Nerwica histeryczna – przyczyny, objawy, leczenie

Nerwica histeryczna – co to jest?

Nerwica histeryczna obecnie jest pojęciem o znaczeniu przede wszystkim historycznym – współcześnie problemy, które odpowiadają histerii, klasyfikowane są do grupy zaburzeń konwersyjnych i dysocjacyjnych (z tego powodu spotkać się można z terminem nerwica konwersyjna). Dużo osób zastanawia się, skąd się bierze problem, który jest histeria. Choroba czy zaburzenia psychiczne – raczej to drugie z wymienionych. Ogólnie zaburzenia odpowiadające histerii zaliczane są do dość szerokiej grupy zaburzeń nerwicowych i pod postacią somatyczną.

W języku potocznym dość często można zetknąć się z terminem kobieca histeria – pojawia się on w nim nie bez powodu. Prawda jest bowiem taka, że rzeczywiście, problem może wystąpić u człowieka o dowolnej płci, jak i w dowolnym wieku (zdarza się, że rodzice skarżą się na histeryczne dziecko) to jednak nerwica histeryczna rozpoznawana jest przede wszystkim u kobiet.

Przeczytaj też: Rodzaje leków na nerwicę

Jakie są przyczyny nerwicy histerycznej?

Jakie są jednak przyczyny nerwicy histerycznej? Jednego, konkretnego czynnika, który odpowiada za ataki furii u dorosłych czy objawy nerwicy u mężczyzn, wymienić nie sposób. Nerwica histeryczna (histeria) ogólnie pojawiać się może bowiem wtedy, kiedy psychika pacjenta przestaje sobie radzić z jakimiś problemami. Jako przykłady takich problemów można podać dość trudne dla każdego człowieka wydarzenia, takie jak rozstanie z wieloletnim partnerem, nagłą utratę pracy, zostanie ofiarą gwałtu czy przebycie wypadku samochodowego lub doświadczenie jakiejś klęski żywiołowej. Podłożem zaburzeń dysocjacyjnych i konwersyjnych – w tym również i nerwicy histerycznej – ogólnie są nierozwiązane konflikty psychologiczne. Wtedy, kiedy psychika nie daje sobie rady z ich rozwiązywaniem, problemy mentalne mogą być niejako „przenoszone” na ciało, co skutkować może pojawianiem się u pacjenta różnych dolegliwości somatycznych.

Zobacz też: Globus histericus – co oznacza gula w gardle?

Nerwica histeryczna – objawy

Niejedno imię ma problem, którym jest histeria – objawy zaburzenia mogą być bardzo różne u odmiennych, cierpiących na nerwicę histeryczną, osób. Jako przykład problemów, które pojawiać się mogą w przypadku nerwicy histerycznej, można podać takie przypadłości, jak:

• atak histerii (objawy w tym przypadku to m.in. utrata panowania nad sobą i swoimi zachowaniami),
• różnorakie dolegliwości somatyczne (np. uczucie kołatania serca, duszność czy uczucie niemożności złapania powietrza, ale i znaczne wzmożenie potliwości, zaburzenia przypominające drgawki padaczkowe czy bóle brzucha),
• stupor (stan, w którym człowiek przestaje się komunikować ze światem i nie porusza się, a jednocześnie ma on w pełni zachowaną świadomość),
• zaburzenia czucia zmysłowego (z histerią nierzadko powiązane są skargi na nagłe wystąpienie ślepoty, głuchoty czy różne inne nieprawidłowości dotyczące narządów zmysłów),
• bezgłos histeryczny (nagła utrata zdolności mówienia);
• łuk histeryczny (przybieranie nietypowej, łukowato wygiętej pozycji ciała);
• gula nerwicowa (określana również jako gula histeryczna lub kula histeryczna, problem polegający na odczuwaniu obecności w przeszkody, guli w gardle niemożliwego do przełknięcia tworu);
• zaburzenia czynności ruchowych (m.in. w postaci ruchów, które przypominają znane medycynie ruchy mimowolne, ale i problemy odwrotne, czyli takie, gdzie pacjent z nerwicą histeryczną zgłasza nagły niedowład czy nawet całkowity paraliż jakichś struktur mięśniowych, np. mięśni kończyny dolnej, wystąpić mogą również problemy z chodzeniem – nerwica może więc manifestować się bardzo różnorodnymi zaburzeniami ruchowymi).

Nerwica histeryczna –rozpoznanie i diagnoza

Postawienie właściwej diagnozy zwykle nie jest proste – zwykle mija długi czas od początku wystąpienia objawów aż do momentu, w którym u pacjenta zostanie stwierdzona nerwica konwersyjna. Objawy tego zaburzenia mogą odpowiadać rozmaitym schorzeniom somatycznym – chociażby drgawki mogą sugerować chorobę neurologiczną, z kolei zaburzenia widzenia mogą być przyczyną tego, że pacjent kierowany jest do okulisty. Faktem jest, że rozpoznanie nerwicy konwersyjnej stawiane jest przez specjalistów od ochrony zdrowia psychicznego, jednakże całkowite słuszne jest to, że pacjent trafia pod opiekę również i specjalistów z innych dziedzin. Otóż wizyta u np. okulisty jest konieczna wtedy, gdy pacjent stwierdza pogorszenie wzroku – nerwica może być zdiagnozowana dopiero wtedy, gdy wykluczone zostanie somatyczne podłoże doświadczanych przez chorego dolegliwości.

Nerwica histeryczna – leczenie, psychoterapia

Nie trzeba chyba tłumaczyć, że nerwica histeryczna u dzieci, dorosłych czy starszych osób zdecydowanie wymaga leczenia. Jego podstawę stanowi psychoterapia – zwykle do poprawy stanu pacjenta konieczne jest długoterminowe prowadzenie oddziaływań psychoterapeutycznych. Tak naprawdę różne rodzaje psychoterapii bywają zalecane pacjentom cierpiącym na nerwicę histeryczną (polecana bywa np. terapia poznawczo-behawioralna), ogólnie jednak każda terapia ma jeden, taki sam cel. Otóż w przypadku zaburzeń dysocjacyjnych i konwersyjnych jest nim rozwiązanie tkwiących w psychice konfliktów – to one generują zaburzenia somatyczne, dlatego też w celu doprowadzenia do ustąpienia takich objawów konieczne jest rozwiązanie tychże konfliktów.

Nerwica histeryczna – leki

Poza psychoterapią, czasami wykorzystanie znajduje również i leczenie farmakologiczne. Takowe proponowane jest jednak tylko tym pacjentom, którzy doświadczają – poza wspomnianymi wcześniej objawami nerwicy histerycznej – znacznego lęku (nerwica lękowa).

Leki na nerwicę rzadko proponuje się pacjentom z histerią z tego powodu, iż tak naprawdę nie wpływa ona na przyczynę ich problemu – pełnić może ona jedynie rolę pomocniczą, gdyż podstawę leczenia nerwicy histerycznej zawsze stanowi psychoterapia.

Czytaj również: Nerwica depresyjna – przyczyny, objawy, leczenie nerwicy depresyjnej