Pieczenie w gardle to bardzo nieprzyjemny objaw mogący się pojawiać w wielu stanach chorobowych. Najczęściej związany jest z zakażeniem gardła o etiologii wirusowej. W przypadku gdy przyczyną pieczenia w gardle są bakterie chorobę nazywamy anginą i leczymy ją antybiotykiem. Zdarza się także, że przyczyną palenia w okolicy gardła są choroby przewodu pokarmowego, z których najczęstszą jest refluks żołądkowo-przełykowy.
Pieczenie w gardle – przyczyny i sposoby na piekące gardło
Pieczenie w gardle – objaw anginy (zapalenia migdałków)
Silne pieczenie gardła najczęściej wywołane jest anginą. Ostre zapalenie migdałków to stan zapalny skupiska tkanki limfatycznej znajdującej się w gardle. Choroba wywołana przez bakterie rozpoczyna się zazwyczaj wysoką gorączką z dreszczami, pieczeniem w gardle, uporczywym bólem w górnej części szyi, zaczerwieniem gardła oraz bólem przy przełykaniu promieniującym do okolicy ucha. Pacjenci skarżą się bolesność w jamie ustnej, szczególnie w chwili otwierania jamy ustnej. Język obłożony jest nalotem, stwierdza się nieprzyjemny zapach z ust. Chory często również zgłasza bardzo złe samopoczucie, bóle kostno-stawowe, bóle głowy oraz pogrubiały głos. Z uwagi na częstość zachorowań na anginę w populacji pediatrycznej, pieczenia gardła u dziecka nie należy ignorować.
Najczęstszym drobnoustrojem wywołującym ostre stany zapalne okolic migdałków (anginę) są paciorkowce. Do pozostałych patogenów wywołujących piekący ból gardła zaliczamy gronkowce, dwoinki zapalenia płuc lub florę mieszaną. Rozpoznanie stawia się na podstawie sumy punktów za objawy i wyniku badania mikrobiologicznego (tzw szybki test na paciorkowce). Należy pamiętać, aby osoby, które zachorowały na ostre zapalenie gardła na tle bakteryjnym, zostały odizolowane od kontaktów z innymi ludźmi na 24 godziny.
Przeczytaj też: Jakie funkcje spełnia języczek podniebienny?
W leczeniu piekącego gardła przy zapaleniu migdałków wywołanego przez paciorkowce stosuje się antybiotyki. Rekomendowanym antybiotykiem jest fenoksymetylpenicylina. W przypadku nadwrażliwości na penicylinę stosuje się inne antybiotyki a mianowicie makrolidy lub cefalosporyny. W niektórych przypadkach opornych na leczenie lub przebiegających w sposób ciężki i nawracający konieczne bywa wykonanie usunięcia migdałków podniebiennych.
Przeczytaj też: Gorączka u dziecka bez innych objawów
Pieczenie w gardle a infekcje wirusowe
W 80 proc. przypadków pieczenie i drapanie w gardle to efekt infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych. Ostre zapalenie gardła wywołane przez wirusy charakteryzuje się:
- bólem gardła podczas przełykania,
- swędzeniem, drapaniem bądź pieczeniem w gardle,
- odkrztuszaniem plwociny,
- napadami kaszlu, który występuje przede wszystkim w zakażeniach wirusowych (u osób zarażonych bakteriami kaszel występuje tylko sporadycznie).
Należy pamiętać, że wirusowe zapalenie gardła przebiega zazwyczaj bez białego nalotu na migdałkach, a występująca gorączka z reguły jest słabo nasilona.
Sprawdź również: Odkrztuszanie plwociny (flegmy)
W leczeniu wirusowego zapalenia gardła przebiegającego z paleniem w gardle nie stosuje się antybiotyków. Te przeznaczone są do leczenia bakterii. W wirusowym zapaleniu stosuje się jedynie leczenie objawowe polegające na łagodzeniu gorączki, pieczenia w gardle i kaszlu.
Kiedy piecze w gardle, warto postawić na picie gorącego mleka z miodem, zimne lub gorące okłady na szyję i płukanie gardła bądź inhalacje parowe. Bardzo ważna jest również higiena jamy ustnej. Oczywiście palenie papierosów jest zdecydowanie przeciwwskazane. Przy wysokiej gorączce zaleca się stosowanie leków przeciwgorączkowych i leżenie w łóżku.
To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie
Pieczenie w gardle – mononukleoza zakaźna
Mononukleoza zakaźna to choroba wywołana przez wirus Epsteina-Barr atakującego głównie dzieci i osoby dorastające. Do podstawowych objawów choroby zaliczamy:
- wysoką gorączkę,
- powiększone węzły chłonne szyjne,
- obrzmiałe migdałki z nalotem,
- pieczenie i drapanie w gardle (zaczerwienione śluzówki),
- powiększenie wątroby i śledziony,
- ogólne złe samopoczucie.
W niektórych przypadkach podczas podejrzenia zapalenia gardła na tle bakteryjnym i leczenia go antybiotykiem dochodzi do wystąpienia wysypki. W połączeniu ze słabą odpowiedzią na lekarstwo bardzo prawdopodobne jest że chory wtedy cierpi na mononukleozę.
Leczenie mononukleozy jest takie same jak w przypadku zakażeń wirusowych. Jeśli jednak występują wyraźne owrzodzenia i uczucie palenia w gardle wtedy można zastosować antybiotyk w celu zapobiegnięcia wtórnemu zakażeniu bakteryjnemu.
To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?
Pieczenie w gardle – refluks żołądkowo-przełykowy
Pieczenie w gardle i klatce piersiowej może być spowodowane przez refluks. Refluks żołądkowo-przełykowy to zarzucanie treści żołądkowej do przełyku w wyniku nieprawidłowego funkcjonowania dolnego zwieracza przełyku.
Do podstawowych objawów choroby zaliczamy:
- zgaga (uczucie pieczenia za mostkiem),
- nieprzyjemne uczucie odbijania i cofania się treści żołądkowej do przełyku
- pieczenie (palenie) w gardle
- do objawów pozaprzełykowych refluksu zaliczamy chrypkę, suchy kaszel, świszczący oddech i ból w klatce piersiowej.
Bardzo ważne są także objawy, które powinny skłonić cierpiącego na chorobę refluksową do natychmiastowej konsultacji lekarskiej, a zaliczamy do nich utrudnione i/lub bolesne połykanie, utratę masy ciała i krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Zobacz też: Globus histericus – co oznacza gula w gardle?
Do przyczyn zarzucania treści żołądkowej wywołującej pieczenie gardła i języka zaliczamy otyłość, palenie papierosów, spożywanie dużej ilości kawy, alkoholu i czekolady. Choroba refluksowa może rozwinąć się także w przebiegu cukrzycy, zaburzeń hormonalnych i przyjmowania leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi.W diagnostyce pieczenia w gardle na tle choroby refluksowej u osób poniżej 40 roku życia bez objawów otrzewnowych wystarczą do rozpoznania charakterystyczne objawy. U pozostałych osób wykonywane jest badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowe lub oznaczanie pH panującego w przełyku (tzw. pH-metria przełykowa).
Sposobem na pieczenie w gardle przy refluksie jest przede wszystkim na zmianie stylu życia. Osoba otyła powinna zrzucić zbędne kilogramy, a osoby palące i pijące alkohol powinny całkowicie zrezygnować z używek. Przyjmowanie posiłków powinno następować najpóźniej 2–3 godziny przed snem a podczas snu głowa i górna część ciała powinny być ustawione wyżej względem reszty ciała.
Do zmiany stylu życia dołącza się także leczenie farmakologiczne. Najskuteczniejsze są inhibitory pompy protonowej, a ich działanie polega na hamowaniu wydzielania nadmiernej ilości soku żołądkowego. Leczenie jest przewlekłe i długotrwałe (często do końca życia) ale zazwyczaj wystarczające, aby nieprzyjemne objawy, takie jak zgaga czy pieczenie w gardle ustąpiły na dobre.
Czytaj również: Pieczenie skóry – przyczyny. Jak leczyć pieczenie skóry?
Inne przyczyny pieczenia w gardle
Piekące gardło to objaw, który może wywołać szereg innych czynników.
- U osób uzależnionych częste jest pieczenie w gardle po papierosach, które, z uwagi na zawartość w dymie wielu substancji drażniących, negatywnie wpływają na śluzówkę. Dolegliwości mogą wystąpić również po e-papierosach, zwłaszcza przy stosowaniu olejków o wysokiej zawartości nikotyny. Dyskomfort może wystąpić po alkoholu, kawie czy czekoladzie.
- Wiele osób skarży się również na pieczenie w gardle po wymiotach. Za uczucie goryczy odpowiadają silnie drażniące kwasy żołądkowe.
- Niepokojące bywa ponadto pieczenie w gardle na tle nerwowym. Zaburzenia nerwicowe mogą wywoływać objawy ze strony układu pokarmowego, nie tylko zgagę, ale również bóle brzucha, nudności czy zmianę rytmu wypróżnień.
Zjawiskiem fizjologicznym jest pieczenie w gardle w ciąży. Na skutek zmian w stężeniach hormonów dochodzi do rozluźnienia mięśni i osłabienia funkcji zwieraczy przełyku, co sprzyja cofaniu i zaleganiu treści pokarmowej.
Łukasz Wolak
Lekarz
Absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Siemianowicach Śląskich. Przyszłość zawodową wiąże z chirurgią ogólną i ginekologią.
Komentarze i opinie (6)
opublikowany 15.06.2019
opublikowany 18.01.2021
opublikowany 18.01.2021
opublikowany 09.12.2023
opublikowany 09.02.2021
opublikowany 09.12.2023