtedy obejrzenie przebiegu żył wątrobowych i uzyskanie informacji o lokalizacji oraz wielkości zakrzepu lub innej przeszkody w żyłach wątrobowych.
- W przypadku podejrzenia zespołu Budda-Chiariego wykonuje się badania krwi, które pomagają określić stopień uszkodzenia wątroby i innych narządów: morfologię krwi, poziom enzymów wątrobowych, kreatyninę, elektrolity oraz kwas moczowy.
Czytaj również: Śpiączka wątrobowa – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rokowania
Zespół Budda-Chiariego – leczenie i rokowanie
Jeśli uda się znaleźć przyczynę zakrzepicy żył wątrobowych, należy dążyć do jej wyleczenia. Podstawą leczenia jest stosowanie leków przeciwkrzepliwych i antykoagulantów, które uniemożliwiają tworzenie się zakrzepów żylnych – są to: acenokumarol, warfaryna, heparyna. Gdy dochodzi do rozwoju ostrej postaci choroby, konieczny jest przeszczep wątroby.
W przewlekłej postaci zespołu Budda-Chiariego stosuje się leczenie objawowe – leki diuretyczne, które usuwają nadmiar wody z organizmu oraz zmniejszają obrzęki i wodobrzusze. Ważne jest też ograniczenie podaży sodu z pokarmem.
Zespół Budda-Chiariego to przewlekła choroba wątroby. Jej przebieg zależy od przyczyny ją wywołującej i od stopnia uszkodzenia narządu. Niekiedy dochodzi do rozwoju marskości wątroby lub ciężkiej jej niewydolności. Około 2/3 chorych przeżywa 10 lat.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Fizjologia człowieka, tom 5. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne” Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
Opublikowano: 28.04.2017;
aktualizacja: 07.09.2017
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Adrianna Bogacz
Lekarz
Lekarz w trakcie specjalizacji z patomorfologii. Absolwentka Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu (Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach).
532
Komentarze i opinie (0)