Choroba Mondora jest rodzajem zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych. Jest to rzadkie schorzenie wywołane przez zakrzep tworzący zator w naczyniach powierzchownych klatki piersiowej lub piersi. W części przypadków może dotyczyć również ramienia lub prącia. W diagnostyce niezbędne jest badanie USG. Stosuje się leczenie objawowe lub specjalistyczne przy znacznie nasilonych dolegliwościach.
Choroba Mondora – objawy, przyczyny, leczenie i występowanie
Spis treści
Choroba Mondora – czym jest?
Tak jak w innych rodzajach zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych, dochodzi do zamknięcia światła naczynia przez agregat zlepionych płytek krwi. W przypadku żył powierzchownych, temu procesowi towarzyszy również proces zapalny danego naczynia. Materiał zatorowy powoduje utrudniony przepływ i zastój krwi. Najczęściej zajętymi naczyniami są: żyła nabrzuszna górna, żyła piersiowo-nabrzuszna i żyła piersiowa boczna.
Najczęstszym miejscem występowania zakrzepowego zapalenia żyły w chorobie Mondora jest klatka piersiowa i piersi. Warto jednak zaznaczyć, że górne i wewnętrzne części piersi nigdy nie są zajęte. Do pozostałych możliwych lokalizacji należą:
- prącie,
- pachwiny,
- pachy,
- ramię,
- tylna część szyi.
Kobiety chorują trzykrotnie częściej, a najwięcej przypadków dotyczy osób w wieku od 30 do 60 roku życia.
Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny
Choroba Mondora – klatka piersiowa i piersi
Początek choroby jest nagły. Pierwszym objawem zapalenia żyły jest pojawienie się pod skórą powiększonego naczynia. Skóra nad nim jest zaczerwieniona i tkliwa. Następnie naczynie staje się twarde i bezbolesne. Może przypominać twardy sznurek położony pod skórą. Zmieniona chorobowo żyła jest bardziej widoczna przy naciąganiu otaczającej jej skóry, np. przez pociągnięcie palcami lub uniesienie piersi – w zależności od lokalizacji.
Uznaje się, że do zapalenia prowadzi ucisk na naczynie, w którym doszło do zastoju krwi lub bezpośrednie uszkodzenie naczynia. Takiej sytuacji sprzyja noszenie zbyt ciasnego stanika lub w przypadku kulturystów, intensywne ćwiczenia mięśni klatki piersiowej i brzucha.
Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?
Przyczyna występowania choroby Mondora nie jest dobrze poznana, natomiast zwiększone ryzyko występowania obserwuje się u osób przyjmujących doustne leki antykoncepcyjne lub z niedoborem czynnika C we krwi.
Zespół Mondora jest także przykładem choroby jatrogennej (będącej powikłaniem leczenia). Odnotowywano przypadki będące następstwami biopsji lub operacji w obrębie gruczołów piersiowych, np. mastektomii, limfadenektomii, czy operacji plastycznych. Do zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych może dojść także w wyniku uszkodzenia wszczepionego implantu piersi, zwłaszcza jeśli doszło do wycieku z implantu.
Czytaj również: Naciągnięta pachwina – co robić?
Część przypadków choroby Mondora jest również związana z obecnością raka piersi lub innego procesu zapalnego.
Chorobę należy różnicować z postacią zapalną raka piersi. W przeciwieństwie do raka, skóra szybciej ulega zaciągnięciu, dosyć szybko dochodzi też od ustąpienia objawów. W mammografii nie powinny być widoczne żadne zmiany.
Czytaj również: Ból w klatce piersiowej po prawej stronie
Choroba Mondora na prąciu
Zakrzepowe zapalenie żył na prąciu objawia się podobnie jak w innych lokalizacjach. Pacjenci mogą zauważyć twarde zgrubienie na grzbietowej części prącia. Zmiany pojawiają się nagle i zwykle nie towarzyszy im ból. Może jednak wystąpić okresowy lub ciągły ból, który nasila się w czasie erekcji. Skóra nad zmianą jest zaczerwieniona i obrzęknięta. Czasami występują zaburzenia oddawania moczu, takie jak parcia naglące, częstomocz.
Czynniki ryzyka choroby Mondora prącia są nieco inne niż w pozostałych lokalizacjach. Należą do nich:
- częste, długotrwałe i intensywne stosunki płciowe,
- uraz prącia,
- długotrwała abstynencja seksualna,
- intensywne ćwiczenia fizyczne,
- choroby przenoszone drogą płciową,
- operacja przepukliny pachwinowej lub żylaków powrózka nasiennego,
- przerzuty raka trzustki lub nowotwór zlokalizowany w miednicy mniejszej,
- skłonności do zatorowości.
Zapalenie żyły na prąciu wywołane chorobą Mondora powinno być różnicowane z niewenerycznym stwardniającym zapaleniem naczyń chłonnych prącia.
Leczenie choroby Mondora na prąciu jest wskazane w przypadku bardzo nasilonych objawów. W fazie ostrej zastosowanie mają leki przeciwkrzepliwe. W fazie podostrej i przewlekłej skuteczne mogą być maści i żele zawierające heparynę oraz leki przeciwzapalne. Bardzo istotne jest zachowanie wsztrzemięźliwości seksualnej do czasu ustąpienia objawów choroby.
Choroba Mondora – kończyny górne
W obrębie kończyn górnych choroba objawia się najczęściej w dołach pachowych i łokciowych. Przyczyny wystąpienia choroby są podobne jak w innych lokalizacjach. Żyły powierzchowne przedramion i nadgarstków są dodatkowo narażone na uszkodzenia powstałe w wyniku wkłuć i iniekcji. Długo utrzymywane w naczyniu cewniki sprzyjają tworzeniu się zakrzepów i stanów zapalnych zwłaszcza, jeśli podawane są leki działające drażniąco na ścianę naczynia, np. niektóre antybiotyki, leki cytotoksyczne stosowane w chemioterapii.
Objawy choroby Mondora w obrębie rąk nie różnią się od postaci w innych lokalizacjach. Dodatkowo może wystąpić ograniczenie ruchomości w stawie ramiennym, zwłaszcza przy odwodzeniu i unoszeniu kończyny.
Oprócz stanów zapalnych kończyn górnych może pojawić się także zapalenie żył kończyn dolnych.
Choroba Mondora – szyja
Jest to bardzo rzadka lokalizacja choroby Mondora. Obraz choroby jest typowy. Przyczyną wystąpienia choroby może być w tym wypadku długotrwały ucisk spowodowany na przykład częstym przenoszeniem ciężkich przedmiotów na ramieniu.
Choroba Mondora – diagnostyka i badania
Rozpoznanie stawia się zwykle na podstawie badania fizykalnego i wywiadu. Pomocne jest USG i badanie dopplerowskie. Wyniki badań laboratoryjnych nie powinny wykazywać odchyleń. Zmiany w naczyniach można również uwidocznić za pomocą rezonansu magnetycznego, jednak z uwagi na wysoką cenę badania i niską dostępność, nie jest to wskazanie do wykorzystania tej metody.
Choroba Mondora – leczenie
Choroba Mondora ustępuje samoistnie w ciągu od 3 tygodni do 6 miesięcy. Zakrzep stopniowo się organizuje, a naczynie ulega rekanalizacji. Pogrubiałe naczynie może być widoczne jeszcze przez kilka tygodni po ustąpieniu objawów. Terapia obejmuje jedynie leczenie objawowe w przypadku nasilonych dolegiwości bólowych lub stanu zapalnego. Najlepszym sposobem przynoszącym ulgę są ciepłe, wilgotne okłady. Leki przeciwbólowe, glikokortykosteroidy, czy antykoagulanty mogą być pomocne, aczkolwiek ich skuteczność w tym wypadku nie jest potwierdzona.
U osób, u których stwierdzono zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych, należy wyeliminować wymienione wyżej czynniki ryzyka. Mimo, że choroba Mondora nie zawsze towarzyszy nowotworom, pacjentki ze stwierdzoną chorobą powinny wykonywać okresowe badania piersi, mammografię i/lub USG.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Robert A Schwartz, MD, MPH; Chief Editor: Dirk M Elston, M. (2018). Mondor Disease. Medscape, https://emedicine.medscape.com/article/1087099-overview, [dostęp: 9.09.2018].
- Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych. Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.30, [dostęp: 9.09.2018].
- Khanjan H Nagarsheth, A. J. R. et al. (2017). Superficial thrombophlebitis. Medscape, 19, https://emedicine.medscape.com/article/463256-differential, [dostęp: 9.09.2018].
- Tomomi Hasegawa, MD, Yutaka Okita, M. (2010). Mondor’s Disease in the Arm after Intravenous Chemotherapy Following Breast Cancer Surgery. Annals of Vascular Diseases, 3(3), 244–246, https://doi.org/10.3400/avd.cr01042, [dostęp: 9.09.2018].
- Öztürk, H. (2015). Penile Mondor’s disease; diagnosis with magnetic resonance imaging. Revista Internacional de Andrologia, 13(3), 104–108. https://doi.org/10.1016/j.androl.2014.07.006, [dostęp: 9.09.2018].
- Editor, D. (2009). Mondor ’ s disease on the neck, (October 2008), 179–180, https://doi.org/10.1111/j.0385-2407.2009.00618.x, [dostęp: 9.09.2018].
Opublikowano: 17.09.2018;
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Piotr Ziętek
Lekarz
470
Komentarze i opinie (0)