Wstydliwy problem nietrzymania moczu
Problem nietrzymania moczu tak naprawdę można uznać za powszechny temat, o którym mówi się stosunkowo niewiele. Szacuje się, że problem ten zgłasza lekarzowi jedynie połowa osób, których on dotyczy.
Zgodnie z definicją nietrzymanie moczu to niezależne od świadomej decyzji danej osoby, mimowolne oddawanie moczu prowadzące do częściowego lub całkowitego opróżniania pęcherza moczowego. Może mieć ono różnorakie podłoże, takie jak:
Osłabienie mięśni dna miednicy – pojawiające się zwłaszcza u: wieloródek, kobiet po menopauzie, osób starszych i leżących, pacjentów cierpiących na przewlekłe zaparcia czy po przebytych operacjach w obrębie miednicy.
Choroby układu nerwowego – skutkujące brakiem kontroli nad odruchem opróżniania pęcherza moczowego.
Urazy bądź choroby w obrębie dróg moczowych.
Choroby metaboliczne – takie jak chociażby cukrzyca.
Wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje przewlekłego nietrzymania moczu:
Wysiłkowe nietrzymanie moczu (nasilenie jego określa się w 3-stopniowej skali).
Nietrzymanie moczu z nagłym parciem (nadreaktywny pęcherz).
Nietrzymanie moczu z przepełnienia pęcherza.
Choć często mówi się, że nietrzymanie moczu jest naturalną konsekwencją starzenia się naszego organizmu, nie należy traktować go jako objawu fizjologicznego. Zaleca się określenie przyczyny występowania tej dolegliwości i – o ile to możliwe – wdrożenie odpowiedniego leczenia, które w wielu przypadkach pozwala na powrót do pełnej kontroli nad oddawaniem moczu.
Przeczytaj również:
Jak dbać o higienę intymną w przypadku nietrzymania moczu?
Środki chłonne stosowane w nietrzymaniu moczu
Problem nietrzymania moczu – bez względu na jego podłoże – zawsze wiąże się z dyskomfortem i stresuje pacjentów. Na szczęście obecnie na rynku farmaceutycznym znajdziemy szeroką ofertę środków chłonnych przeznaczonych do stosowania przez osoby z nietrzymaniem moczu:
wkładki urologiczne,
majtki chłonne,
pieluchomajtki,
pieluchy anatomiczne,
pampersy dla dorosłych.
My skupimy się jednak wyłącznie na kilku z nich.
Czym charakteryzują się wkładki urologiczne?
Wkładki urologiczne to niewielkich rozmiarów produkty, doskonałe dla osób z niezbyt nasilonym problemem nietrzymania moczu (tzw. kropelkowe nietrzymanie moczu, lekkie lub średnie NTM). Są dyskretne i niewidoczne pod ubraniem, wypełnione absorbentem i pokryte włókniną, które nie tylko wchłaniają wilgoć, ale również nieprzyjemne zapachy (w przeciwieństwie do klasycznych wkładek higienicznych lub podpasek).
Wiele z nich ma dodatkowe osłonki, które zabezpieczają przed przeciekaniem. Ich chłonność jest również zdecydowanie większa, co zapewnia komfort i uczucie suchości przez dłuższy czas. W zależności od tego, czy mamy do czynienia z wkładkami urologicznymi dla kobiet, czy mężczyzn, różnią się one kształtem, dopasowując odpowiednio do charakterystycznych cech anatomicznych obu płci.
Nieco innym rodzajem wkładek są pieluchy anatomiczne, które charakteryzują się większymi rozmiarami, a co za tym idzie – większą chłonnością. Często stanowią one dodatkowe zabezpieczenie i są stosowane z innymi produktami chłonnymi. Ich wadą z pewnością jest jednak fakt, iż wymagają noszenia wielorazowych majtek siatkowych, które utrzymują pieluchę anatomiczną w odpowiednim miejscu.
Przeczytaj również:
Wkładki higieniczne – czy można je stosować codziennie, co ile zmieniać i jakie są najlepsze wkładki dostępne na rynku?
Wkładki urologiczne – rodzaje
Wkładki urologiczne różnią się między sobą przede wszystkim stopniem chłonności moczu:
kropelkowe – stosowane w przypadku, gdy mocz wycieka w niewielkich ilościach;
lekkie i średnie – używane, gdy mocz wypływa w sposób niekontrolowany w czasie wykonywania codziennych czynności;
ciężkie i bardzo ciężkie – zalecane w przypadku, gdy nietrzymanie moczu wiąże się ze znaczącym brakiem kontroli nad pęcherzem.
Wkładki urologiczne dla mężczyzn
Wkładki urologiczne dedykowane mężczyznom charakteryzują się tym, że idealnie dopasowują się anatomii męskich narządów płciowych. Ponadto skonstruowane są tak, by doskonale przylegać do bielizny typu slipy czy bokserki. Dzięki temu zapewniają jak najlepszy komfort użytkowania. Wkładki powinny być wyprodukowane z przyjaznych dla skóry składników, aby nie podrażnić delikatnych okolic intymnych.
Wkładki urologiczne dla kobiet
Kobietom borykającym się z problemem nietrzymania moczu zaleca się stosowanie podpasek urologicznych. Są one odpowiednikiem męskich wkładek urologicznych, jednak lepiej odpowiadają anatomii i budowie kobiecych narządów moczowo-płciowych. Kobieca wkładka urologiczna nie powinna być zastępowana tamponem czy tradycyjną podpaską, ponieważ te produkty nie gwarantują odpowiedniej absorpcji moczu i pochłaniania nieprzyjemnych zapachów. Istotne jest, aby podpaski urologiczne były wykonane z oddychającego, chłonnego oraz antyalergicznego materiału. Nie mogą przesuwać się w czasie siadania czy podczas ruchu.
Przeczytaj również:
Kubeczek menstruacyjny – jak go używać? Czy to wygodne?
Wkładki urologiczne a podpaski – czym się różnią?
Mimo że wkładki urologiczne wizualnie są bardzo podobne do podpasek, to ich wewnętrzna budowa jest całkiem inna. Wkładki urologiczne cechują się przede wszystkim znacznie większą chłonnością niż tradycyjne podpaski. Dzięki specjalnemu wypełnieniu potrafią pochłonąć znacznie więcej płynu. Zatrzymują wilgoć w środku, niwelując ryzyko przemoknięcia. Zapewniają tym samym uczucie świeżości, wygody, a zarazem są dyskretne w użytkowaniu. Ponadto dzięki swojej unikalnej konstrukcji dużo lepiej dopasowują się do ciała niż zwykłe podpaski. Warto dodać, że wkładki urologiczne zapobiegają namnażaniu się bakterii, które odpowiedzialne są za nieprzyjemny zapach, który często towarzyszy problemowi nietrzymania moczu.
Tradycyjne podpaski dostosowane są do pochłaniania gęstszej wydzieliny menstruacyjnej, przez co w styczności z moczem mogą się przesunąć, odkształcić. Nierzadko również przeciekają, powodując tym samym znaczny dyskomfort. W konsekwencji może to doprowadzić do podrażnień, oparzeń, a nawet infekcji w obrębie układu moczowo-płciowego.
Wkładki urologiczne – jak używać?
Wkładki urologiczne to produkt, który jest bardzo prosty w użyciu. Wystarczy wyjąć wkładkę z opakowania, odkleić naklejki zabezpieczające i umieścić ją na majtkach w taki sposób, by biegła anatomicznie wzdłuż krocza. Wkładka nie powinna się przesuwać. Najlepiej zmieniać ją po każdym incydencie nietrzymania moczu. Zużytą wkładkę wyrzucamy do kosza na śmieci. Przed założeniem kolejnej wkładki należy pamiętać o delikatnym, lecz starannym podmyciu się oraz osuszeniu okolic krocza. Jeśli nie mamy takiej możliwości, warto skorzystać z pianki oczyszczającej lub ze specjalnych chusteczek nawilżanych do miejsc intymnych.
Przeczytaj również:
Ból i pieczenie podczas oddawania moczu u mężczyzn – jakie są przyczyny?
Czym charakteryzują się pieluchomajtki i majtki chłonne?
Dla osób borykających się z nietrzymaniem moczu o stopniu umiarkowanym i ciężkim, a także pacjentów o ograniczonej sprawności ruchowej, dobrym rozwiązaniem są majtki chłonne oraz pieluchomajtki. Czym się różnią między sobą?
Majtki chłonne bardzo przypominają zwykłą bieliznę, nie mają zapięć, do ich założenia nie potrzeba pomocy drugiej osoby. Można je także bez obaw zdejmować przy korzystaniu z toalety. Są elastyczne na obwodzie i – pomimo większej chłonności – wciąż cienkie oraz dyskretne. Dzięki temu stanowią dobre rozwiązanie dla osób aktywnych. Ponadto są oddychające, a ich użytkowanie nie niesie ze sobą ryzyka podrażnień.
Pieluchomajtki z kolei są grubsze, a co za tym idzie – sprawdzą się nawet w bardzo ciężkim nietrzymaniu moczu. Należy jednak pamiętać, że z tego powodu mogą być nieznacznie widoczne pod ubraniem. Mają elastyczne ściągacze oraz rzepy bądź pas biodrowy, za pomocą których dopasowuje się obwód pieluchomajtek do ciała. Należy na to zwrócić szczególną uwagę – w przeciwnym razie mogą one przeciekać. Osoby o ograniczonej ruchomości do ich założenia mogą potrzebować pomocy drugiej osoby.
Majtki chłonne i pieluchomajtki na nietrzymanie moczu dostępne są w kilku poziomach chłonności, dzięki czemu łatwo jest je dopasować do potrze
Przeczytaj również:
Nawracające zapalenie dróg moczowych i pęcherza moczowego
Pieluchomajtki – rodzaje. Jakie wybrać?
Na rynku medycznym istnieje wiele rodzajów pampersów dla dorosłych. Pieluchomajtki różnią się między sobą rozmiarem oraz chłonnością.
Jak zatem dobrać rozmiar pieluchomajtek? Rozmiary pampersów dla dorosłych oznaczone są za pomocą liter (XS, S, M, L i XL). W pierwszej kolejności należy zmierzyć obwód talii oraz bioder, a następnie wymiary te dopasować do tabeli rozmiarów umieszczonej na opakowaniu. Odpowiedni rozmiar pieluchomajtek zapewnia komfort noszenia i skuteczną ochronę przed zabrudzeniem oraz zamoczeniem ubrania czy materaca. Zbyt duże pieluchomajtki nie są w stanie optymalnie przylegać do ciała, spadają, a tym samym nie spełniają swojej funkcji. Z kolei za małe mogą powodować odparzenia i otarcia.
Drugim kryterium rozróżniającym pieluchomajtki jest ich chłonność. Stopień chłonności powinien być dostosowany do stopnia nietrzymania moczu. Możemy wyróżnić następujące stopnie nietrzymania moczu:
kropelkowe: poniżej 50 ml;
lekkie: od 50 do 100 ml;
średnie: od 100 do 200 ml;
ciężkie: od 200 do 300 ml;
bardzo ciężkie: powyżej 300 ml.
Przy kropelkowym i lekkim nietrzymaniu moczu warto postawić na wygodę. Wiele osób z tą dolegliwością prowadzi aktywny tryb życia i nie ma innych ograniczeń zdrowotnych. Wobec powyższego stosowane przez nie środki higieniczne powinny być przewiewne i lekkie. Przy średnim
i ciężkim nietrzymaniu moczu zalecana jest większa chłonność, która zagwarantuje neutralizację przykrego zapachu oraz zapewni podwyższoną ochronę przed wyciekaniem. Osoby cierpiące na nietrzymanie moczu w najcięższej formie powinny sięgnąć po najbardziej chłonne pieluchomajtki.
Co wybrać – wkładki czy pieluchomajtki?
Wiele osób borykających się z problemem nietrzymana moczu zastanawia się, co wybrać: wkładki urologiczne, pieluchomajtki czy majtki chłonne? Ważne jest, by wybrany produkt był odpowiednio dopasowany do potrzeb pacjenta. Przy jego wyborze należy uwzględnić:
Stopień nietrzymania moczu – od niego będzie zależeć to, jakiej chłonności produktu oczekujemy – czy produkt ma być przeznaczony dla osób o: lekkim nietrzymaniu moczu, średnim nietrzymaniu moczu czy silnym nietrzymaniu moczu.
Ogólny stan zdrowia pacjenta – czy daje on radę samodzielnie korzystać ze środków chłonnych.
Prowadzony styl życia – czy jesteśmy aktywni, czy nie – ważny jest bowiem komfort noszenia.
Gabaryty pacjenta – do nich należy dopasować rozmiar produktu.
Jeżeli borykamy się z niewielkim nietrzymaniem moczu, z powodzeniem możemy zdecydować się na wkładki urologiczne. Podobnie mogą postąpić osoby ze średnim nietrzymaniem moczu. Jeżeli jednak nasz problem jest bardziej nasilony – lepszym rozwiązaniem mogą być majtki chłonne lub pieluchomajtki. Warto też zwrócić uwagę na materiał, z którego wykonane są pieluchomajtki czy wkładki urologiczne – na przykład te, które nie zawierają lateksu, zmniejszają ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych.
Kto może starać się o refundację wkładek urologicznych i pieluchomajtek?
Wyroby chłonne niezbędne pacjentom z nietrzymaniem moczu z pewnością są droższe niż standardowe produkty higieniczne dostępne w drogeriach. Na szczęście, jeżeli istnieją ku temu wskazania medyczne, mogą być one sprzedawane ze specjalną zniżką.
Refundacją w zakresie środków higienicznych (w tym również wkładek urologicznych) mogą być objęci nie tylko pacjenci leżący, ale również Ci aktywni lub z mniejszym stopniem nietrzymania moczu. By otrzymać refundację, nietrzymanie moczu musi być konsekwencją innej choroby, takiej jak:
choroba układu nerwowego,
dolegliwości związane z pęcherzem neurogennym,
zaburzenia wpływające na funkcjonowanie zwieraczy,
choroba nowotworowa,
wada rozwojowa,
upośledzenie umysłowe.
Refundacji podlega określona liczba wkładek bądź pieluchomajtek na miesiąc, a dofinansowanie może wynosić od 80% do 100% ich wartości. Świadczenie przyznawane jest maksymalnie na rok.
Kto może wystawić zlecenie na refundowane środki chłonne?
Mogą to być:
lekarz rodzinny,
lekarz specjalista z różnych dziedzin,
lekarz realizujący świadczenia z zakresu opieki paliatywnej,
inne podmioty mające odpowiednie uprawnienia (m.in. położna).
Szczegółowe kryteria refundacji środków chłonnych znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. 2023 poz. 2461).
współpraca: Aneta Kroczyńska
