Tauryna jest aminokwasem niebiałkowym, obecnym w tkankach zwierzęcych. Jest produkowana w organizmach osób dorosłych oraz dostarczana z pożywieniem. Liczne prozdrowotne właściwości tauryny sprawiają, że firmy produkujące suplementy diety, chętnie dodają ją do swoich produktów. To także cenny składnik mleka kobiecego, ponieważ młode organizmy dziecięce nie syntetyzują jej samodzielnie. Ze względu na udział tauryny w rozwoju systemu nerwowego niemowlaków, dodaje się ją do mleka modyfikowanego. W artykule omówiono występowanie, zastosowania oraz właściwości tauryny, a także niebezpieczeństwo, wynikające z jej nadmiernego przyjmowania, np. z napojami energetycznymi.
Tauryna – co to? Właściwości, działanie, pochodzenie, zastosowanie
Spis treści
Czym jest tauryna?
Tauryna to aminokwas niebiałkowy, inaczej kwas 2-aminoetylosulfonowy, który łączy się z kwasami żółciowymi, ułatwiając trawienie tłuszczów. Należy do grupy aminokwasów biogennych siarkowych, które pełnią bardzo ważne funkcje w organizmie człowieka.
Jej nazwa pochodzi od łacińskiego słowa taurus, określającego rodzaj gatunkowy byka. Tauryna po raz pierwszy została wyizolowana właśnie z żółci bydlęcej, w początkach XIX wieku. Różni się ona od typowych aminokwasów tym, że zamiast grupy karboksylowej ma grupę sulfonową, która zwiększa jej kwasowość. Skutkuje to również tym, że nie wiąże się z innymi aminokwasami, tylko występuje w postaci wolnej.
Poziom tauryny w organizmie jest uwarunkowany przez dwa źródła: egzogenne, czyli dostarczane z zewnątrz oraz endogenne, syntetyzowane w ustroju z aminokwasów siarkowych, takich jak cysteina oraz metionina. Największe ilości tauryny powstają w mózgu i wątrobie. Do jej wytwarzania konieczna jest obecność witaminy B6 .
Tauryna z łatwością pokonuje barierę krew-mózg. Jest wchłaniana głównie w jelicie cienkim, w mniejszym stopniu przez jelito grube, a wydalana przede wszystkim z moczem w postaci niezmienionej.
W jakich tkankach można znaleźć taurynę? Jakie produkty ją zawierają?
Tauryna występuje przede wszystkim w tkankach zwierzęcych. Wysokie stężenia tauryny, wynoszące do 50% wolnych aminokwasów zaobserwowano w układzie nerwowym, mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym, a także wątrobie. Jej duże ilości wykryto także w błonie śluzowej dwunastnicy, a mniejsze w siatkówce oka oraz mleku kobiecym.
Największe ilości tauryny, którą można pozyskać z zewnątrz, występują w:
- mięsie, np. z indyka;
- rybach, np. w tuńczyku;
- owocach morza, np. w ostrygach.
Trzeba pamiętać, że pożywienie traci część tauryny w wyniku obróbki cieplnej oraz zamrażania.
Czytaj również: Johimbina – co to jest? Właściwości, efekty, skutki uboczne
W jaki sposób tauryna oddziałuje na człowieka?
Tauryna jest ważną substancją, która pomaga w utrzymaniu homeostazy organizmu. Jest ona neuroprzekaźnikiem i neuromodulatorem. Stosowanie tauryny:
- poprawia funkcje poznawcze i wydolność organizmu;
- bierze udział w transporcie kreatyny;
- usprawnia pracę serca oraz metabolizm tłuszczów;
- obniża ciśnienie krwi oraz poziom wolnej glukozy w osoczu krwi;
- pobudza trzustkę do produkcji insuliny;
- wspomaga przyrost tkanki mięśniowej;
- redukuje zmęczenie i wspomaga regenerację organizmu po wysiłku fizycznym;
- spowalnia procesy kataboliczne, prowadzące do degradacji tkanek;
- ułatwia przyswajanie składników mineralnych;
- bierze udział w regulacji procesów metabolicznych;
- chroni komórki mięśniowe przed stresem oksydacyjnym;
- sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu układu rozrodczego, np. poprzez zapewnienie stabilizacji membrany plemników oraz ich prawidłowego ruchu;
- wpływa korzystnie na rozwój mózgu oraz całego ośrodkowego układu nerwowego;
- chroni wątrobę.
Właściwości tauryny
Podsumowując, tauryna wykazuje następujące właściwości:
- anaboliczne, czyli zwiększające przyrost mięśni oraz organów i tkanek;
- antyoksydacyjne, poprzez pośrednią mitochondrialną ochronę komórek przed uszkodzeniami reaktywnych form tlenu i stresem oksydacyjnym;
- immunomodulacyjne, czyli odpowiadające za wzmacnianie odporności organizmu;
- stabilizujące błony komórkowe;
- hamujące neurotransmisję;
- osmoregulujące, oznaczające utrzymanie stałego ciśnienia osmotycznego, szczególnie w siatkówce oka, mózgu oraz rdzeniu nerki.
Skutki uboczne nieprawidłowego poziomu tauryny
Nadmiar tauryny może wywołać encefalopatie i zaburzenia ciśnienia osmotycznego naczyń mózgowych. Natomiast jej niedobór powoduje gorsze wchłanianie witamin: A, D, E i K u noworodków oraz szereg problemów związanych z funkcjonowaniem organizmu.
Czytaj również: Arginina – co to jest i gdzie występuje? Co daje zażycie L-argininy przed seksem?
Wskazania i zastosowanie tauryny
Suplementacja tauryny jest szczególnie wskazana dla osób uprawiających sporty oraz niemowlaków, które nie mogą jej samodzielnie zsyntetyzować. Kiedy karmienie piersią jest z różnych względów niemożliwe, dzieciom podaje się produkty zastępujące mleko matki, np. mleko modyfikowane, zawierające, m.in. taurynę. Suplementować taurynę powinny także osoby, będące w okresach wzmożonego wysiłku fizycznego i intelektualnego.
Obecnie jest ona wykorzystywana przede wszystkim w tzw. dietoprofilaktyce oraz leczeniu podtrzymującym. Można ją znaleźć w odżywkach dla dzieci i sportowców, suplementach diety oraz napojach energetycznych.
Wciąż bada się nowe możliwości wykorzystania tauryny do celów profilaktycznych i leczniczych, np. jej udział w leczeniu epilepsji i choroby alkoholowej. Ze względu na swoje działanie przeciwutleniające, tauryna może zapobiegać m.in.:
- rozwojowi przewlekłych stanów zapalnych, a także niektórych nowotworów;
- powstawaniu wrzodów żołądka;
- uszkodzeniom narządów, spowodowanych cyklosporyną A, podawaną po przeszczepach;
- rozwojowi pewnych chorób neurodegeneracyjnych.
Tauryna w napojach energetycznych i suplementach diety
Dodawanie tauryny zarówno do napojów energetycznych , jak i suplementów diety, jest spowodowane jej właściwościami stymulującymi. Razem z kofeiną, zwiększa ona tolerancję organizmu na wzmożony wysiłek i hamuje odczuwanie zmęczenia. Tauryna wykazuje też działanie lekko uspokajające, co jest przydatne w sytuacjach stresowych.
Trzeba jednak pamiętać, że długotrwałe spożywanie napojów energetycznych, a tym samym przyjmowanie dużych ilości różnych stymulantów , jest obarczone dużym ryzykiem dla zdrowia, a nawet życia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- H. Ciborowska, A. Ciborowski, "Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka", Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021, s. 102, 232, 650, 660-663, 682;
- G. Kulasek, M. Jank, E. Sawosz, "Biologiczna rola tauryny u ssaków", Życie weterynaryjne 2004, s. 603-607;
- Praca doktorska M. M. Błaszczyk, "Interakcja pomiędzy tauryną i etanolem jako czynnik wpływający na parametry fizjologiczne myszy laboratoryjnej Swiss", Uniwersytet Pedagogiczny im. Edukacji Narodowej w Krakowie, 2018, s. 7-13;
- M. Cichocki, "Napoje energetyzujące - współczesne zagrożenie zdrowotne dzieci i młodzieży", Przegląd Lekarski 2012/69/10, s. 854-856.
Opublikowano: 01.07.2022;
Oceń:
5.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Anna Gilewska
Kosmetolog
Licencjonowany kosmetolog (temat pracy dyplomowej: „Pielęgnacja skóry dotkniętej trądzikiem pospolitym w gabinecie kosmetologa oparta o wybrane metody aparaturowe”) i magister administracji na specjalizacji zarządzania ochroną zdrowia (temat pracy magisterskiej: „Prawne i organizacyjne uwarunkowania wykonywania zabiegów kosmetycznych”). Propagatorka zdrowego trybu życia oraz kosmetyków naturalnych. Poszerza swoją wiedzę na kongresach i targach branżowych. Interesuje się psychologią i medycyną komplementarną.
1
Komentarze i opinie (0)