Swędzenie penisa jest uciążliwym objawem, który może towarzyszyć wielu chorobom penisa. Część przyczyn świądu członka wymaga szybkiego wdrożenia leczenia – brak terapii pogarsza jakość życia (utrudnienie stosunków seksualnych wstyd) i może prowadzić do powikłań (liszajowacenia, stulejki, załupka, a nawet zamknięcia ujścia cewki moczowej). Nasilający się świąd penisa należy skonsultować z dermatologiem lub urologiem.
Swędzenie penisa – jakie są przyczyny świądu penisa?
Jakie są przyczyny swędzenia penisa?
Diagnostyka przyczyny świądu członka oraz pojawiających się na nim zmian wymaga bezwzględnie udania się do lekarza – nie należy się wstydzić takiej wizyty, ponieważ brak podjęcia leczenia może doprowadzić do pojawienia się poważnych powikłań. Pierwszym krokiem jest dokładne zebranie wywiadu lekarskiego, które powinno uwzględniać:
- aktywność seksualną (stosowanie prezerwatywy, seks oralny i analny, zmiany partnerki/partnerów, objawy u partnerki/partnera), czy pojawił się świąd penisa po stosunku,
- zachowania higieniczne (nadmierne stosowanie chemicznych kosmetyków podrażniających delikatną skórę prącia),
- choroby współistniejące (infekcje, zaburzenia odporności, cukrzyca),
- stosowane ostatnio leki (możliwość wystąpienia osutek polekowych, np. rumienia trwałego, który często lokalizuje się na żołędzi prącia oraz zaburzeń fizjologicznej flory bakteryjnej po antybiotykoterapii).
Bardzo dużo wnosi dokładne zbadanie prącia – wygląd zmian zwykle sugeruje doświadczonemu lekarzowi rozpoznanie. W niektórych przypadkach badania uzupełniane są przez pobranie wymazu i posiew w kierunku bakterii lub pobranie niewielkiego wycinka do badania histopatologicznego.
Sprawdź również: Seks oralny a choroby przenoszone drogą płciową
Grzybica prącia – grzybica penisa to częsta przyczyna swędzenia penisa
Jedną z najczęstszych chorób penisa jest zakażenie grzybicze. Przyczyną grzybicy prącia jest infekcja skóry narządów płciowych grzybami z gatunku Candida albicans. Częściej występuje u osób z zaburzeniami odporności, po przewlekłej antybiotykoterapii, z cukrzycą i nowotworami. Zmianom grzybiczym sprzyja niewłaściwa higiena okolic krocza oraz nadmierne stosowanie środków kosmetycznych w tamtych obszarach. Zakażenie może być przeniesione od partnerki/partnera seksualnego, ze sprzętu sanitarnego (baseny, toalety), ręczników i innych przedmiotów znajdujących się w wilgotnym środowisku lubianym przez grzyby. Do objawów choroby należy pojawianie się czerwonych grudek i krostek na prąciu, swędzenie i obłożenie tych zmian białym, serowatym nalotem o specyficznym zapachu. Dodatkowo chorobie towarzyszy zwykle obrzęk i bolesność. W leczeniu stosuje się miejscowe i doustne preparaty przeciwgrzybicze. Chorym zaleca się noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny oraz właściwą higienę miejsc intymnych.
To też może Cię zainteresować: Co oznacza ból czubka głowy?
Wyprysk na penisie – krostki na penisie i plamki ma penisie
Choroby o typie wyprysków alergicznych mogą powodować świąd członka. Zaliczają się opisane poniżej choroby.
- Wyprysk kontaktowy alergiczny – prezentuje się jako zaczerwieniony, dobrze ograniczony obszar z towarzyszącym rumieniem zapalnym i złuszczaniem. Może pojawić się po zetknięciu się skóry prącia z materiałami, na które jest się nadwrażliwym, np. lateks stosowany do produkcji prezerwatyw. Chorobę leczy się unikając kontaktu z czynnikiem wywołującym.
- Wyprysk spowodowany podrażnieniem – objawami są grudki i krostki na penisie z obecnością wysięku, które mogą pozostawiać strupy. Przyczyną choroby jest nadmierne stosowanie środków higienicznych (np. kosmetyków, mydeł) i zbyt częste kąpiele wysuszające i podrażniające skórę. W leczeniu najważniejsze jest odstawienie środka, który powoduje występowanie objawów. W celu ustąpienia dolegliwości można stosować miejscowo preparaty z glikokortykosteroidami, a by uśmierzyć świąd – środki antyhistaminowe.
- Wyprysk spowodowany odwodnieniem – do objawów należy bardzo silny świąd z wtórnym zliszajowaceniem zmiany. Chorobę powoduje wysuszenie skóry, często występujące u osób w podeszłym wieku.
- Liszaj zwykły przewlekły – objawami choroby są wypryski i zapalenie skóry, które powstaje po uporczywym drapaniu. Najważniejszą składową leczenia jest zaprzestanie drapania zmian.
Zobacz również: Wszystko o seksie analnym
Łuszczyca penisa
Łuszczyca zwykle kojarzy się ze skórą w okolicy głowy, tułowia lub kończyn, ale jest także najczęstszą chorobą zapalną zajmującą narządy płciowe. Rozpoznanie sugeruje obecność grudek łuszczycowych – dobrze oddzielonych od otaczających tkanek, z obecnością blaszek oraz łusek, którym towarzyszy łuszczenie. Często występuje swędzenie penisa.
Dość znamienną cechą jest współwystępowanie dodatkowych zmian o typie czerwonych blaszek w szparze międzypośladkowej i pachwinach. Rozpoznanie zwykle nie stwarza problemów – zmiany łuszczycowe u większości pacjentów obecne są także w innych częściach ciała. Leczenie jest typowe dla łuszczycy. Stosuje się preparaty z glikokorykosteroidami o dużej sile działania oraz pochodne witaminy D.
Liszaj płaski narządów płciowych
To choroba dermatologiczna nieinfekcyjna, która może dotyczyć także skóry i śluzówek prącia. W jej przebiegu pojawiają się niewielkie, różnokształtne, płaskie grudki o fioletowym zabarwieniu, często poszerzające się ku obwodowi. W obrębie żołędzi członka wykwity przybierają kształt obrączek. Najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest tak zwana siateczka Wickhama, czyli występowanie białych linijnych zmian ze zgrubiałych komórek naskórka.
Chorobie towarzyszy bardzo intensywny świąd penisa. U większości osób z liszajem płaskim, wykwit znika w ciągu 12 miesięcy, ale u części z nich ponownie nawraca. Po ustąpieniu choroby mogą pozostać przebarwienia. Postawienie rozpoznania ułatwia obecność liszaja w innych lokalizacjach (np. na nadgarstkach). Leczeniem z wyboru są miejscowo stosowane preparaty z glikokortykosteroidami.
Zobacz też: Po co się robi wymaz z odbytu?
Liszaj twardzinowy narządów płciowych
Jest to poważne schorzenie skóry prącia, występujące częściej u mężczyzn nieobrzezanych (z zachowanym napletkiem). Na początku objawia się tworzeniem białych, różnokształtnych grudek na powierzchni prącia, które ulegają transformacji do zanikowych, stwardniałych blaszek. W przebiegu tej choroby mogą występować dodatkowo pęknięcia, pęcherze z krwistą treścią, nadżerki i nawet owrzodzenia. Często dochodzi do pojawienia się objawów – świądu, pieczenia penisa oraz krwawienia przy oddawaniu moczu.
Powikłaniem choroby jest stulejka oraz załupek (zwężenie ujścia cewki, które może zablokować odpływ moczu). Choroba jest groźna też z uwagi na możliwość rozwoju nowotworu na jej podłożu. Leczenie wymaga ścisłej obserwacji lekarskiej. Najczęściej stosuje się silnie działające miejscowe glikokortykosteroidy, ale czasami konieczne jest wykorzystanie preparatów immunosupresyjnych (hamujących układ odpornościowy). Osobom chorym zaleca poddanie się obrzezaniu.
Rumień trwały
Jest zmianą polekową, która może wywoływać powstanie wykwitów w obrębie prącia o wyglądzie dobrze oddzielonych od otoczenia rumieniowatych blaszek, głównie w obrębie żołędzi. Często towarzyszy im swędzenie penisa.
Powodem choroby jest niepożądana reakcja na leki (np. barbiturany, nitroimidazole, tetracykliny). Po ponownym zastosowaniu leku zmiany nawracają w tym samym miejscu, mogąc zostawić trwałe przebarwienia. Badaniem diagnostycznym z wyboru jest biopsja z analizą histopatologiczną pobranego materiału.
Mateusz Spałek
Lekarz
Absolwent Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Odbył staż podyplomowy w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie oraz staże zagraniczne w Londynie i Bejrucie. Autor prac nagradzanych na zagranicznych i krajowych konferencjach. Obecnie w trakcie specjalizacji z radioterapii onkologicznej w Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Instytucie w Warszawie. Koncentruje się zarówno na praktyce klinicznej, jak i działalności naukowej. Szczególnie interesuje się nowoczesnymi technikami radioterapeutycznymi oraz innowacyjnymi metodami leczenia nowotworów.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 26.05.2021
opublikowany 04.12.2021
opublikowany 16.09.2022
opublikowany 26.03.2023