Ból pod piersiami – co oznacza?

Ból pod piersiami, czyli gdzie?

Ból z zlokalizowany w klatce piersiowej może mieć różne źródło. Przyczynę można próbować określić po lokalizacji bólu, a także analizując w jakich sytuacjach się nasila i w jakie rejony lub skąd promieniuje. Niepokojący jest szczególnie ten zlokalizowany wokół mostka, między piersiami. Jeżeli jest ostry, szybko narasta i pojawia się po wysiłku i w czasie silnego stresu, pacjenci twierdzą z reguły, że wiedzą co to znaczy, a jako przyczynę dolegliwości wskazują serce. Okazuje się jednak, że bolesność tego typu może być wiązana z nerwicą, bólami narządowymi pochodzącymi od woreczka żółciowego, trzustki, wątroby, żołądka. Czasami mogą być to nerwobóle lub bóle mięśniowe. Czasami winien jest też sam kręgosłup. Przeciążenia, zwyrodnienia przepukliny mogą powodować dolegliwości opisywane jako ból pod piersiami po obu stronach, zarówno na górze jak i na dole.

Poniżej piersi (gruczołów piersiowych) i nad okolicą brzucha znajduje się ściana klatki piersiowej. Po prawej stronie znajdują się żebra, mięśnie i nerwy międzyżebrowe, opłucna, głębiej – wątroba i pęcherzyk żółciowy. W linii mostka – pomiędzy piersiami, ściana przednia klatki piersiowej przechodzi w okolicy dolnej części mostka do okolicy nadbrzusza środkowego. Anatomicznie zlokalizowane są tam również mięśnie, nerwy, nieco poniżej w okolicy dołka podsercowego ściana przednia żołądka. Przyczyny bóli pod piersiami mogą zatem być złożone.

Po lewej stronie oprócz struktur mięśniowo-szkieletowych lewa okolica podżebrowa w głębiej położonych strukturach zawiera zagięcie śledzionowe jelita grubego (okrężnicy), opłucną, miąższ śledziony leżący zaotrzewnowo.

Ból pod prawą piersią – co oznacza?

Ból pod piersią z prawej strony może wynikać z przeciążenia urazowo-sportowego mięśnia piersiowego większego i zaostrzać się przy głębokim oddychaniu. Częstą przyczyną u osób aktywnych jest zapalenie mięśni międzyżebrowych przednich lub m. serratus anterior (mięsień zębaty przedni). Ból nad brzuchem pod piersiami zlokalizowany jest płytko, nasila się przy ruchach klatki piersiowej i ramion, ustępuje w spoczynku. Zależnie od przypadku może promieniować i być odczuwany nawet pod pachą lub łopatką.

Kłujący, ostry ból pod prawą piersią w okolicy prawego podżebrza może wskazywać na pęcherzyk żółciowy. W stanach zapalnych tego narządu występują bóle kolkowe, zmienne, nasilone po tłustym posiłku (ból z prawej strony pod piersią ). Dolegliwości mogą promieniować pod prawą łopatkę lub do okolicy nadbrzusza środkowego w dołku podsercowym. Częściej chorują kobiety w 4–5 dekadzie życia z otyłością brzuszną, również pacjentki w ciąży. Młodsze na rozwój choroby narażone są przy stosowaniu doustnych leków antykoncepcyjnych. W ciąży położenie pęcherzyka żółciowego może być atypowe i zlokalizowane w nadbrzuszu, ewentualna kamica pęcherzyka daje wtedy silny ból pod piersiami i w dołku podsercowym nieco poniżej dolnej części mostka.

W kolce żółciowej i kamicy pęcherzyka żółciowego bóle są z reguły tępe i napadowe. Natomiast w nieżycie żołądkowo-jelitowym odczuwalne są stale. Wówczas objawy towarzyszące to: nudności, wymioty, osłabienie, gorączka, utrata apetytu, spadek siły mięśniowej.

W początkowej fazie zapalenia wyrostka robaczkowego można odczuwać dyskomfort w nadbrzusza, później dochodzi do translokacji bólu do prawego dołu biodrowego.

Ból odczuwany między piersiami na środku i na dole, przeszywający całą klatkę piersiową może być od trzustki. Jest bardzo silny, bywa, że pacjent odczuwa go z przodu jak z tyłu – określany jest jako opasujący, wielu pacjentów twierdzi, że odczuwa jednocześnie ból brzucha i pleców. Ból trzustki występuje w zapaleniu trzustki – ostrym i przewlekłym, raku i przy torbielach tego narządu.

Ból pod lewą piersią

Ból pod piersią z lewej strony może oznaczać tzw. ból opłucnowy, np. w zapaleniu płuc lub odczynie opłucnowym po infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych. Podczas oddychania ból jest zlokalizowany i odczuwany jako przeszycie ostrym narzędziem, nasila się podczas kaszlu i oddychania. Uszkodzenia śledziony występują po urazach i mogą objawiać się bólem rozlanym i tępym lub zlokalizowanym po stronie lewej pod piersiami.

Silny ból pod biustem może oznaczać nerwoból międzyżebrowy wynikający z zapalenia przyczepów włóknistych stawów mostkowo-żebrowych. Choroba wynika z przeciążenia lub infekcji wirusowej grypopodobnej i może nasilać się przy kaszlu.

U kobiet w okolicy piersi należy wykluczyć zmiany ogniskowe uciskające na sąsiadujące nerwy lub naczynia. Najczęściej występuje tzw. fibroadenoma, czyli zmiana łagodna, która może dawać czasem uporczywy dyskomfort związany z drażnieniem nerwów tkanki piersiowej.

Półpasiec zarówno u mężczyzn jak i u kobiet może lokalizować się wszędzie, również pod piersiami z obu stron – wzdłuż dermatomów i przestrzeni międzyżebrowych. Spowodowany przez infekcję VZV u pacjentów z niską odpornością lub ciężkimi chorobami przewlekłymi. Objawy w badaniu przedmiotowym to pęcherzyki ułożone w pasy na skórze, tkliwe, pękające z czasem do treści surowiczej. Charakterystyczny jest też przy tym ból pod piersią przy dotyku. U dziecka wirus ospy wietrznej daje zmiany skórne rozsiane i rzadko przebiega z bólami w klatce piersiowej.

Ból pod piersiami – badania

Najważniejsze to znaleźć przyczyny bólu. W diagnostyce ważne jest wykluczenie chorób zagrażających bezpośrednio choremu. Należy wykluczyć powikłaną kamice pęcherzyka żółciowego, pęknięcie śledziony, upośledzenie odporności przy infekcji VZV. Bóle w dołku podsercowym mogą świadczyć o niedokrwieniu ściany dolnej mięśnia sercowego u chorych obciążonych czynnikami ryzyka – paleniem tytoniu, cukrzycą, otyłością czy nadciśnieniem.

Bóle opłucnowe wymagają różnicowania w kierunku wysięku opłucnowego. Wykonuje się wtedy przeglądowe zdjęcie klatki piersiowej, nakłucie diagnostyczne jamy opłucnowej, a w wątpliwych przypadkach tomografię komputerową klatki piersiowej. Zapis ekg wyklucza częściowo zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, ostre zespoły wieńcowe. Należy go interpretować wspólnie po wykonaniu UKG (echo serca) i oznaczeniu enzymów sercowych we krwi. USG piersi pozwala wykluczyć wstępnie zmiany ogniskowe, w dalszym toku wykonuje się MR – który dobrze ocenia struktury tkanek miękkich. W zmianach ogniskowych sutków konieczne jest wykonanie mammografii.

Ból pod piersią – kiedy do lekarza?

Do objawów alarmujących w bólach pod piersiami zalicza się spadek masy ciała, utratę apetytu, duszności, ostry ból w klatce piersiowej, znaczne osłabienie i gorączka. Objawy interpretujemy po szczegółowym zbieraniu wywiadu, który ukierunkuje dalszą diagnostykę.

Pod prawym łukiem żebrowym należy zwrócić uwagę na zabarwienie powłok skórnych – żółtaczka wskazuje na zapalenie dróg żółciowych lub ostre zapalenie trzustki. Puste odbijania i bóle w dołku podsercowym oraz brak apetytu ze spadkiem masy ciała stanowią wskazanie do gastroskopii ze względu na podejrzenie przewlekłego zapalenia żołądka lub zmian nowotworowych.

Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?

Ostry ból w okolicy dolnej części mostka z dusznościami u chorego z nadciśnieniem i cukrzycą może wskazywać na zawał dolnej ściany mięśnia sercowego.

Stan po urazie klatki piersiowej i ostry ból po stronie lewej pod piersią to możliwy płyn w jamie opłucnowej (krwiak opłucnej) lub pęknięcie śledziony. Chory wówczas jest w średnim lub ciężkim stanie i wymaga hospitalizacji.

Sposoby leczenia bólu pod piersiami

Leczenie zależy od przyczyny bólu. Zapalenie dróg żółciowych wymaga leczenia płynami dożylnie i antybiotykoterapią, a w przypadku powikłań, takich jak zapalenie trzustki – leczenia wielokierunkowego. Zapalenie żołądka leczymy w zależności od wyniku gastroskopii. Z reguły wystarcza dieta i leki hamujące wydzielanie soku żołądkowego (PPI). Ból opłucnowy pochodzący z infekcji oddechowej wymaga antybiotykoterapii, czasem również drenażu opłucnowego. Śledziona po urazie może wymagać leczenia operacyjnego. Zawał mięśnia sercowego obecnie leczy się zakładaniem stenów do zwężonego naczynia wieńcowego i lekami przeciwpłytkowymi.

Drobne zmiany ogniskowe piersi u kobiet wymagają biopsji cienkoigłowej i ustaleniu rozpoznania po badaniu histopatologicznym. Łagodne fibroadenoma leczy się miejscowo przeciwzapalnie lub usuwa w poradni chirurgii sutka. VZV to infekcja wirusowa- wymaga podania acyklowiru, leków opioidowych przeciwbólowych i miejscowego przemywania oktenidyną. Nierzadko wymaga również zaordynowania leków przeciwpadaczkowych takich jak gabapentyna – z powodu neuralgii międzyżebrowej. Objawy ustępuję również bez leczenia po poprawie odporności.