loader loader
  1. Start
  2. Choroby i objawy
  3. Układ pokarmowy
  4. Nadciśnienie wrotne – co to jest, jakie są objawy, powikłania i jak leczyć?

Nadciśnienie wrotne – co to jest, jakie są objawy, powikłania i jak leczyć?

Jedną z najczęstszych przewlekłych chorób wątroby jest marskość wątroby, która w przeważającej większości przypadków wywoływana jest przez wieloletnie nadużywanie alkoholu oraz przez przewlekłe zakażenie wirusami, głównie WZW typu B i typu C. Marskość wątroby polega na przebudowie wątroby, która staje się mniejsza, a w jej obrębie pojawiają się guzki. Prowadzi to do rozwoju powikłań, a jednym z nich jest nadciśnienie wrotne.

Nadciśnienie wrotne – co to jest, jakie są objawy, powikłania i jak leczyć?
Fotolia
  • 4.8
  • 211
  • 7
Spis treści

Co to jest marskość wątroby i jakie są jej objawy?

Marskość wątroby jest przewlekłą chorobą wątroby, w której w wyniku zadziałania różnych czynników dochodzi do włóknienia miąższu wątrobowego oraz zmian w naczyniach wątroby, co wiąże się z upośledzeniem jej funkcji. Do przyczyn mogących wywołać marskość wątroby zaliczamy:

Szczególną postacią jest marskość kryptogenna, w której nie udaje się ustalić czynnika wywołującego.

Przebudowa guzkowa wątroby powoduje stopniowe zmniejszanie się ilości prawidłowego miąższu, co wiąże się z pojawianiem się objawów, takich jak osłabienia, stany podgorączkowe, zaburzenia krzepnięcia krwi, obrzęki, żółtaczka, zaburzenia płciowe. Przebudowie ulegają także naczynia zatokowe wątroby, co po jakimś czasie doprowadza do rozwoju nadciśnienia wrotnego.

Zobacz też: Podwyższone ciśnienie u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest nadciśnienie wrotne i jak powstaje?

W prawidłowych warunkach wątroba posiada podwójne unaczynienie – krew odżywczą z gałęzi tętnicy wątrobowej oraz krew czynnościową, doprowadzaną przez żyłę wrotną powstałą przez połączenie żyły śledzionowej oraz żyły krezkowej górnej. Żyła wrotna doprowadza do wątroby krew z obszaru niemal całej jamy brzusznej – ma to znaczenie w metabolizmie substancji trafiających do organizmu drogą doustną.

Nadciśnienie wrotne to stan, w którym z różnych przyczyn wzrasta ciśnienie krwi w żyle wrotnej. Najczęściej przyczyną nadciśnienia wrotnego jest marskość wątroby, zdarza się jednak, że nadciśnienie wrotne jest wynikiem zaburzeń naczyniowych – zakrzepicy żyły wrotnej lub żyły głównej górnej.

Jakie są powikłania nadciśnienia wrotnego?

Podwyższone ciśnienie krwi w układzie żyły wrotnej prowadzi do powstawania krążenia obocznego, tak zwanego wrotno-systemowego (a więc połączeń pomiędzy układem żyły wrotnej a żyłami krążenia obwodowego).

Najczęściej są to:

  • sploty żylne okołoprzełykowe – powstają żylaki przełyku;
  • żyły krótkie żołądka – powstają żylaki dna żołądka i wpustu;
  • żyły okołoodbytnicze – prowadzące do powstania żylaków odbytu.

Charakterystycznym, choć stosunkowo rzadkim objawem nadciśnienia wrotnego jest także poszerzony układ żył powłok brzusznych – tak zwana głowa meduzy, która powstaje w wyniku cofania się krwi przez żyłę pępkową, która jest pozostałością życia płodowego i jest drożna u niewielkiego odsetka osób.

Jednym z groźniejszych powikłań marskości wątroby jest krwawienie z żylaków przełyku, które jest nieraz bardzo masywne i szybko powoduje dużą utratę krwi i wstrząs. Ponieważ żyła wrotna jest przedłużeniem żyły śledzionowej, częstym objawem nadciśnienia wrotnego jest powiększenie śledziony (splenomegalia) oraz jej zwiększona czynność (hipersplenizm).

Hipersplenizm prowadzi zwykle do nadmiernego niszczenia elementów morfotycznych krwi, co przejawia się niedokrwistością, leukopenią oraz małopłytkowością w badaniu morfologii krwi. Objawy te mogą występować pojedynczo lub wszystkie razem. Leukopenia usposabia do częstszych infekcji, natomiast małopłytkowość może być powodem skazy krwotocznej.

Nadciśnienie wrotne ma także swój udział w powstawaniu kolejnego powikłania marskości wątroby, jakim jest wodobrzusze, a więc sytuacja, w której w jamie otrzewnej zbiera się płyn przesiękowy. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na rozwój wodobrzusza jest hipoalbuminemia, która powoduje ucieczkę płynu z naczyń.

Przewlekłe nadciśnienie wrotne powoduje także zaburzenia krążenia jelitowego i żołądkowego, co prowadzi do tak zwanej gastropatii wrotnej, a więc zaburzeń mikrokrążenia w żołądku. Może to powodować utajone krwawienie do przewodu pokarmowego z niedokrwistością. Zaburzenia mikrokrążenia jelitowego są z kolei przyczyną poposiłkowych bólów brzucha oraz zaburzeń wchłaniania.

Czytaj również: Śpiączka wątrobowa – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Leczenie nadciśnienia wrotnego

Leczenie nadciśnienia wrotnego musi być zawsze ukierunkowane na przyczynę, a więc zwykle marskość wątroby. Marskość wątroby jest zazwyczaj do pewnego momentu odwracalna, zwłaszcza jeżeli jest spowodowana nadużyciem alkoholu i pacjent przestanie pić. W innych przypadkach leczenie marskości wątroby polega na leczeniu jej objawów, a więc zaburzeń krzepnięcia krwi poprzez przetaczanie osocza świeżo mrożonego, leczniczych nakłuć otrzewnej w celu odbarczenia wodobrzusza lub stosowania antybiotykoterapii w celu profilaktyki samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej.

Pacjenci z żylakami przełyku powinni być pod stałą kontrolą endoskopową. W profilaktyce krwawień z żylaków przełyku stosuje się także niektóre leki blokujące receptory adrenergiczne (na przykład propranolol i karwedilol), które zmniejszają ciśnienie w żyle wrotnej. Wykonuje się także endoskopowe zabiegi opaskowania żylaków przełyku oraz skleroterapii.

Pacjenci z marskością wątroby powinni stosować odpowiednią dietę bogatą w białka oraz ubogą w tłuszcze. W przypadku zakażenia wirusem hepatotropowym wskazana jest konsultacja lekarza chorób zakaźnych i ewentualna kwalifikacja do leczenia za pomocą interferonu. W skrajnych przypadkach leczenie nadciśnienia wrotnego i marskości wątroby polega na przeszczepieniu narządu.

Opublikowano: ; aktualizacja: 12.03.2018
Oceń:
4.8
Paweł Stacha

Paweł Stacha

Lekarz

Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Obecnie pracuje jako młodszy asystent w Oddziale Chorób Wewnętrznych Zespołu Szpitali Miejskich w Chorzowie oraz jako lekarz w Poradni Rejonowej w Rudzie Śląskiej. Zainteresowania medyczne – choroby wewnętrzne – głównie gastroenterologia i endokrynologia. W wolnym czasie pływa, jeździ na rowerze i na nartach.

Komentarze i opinie (7)


Diete warto wesprzeć ziołami robiącymi detoks i niwelującymi stany zapalne wątroby...
Czytaj nas w Google News

Może zainteresuje cię

Laserowe usuwanie guzów tarczycy – wskazania, przeciwwskazania, skuteczność, zdjęcie po zabiegu

 
Grzyby – wartości odżywcze. Czy grzyby są zdrowe?

 
Ibesan – działanie, wskazania, przeciwwskazania, ulotka, skutki uboczne

 
Ostra białaczka limfoblastyczna – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, rokowania

 
Proso – właściwości odżywcze i zdrowotne, zastosowanie, przeciwwskazania

 
Operacja przegrody nosowej (septoplastyka) – wskazania, przeciwwskazania, efekty, powikłania, cena

 
Siłownia – od czego zacząć, jakie daje efekty, czy pozwala schudnąć, ile za godzinę

 
Antykoncepcja bez estrogenu – co to jest i jak działa?

 
Więcej na temat problemów z układem pokarmowym