Ludzka osobowość to temat, który fascynuje nas od dawna. Dzięki internetowi czy programom telewizyjnym większość z nas spotkała się z takimi terminami z psychologii, jak ekstrawertyzm czy introwertyzm. Choć wydaje nam się, że znamy ich znaczenie, nie zawsze tak jest. Wiedza na temat typów osobowości jest bowiem dość szeroka. Czy jesteś ekstrawertykiem? Jak sprawdzić, jakim typem osobowości jesteś?
Ekstrawertyk – kto to? Definicja, cechy osobowości ekstrawertyka
Spis treści
Ekstrawertyk — co to oznacza?
Pojęć ekstrawertyk i introwertyk po raz pierwszy użył Carl Gustav Jung w swojej pracy z 1921 r., dotyczącej typów osobowości. We współczesnej psychologii nacisk na takie rozróżnienie osobowościowe położył brytyjski badacz osobowości i temperamentu Hans Eysenck, który uznał te cechy za jedne z podwalin naszej osobowości, obok skłonności do neurotyzmu i psychotyzmu (rozumianego jednak w odmienny sposób niż obecnie, a związanego między innymi z nieufnością wobec innych osób i plastyczną wyobraźnią).
Następnie ekstrawersja i introwersja pojawiły się w Kwestionariuszu Osobowości NEO-PI-R, narzędziu psychometrycznym do pomiaru cech osobowości, stworzonym przez Roberta McCrae i Paula Costę w latach 80. Podział ten (ujęty na spektrum) został uznany za składową pięciu głównych filarów osobowości. Kwestionariusz jest dziś jednym z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych testów diagnostycznych na całym świecie. Dzięki temu wiedza na temat tego, jakie są cechy ekstrawertyka, a jakie introwertyka, przeniknęła również do wiedzy powszechnej.
Cechy ekstrawertyka — jaki to typ osobowości?
To, jaki jest ekstrawertyk, można rozpatrywać zarówno z biologicznego, jak i psychologicznego punktu widzenia. Określając jednak główne cechy ekstrawertyka, należy wskazać: towarzyskość, serdeczność, asertywność, aktywność, poszukiwanie doznań oraz pozytywną emocjonalność.
Współczesne badania wykazały, że ekstrawertyk to osoba cechująca się niskim poziomem kortyzolu i niską reaktywnością ośrodkowego układu nerwowego. Stąd jej skłonność do stymulowania się z zewnątrz, poprzez szukanie rozmaitych bodźców. Istnieją również koncepcje szukające źródła zachowań ekstrawertyka w potrzebie regulowania poziomu dopaminy, a fizjologiczne ich podłoże ciągle jest badane.
O wiele więcej zainteresowania wzbudza jednak społeczny wymiar, czyli to, jak ekstrawertyk zachowuje się w społeczeństwie i czym różni się od introwertyka. Według Costy i McRae ekstrawersja to bardzo szerokie spektrum cech i zachowań, a cały typ osobowości można opisać na sześciu mniejszych podwymiarach. Są to, jak wspomniano wcześniej: towarzyskość, serdeczność, asertywność, aktywność, poszukiwanie doznań oraz pozytywna emocjonalność.
Ekstrawertyk – czym różni się od introwertyka?
Osoby ekstrawertyczne można opisać jako te, które w życiu osobistym mają tendencje do szukania pozytywnych emocji i otwarte są na nowe doświadczenia. Ekstrawertycy lubią towarzystwo ludzi i nie raz nazywani są duszami towarzystwa. Często są też pewni siebie (lub przynajmniej stwarzają takie wrażenie) i poszukują nowych wyzwań. Nie przeszkadza im bycie w centrum uwagi (pewne siebie osoby ekstrawertyczne wręcz bardzo to lubią).
Jeśli więc popatrzymy na typy osobowości, klasyczny ekstrawertyk jest dokładną przeciwnością introwertyka. Introwertyk, jako osoba o wysokiej reaktywności układu nerwowego i niskiej odporności na bodźce z zewnątrz, to typ osobowości, który raczej wycofuje się w życiu z poszukiwania doznań i zbyt wielu relacji towarzyskich. Często odczuwa zmęczenie i brak energii, podczas gdy ekstrawertyk swoją własną energię czerpie z przebywania w grupie. Ekstrawertycy bowiem potrafią odpocząć poprzez aktywność i wspólne działania, podczas gdy osobowość osób introwertycznych częściej zmusza ich do relaksowania się w samotności.
Ekstrawertyk – jakie zalety ma ten typ osobowości?
Ekstrawertycy są powszechnie lubiani przez otoczenie. Są bowiem postrzegani jako osoby towarzyskie, miłe i wesołe, potrafiące produktywnie wykorzystać swoją energię. W powszechnej opinii ekstrawertyk jest aktywny i pewny siebie, co bez wątpienia stanowi jego mocne strony w kontaktach zawodowych i pozwala na szerokie możliwości pracy w różnych zawodach.
Ludzie uważają także, że ekstrawertycy, dzięki wyższej odporności na stres, lepiej radzą sobie z wyzwaniami dzisiejszego życia niż introwertycy, dlatego wielu rodziców cieszy się, że ma w domu małego ekstrawertyka.
Jednak typy psychologiczne obarczone są w świadomości społeczeństwa wieloma stereotypami. Niekiedy ludzie myślą, że lubiący być w centrum uwagi ekstrawertycy zbytnio próbują zwrócić na siebie uwagę. Dla niektórych takie cechy ekstrawertyków, jak poszukanie doznań, to sygnał, że nie są oni w stanie kontrolować własnych zachowań.
Ekstrawertycy a introwertycy – bez wartościowania
W opinii niektórych lepiej jest być ekstrawertykiem niż introwertykiem. Uważają, że ekstrawertyków cechują taka pewność siebie i aktywne zachowanie, że potrafią bardzo przysłużyć się grupie i więcej wyciągnąć z życia.
Z kolei introwertyzm jest preferowany przez tych, którzy twierdzą, że introwertyk potrafi lepiej słuchać i jest w stanie bardziej poświęcić się drugiej osobie i bliskiej relacji, niż poszukiwaniu doznań. Dla nich introwertycy mocniej czują i wiedzą, co jest w życiu ważne – a to sprawia, że bycie introwertykiem jest bardziej wartościowe.
Jednak według badań, ekstrawertycy i introwertycy różnią się tylko sposobem realizowania zapotrzebowania na energię, co w dużym stopniu uwarunkowane jest genetycznie. Dodatkowo, nie ma zero-jedynkowego podziału na ekstra- i introwertyków, ponieważ ten wymiar osobowości rozpięty jest na spektrum (gdzie przykładowo 0 oznacza pełny introwertyzm, a 10 – pełny ekstrawertyzm).
Każdy z nas znajduje się w innym miejscu wspomnianego spektrum, ma zatem zarówno cechy intro-, jak i ekstrawertyka – różni się jedynie ich nasilenie. „Pełnych” introwertyków i ekstrawertyków jest niewielu, wiele osób znajduje się natomiast po środku skali i określane są one mianem ambiwertyków, czyli tych, którzy są w równym stopniu intro- i ekstrawertykami.
Choć stereotypy mają ogromny wpływ na postrzeganie różnych typów osobowości, ważne jest, by pamiętać, że opisywany wymiar ma wiele cech składowych, a każda jednostka jest inna. Istnieją zatem introwertycy, którzy świetnie czują się z innymi ludźmi, choć zwykle muszą po spotkaniach z nimi dłużej odpoczywać. Istnieją również ekstrawertycy, którzy czują zmęczenie po zbyt dużej ilości kontaktów towarzyskich. Wszystkie cechy osobowości są zaś równe sobie i mogą stanowić zarówno plusy, jak i minusy – w zależności od sytuacji, w jakiej znajduje się jednostka.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Klinkosz, W., Sękowski, A. E. Pięcioczynnikowy model osobowości a narzędzia pomiaru Wielkiej Piątki. Roczniki Psychologiczne, 2008, 11(1): 142-152.
- Zierkiewicz, E. Spór o znaczenie i rolę ekstrawersji w profesjonalnych i nieprofesjonalnych relacjach pomocowych. [w:] Wspieranie jednostek i grup w różnych wymiarach życia społecznego, red. M. Piorunek, J. Nawój-Połoczańska, A. Skowrońska-Pućka, Wydawnictwo Naukowe UAM Poznań, Poznań, 2o21.
Opublikowano: 22.12.2022;
Oceń:
5.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Monika Mazurek
Psycholog
ukończyła psychologię o specjalności klinicznej i neuropsychologicznej USWPS w Warszawie, doktorantka Instytutu Psychologii UJ w Krakowie. Autorka prac naukowych poświęconych psychologii klinicznej i kilkuset artykułów popularnonaukowych o tematyce z zakresu neuropsychologii, seksuologii klinicznej i psychologii osobowości. Na co dzień zajmuje się popularyzacją zagadnień dotyczących powiązań pomiędzy biologią, psychologią i medycyną.
5
Komentarze i opinie (0)