Coraz więcej wiemy na temat osobowości człowieka. Interesują nas też nasze własne cechy i chętnie próbujemy przyporządkować się do opisów, o których usłyszeliśmy w środkach masowego przekazu. Większość z nas wie, czym charakteryzują się introwertycy i ekstrawertycy. Jednak często w mediach przewija się również termin ambiwertyk. Choć nie jest to w psychologii nowe pojęcie, do szerszego obiegu weszło dopiero niedawno. Kim jest ambiwertyk i jakie są jego cechy typowe?
Ambiwertyk – kim jest, jakie ma cechy?
Ambiwersja jako typ osobowości
Ambiwertyk to jeden z typów osobowości. O całych profilach osobowościowych, charakteryzujących się poszczególnymi cechami, mówimy w psychologii w zasadzie od ponad stu lat. Już Carl Jung w I połowie XX wieku zwracał uwagę na różnicę między otwartymi ekstrawertykami z wyrazistą ekspresją, a wycofanymi i zamkniętymi w sobie introwertykami. Ekstrawersja i introwersja pojawiły się też w wielu innych koncepcjach osobowości, a ich pomiarowi służyły odpowiednie narzędzia psychometryczne – głównie kwestionariusze.
Jednak wobec pojęć ekstrawersji i introwersji pojawiło się również nieco głosów krytycznych. Niektórzy badacze zwrócili uwagę, że klasyczny podział na introwertyków i ekstrawertyków jest zbyt ograniczający – ludzie nie dzielą się przecież jedynie na dwa tego rodzaju typy osobowości. Wielu przejawiało cechy zarówno intro-, jak i ekstrawertyczne. Nie wpisywali się oni w dotychczasowe opisy. Dlatego klasyfikacje cech osobowości zostały uaktualnione i pojawił się nowy typ osobowości – ambiwersja oraz jego reprezentant – ambiwertyk.
Ambiwertyk – kim jest?
Termin ambiwersja pochodzi od łacińskiego pojęcia ambo, oznaczającego obaj, oboje. Jak sama nazwa wskazuje, osoba o tym typie osobowości łączy zarówno cechy introwertyka, jak i ekstrawertyka, i znajduje się gdzieś pośrodku skali.
Autorem pojęcia ambiwersja (i przy okazji ambiwertyk) jest najprawdopodobniej psycholog, Hans Eysenck. Naukowiec ten, będący znanym badaczem osobowości, wyróżnił również ten typ osobowości, oscylujący mniej więcej gdzieś pośrodku skali obrazującej spektrum ekstrawersji i introwersji, gdzie introwersja przyjmuje wartości najniższe, a ekstrawersja – najwyższe.
Czy jesteś ambiwertykiem?
Ambiwertyk to osoba, która w różnych sytuacjach życiowych może być zarówno pewna siebie i otwarta (niekiedy będąca nawet duszą towarzystwa), jak też może czuć się niepewnie i mieć tendencję do wycofywania się. Lubi spędzać czas zarówno samotnie, jak i wśród ludzi.
Osoby takie pytane o to, czy czują się ekstra- czy introwertykami, często nie potrafią udzielić jednoznacznej odpowiedzi, w ich przypadku wiele zależy bowiem od warunków, w których się znalazły, ale ich podejście do sytuacji również może okazać się zmienne.
Ambiwertyk – jaki jest?
Ambiwertyk to typ osobowości, który uważany jest za najbardziej stabilny emocjonalnie. To ktoś, kto potrafi zarówno słuchać, jak i mówić – co niewątpliwie sprzyja dobrym relacjom z innymi. Chętnie spędza czas w towarzystwie, ale tak jak introwertyk, potrzebuje też czasem chwili samotności, by się zregenerować.
Nieraz jest dobrym przywódcą, choć raczej dla mniejszej grupy osób. Dobrze radzi sobie również z wykonywaniem cudzych poleceń.
Ambiwertycy zazwyczaj są bardzo lubiani w towarzystwie. Nic w tym dziwnego – potrafią bowiem dostosować się do różnych rozmówców. Podobnie jak ekstrawertycy mają więc wielu znajomych, lecz grupa najbliższych przyjaciół z reguły jest niewielka – tak, jak u introwertyka.
Ambiwertyk – ciekawostki
Co ciekawe, ambiwertyk często spotyka się z zarzutami o bycie... fałszywym. Krytyka ambiwertyków obejmuje jego cechy charakterystyczne, czyli często całkowicie odmienne zachowanie w różnych sytuacjach. Warto jednak pamiętać, że w przypadku ambiwertyka jest to zupełnie naturalne, a wspomniana krytyka ambiwertyków nie ma większego sensu. Zwłaszcza, że ambiwertykami jest tak naprawdę większość społeczeństwa.
Niektóre badania przeprowadzane na grupie sportowców – gimnastyków sugerują, że w połączeniu z niskim poziomem neurotyczności, ambiwersja staje się najbardziej elastycznym wymiarem osobowości. Ambiwertyk potrafi dobrze radzić sobie w różnorodnych sytuacjach, co oczywiście sprzyja sukcesom sportowym. Inne badania zwracają uwagę na fakt, że ambiwertycy często z łatwością uczą się języków obcych.
Niewątpliwie, bycie ambiwertykiem posiada wiele zalet w codziennym funkcjonowaniu jednostki. Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że nie ma złych i dobrych typów osobowości. Zarówno bycie ekstrawertykiem, introwertykiem, jak i ambiwertykiem posiada swoje zalety i wady. Indywidualne różnice w zachowaniu między jednostkami są jak najbardziej naturalne i warto akceptować swoje cechy osobowości tak u siebie, jak i u innych. Bez względu na to, jakim typem osobowości się jest.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Bukowska, K., & Marks, M. (2012). Specyfika uprawianej dyscypliny sportu, a osobowość gimnastyków. Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 38, 41–48.
- Olesiak, B. Osobowościowe korelaty uzdolnień językowych u studentów języków obcych. Praca magisterska pod kier. Dr. Michała Jasieńskiego, Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz, 2018.
- Żuralska, R., Majkowicz, M. Gaworska-Krzemińska, A. (2012). Psychologiczna ocena stylów radzenia sobie ze stresem a cechy osobowości studentów pielęgniarstwa i położnictwa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Problemy Pielęgniarstwa, 20, 2:1–7.
Monika Mazurek
Psycholog
ukończyła psychologię o specjalności klinicznej i neuropsychologicznej USWPS w Warszawie, doktorantka Instytutu Psychologii UJ w Krakowie. Autorka prac naukowych poświęconych psychologii klinicznej i kilkuset artykułów popularnonaukowych o tematyce z zakresu neuropsychologii, seksuologii klinicznej i psychologii osobowości. Na co dzień zajmuje się popularyzacją zagadnień dotyczących powiązań pomiędzy biologią, psychologią i medycyną.
Komentarze i opinie (0)