Shilajit (mumio) – co to jest?
Shilajit to substancja znana człowiekowi od wieków. Nazwa shilajit pochodzi z sanskrytu i oznacza „skałę”, a także „brązowoczarną substancję”. Nie jest to lek, lecz suplement diety, który cieszy się nie tylko dużą popularnością w medycynie naturalnej, ale również wśród naukowców prowadzących szereg badań nad jego właściwościami. Mimo tego wciąż brakuje wiarygodnych danych na jego temat.
Jedne z pierwszych informacji o mumio pochodzą jeszcze ze starożytnego Egiptu – shilajit był tam wykorzystywany jako składnik stosowany do mumifikacji zwłok. Z czasem mumio zaczęto używać jako lekarstwo na wiele chorób, a dzięki pozytywnym efektom zyskało ono popularność w medycynie naturalnej.
Mumio jest obecnie stosowane w tradycyjnej medycynie krajów azjatyckich, ajurwedzie i Rosji.
Mumio to substancja pochodzenia naturalnego występująca na terenach górzystych – przede wszystkim w Himalajach, ale także w innych rejonach górskich. Mumio zbiera się ze szczelin skalnych. Ma postać gęstej, czarnobrązowej smolistej masy w konsystencji przypominającej żywicę.
Jej skład chemiczny nie jest do końca znany, gdyż nigdy nie przeprowadzono dokładnej analizy wszystkich związków wchodzących w skład mumio. Teorie dotyczące powstawania shilajit są rozmaite.
Większość źródeł podaje, że mumio powstaje w wyniku rozkładu niektórych roślin pod wpływem rozmaitych mikroorganizmów. Jednakże w innych materiałach można znaleźć informacje, że powstawanie mumio nie jest naukowo potwierdzone i równie dobrze może to być również substancja tworząca się ze skał, czy też nawet zbitek zwierzęcych odchodów.
Przeczytaj również:

Kordyceps – działanie, zastosowanie, cena
Shilajit – jak działa?
Mumio różni się w zależności od miejsca pochodzenia. Jednakże niezależnie od miejsca pozyskania jest mineralnym kompleksem o bogatym składzie, zawierającym:
substancje humusowe (aż 80%; w tym kwasy fulwowe),
wapń,
magnez,
aminokwasy (głównie glicynę),
białka,
kwasy tłuszczowe,
związki bioaktywne (kwas kawowy i kwas galusowy),
metale ciężkie (selen i kobalt).
Te związki pełnią różne funkcje w ludzkim organizmie i to im mumio zawdzięcza szereg prozdrowotnych właściwości. Dlatego też mumio:
Dzięki zawartości wapnia i fosforu może mieć pozytywny wpływ na kości, gdyż prawdopodobnie: wzmacnia tkankę kostną, co zapobiega złamaniom, przyczynia się do zapobiegania osteoporozie, wpływa korzystnie na wzrost i rozwój kości.
Dzięki zawartości takich pierwiastków jak potas i sód mumio może uczestniczyć w utrzymaniu równowagi elektrolitowej i przewodnictwie nerwowym poprzez stabilizację błon komórkowych.
Dzięki zawartości siarki, która jest ważnym składnikiem aminokwasów i białek, prawdopodobnie: umożliwia regenerację tkanek, wykazuje działanie antyoksydacyjne, pozytywnie wpływa na włosy, skórę i paznokcie (działa odmładzająco); usprawnia produkcję hormonów i enzymów; wspiera układ odpornościowy.
Wiele badań wskazuje, że mumio:
ma właściwości przeciwzapalne;
pozytywnie wpływa na serce, chroniąc je przed uszkodzeniem;
może hamować agregację białek tau, które są związane z chorobą Alzheimera, dzięki czemu może zapobiegać tej chorobie;
może działać protekcyjnie na układ nerwowy;
prawdopodobnie wspomaga metabolizm tłuszczów i pozwala utrzymać prawidłową masę ciała.
Mumio shilajit – kiedy się stosuje?
Mumio w tradycyjnej medycynie azjatyckiej jest wykorzystywane nie tylko do stosowania wewnętrznego, ale również zewnętrznego. Wykorzystuje się je m.in. do: leczenia urazów, złamań czy też chorób skóry. Stosuje się je także:
jako środek przeciwbólowy;
w celu obniżenia cholesterolu;
jako środek wspomagający leczenie i zapobieganie niedokrwistości (anemii);
do leczenia cukrzycy;
w celu poprawy odporności;
w leczeniu schorzeń układu nerwowego;
do leczenia zaburzeń seksualnych u mężczyzn.
Shilajit na polskim rynku jest dostępny w różnych postaciach:
niezmienionej, przypominającej w konsystencji żywicę,
kapsułek,
proszku,
płynu.
Mumio w postaci naturalnej najlepiej spożywać w postaci roztworu, który otrzymamy po rozpuszczeniu substancji w ciepłej wodzie lub mleku. Dla poprawy smaku można dodać, np. łyżeczkę miodu. Nie ma ustalonych dawek mumio, dlatego też przed rozpoczęciem terapii najlepiej zasięgnąć porady medycznej i przeczytać ulotkę.
Przeczytaj również:

Korzeń maca – właściwości, skutki uboczne, gdzie kupić, jak przyjmować?
Kiedy nie można stosować shilajit?
Mumio nie powinno być stosowane w następujących przypadkach:
ciąża;
karmienie piersią;
hemochromatoza;
niskie ciśnienie tętnicze;
choroby tkanki łącznej – reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy;
choroby autoimmunologiczne;
alergia na leki;
reakcja anafilaktyczna w wywiadzie;
dzieci.
Obecnie rośnie popularność tradycyjnej medycyny. Mimo tego że mumio jest pochodzenia naturalnego, to większość informacji o jego działaniu pochodzi z doniesień medycyny ludowej i nie da się jednoznacznie stwierdzić, że jest to bezpieczna substancja.
Brakuje badań klinicznych, które nie tylko potwierdziłyby jego prozdrowotne korzyści, ale również określiłyby zalecane dawkowanie i bezpieczeństwo. Brakuje również precyzyjnych danych na temat składu suplementów diety sprzedawanych na rynku.
Suplementy nie są tak ściśle monitorowane i kontrolowane jak leki, w związku z czym poszczególne partie mogą nie tylko się różnić składem, ale także zawierać zanieczyszczenia. W związku z tym trudno jest ocenić ich skuteczność i bezpieczeństwo.
Jeśli rozważasz rozpoczęcie suplementacji mumio, najlepiej porozmawiać o tym z lekarzem.
Pamiętajmy, że mumio nie powinno zastępować konwencjonalnej terapii. Stosowanie tej substancji samodzielnie może prowadzić do bardzo poważnych skutków ubocznych – począwszy od szeregu działań niepożądanych, skończywszy na zaawansowaniu choroby w wyniku (na przykład) opóźnienia właściwego leczenia. By osiągnąć zamierzone efekty, ważne jest też prowadzenie zdrowego trybu życia i stosowanie zróżnicowanej diety.
Przeczytaj również:

Korzeń kudzu – działanie, zastosowanie, wskazania i przeciwwskazania, skutki uboczne
Shilajit – skutki uboczne
Ze względu na brak dużych badań klinicznych nad mumio, wciąż brakuje informacji i danych na temat możliwych działań niepożądanych. Uważa się jednak, że mumio może:
zwiększać poziom żelaza w organizmie, co jest niekorzystne dla chorujących na hemochromatozę i u takich osób stosowanie tej substancji jest przeciwwskazane;
zaburzać produkcję i stężenie hormonów w organizmie;
powodować ból gardła;
powodować ból i zawroty głowy;
prowadzić do zaburzeń żołądkowo-jelitowych: biegunek, zaparć, bólów brzucha;
wywołać reakcje alergiczne;
zaburzać cykl menstruacyjny;
zanieczyszczenia i metale ciężkie wchodzące w skład mumio mogą się przyczynić do niekorzystnego wpływu na organizm.
Podczas stosowania mumio – by zredukować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych – nie należy przekraczać zalecanej porcji.