Ręka szponiasta jest charakterystycznym objawem uszkodzenia nerwu łokciowego. Może dojść do trwałego uszkodzenia nerwu w wyniku jego uszkodzenia, urazu związanego z przecięciem. Niekiedy powstanie ręki szponiastej ma charakter czasowy i odwracalny np. w wyniku patologicznego ucisku na nerw łokciowy. Dysfunkcję nerwu łokciowego można leczyć zachowawczo lub operacyjnie.
Ręka szponiasta – przyczyny, objawy, jak wygląda i jak się leczy?
Spis treści
Co to jest ręka szponiasta i jak wygląda?
Ręka szponiasta jest terminem określającym charakterystyczne ułożenie ręki, a konkretnie palców powstałym w wyniku uszkodzenia lub porażenia nerwu łokciowego. Nerw łokciowy jest nerwem obwodowym, mieszanym – zawiera włókna czuciowe oraz ruchowe. W dużym uproszczeniu można określić, że nerw łokciowy zaopatruje palec V, IV oraz połowicznie palec III, a także częściowo inne mięśnie dłoni we włókna nerwowe czuciowo-ruchowe. Uszkodzenie lub porażenie nerwu łokciowego będzie prowadzić do nienaturalnego ustawienia palca IV i V. Palec IV i V ulega wyprostowaniu w stawach śródręczno-paliczkowych oraz zgięciu w stawach międzypaliczkowych. Dodatkowo prowadzi do odwiedzenia palca V.
Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie
Patologiczne ułożenie palców IV i V przypominają ułożenie szponów, stąd efekt porażenia nerwu łokciowego określa się ręką szponiastą. Zniesienie unerwienia czuciowo – ruchowego palców ręki prowadzi do przykurczów mięśni palców oraz mięśni zlokalizowanych w śródręczu.
Ręka szponiasta – przyczyny
Jak wspomniano powyżej główną przyczyną powstania ręki szponiastej jest uszkodzenie lub porażenie nerwu łokciowego. W trakcie diagnostyki ręki szponiastej należy określić czy przyczyna powstania ręki szponiastej jest odwracalna czy nieodwracalna. Niektóre przyczyny udaje się usunąć i problem ręki szponiastej można wyleczyć.
Główne przyczyny prowadzące do powstania ręki szponiastej:
- uraz, w tym również przerwanie ciągłości nerwu łokciowego;
- ucisk wywołany przez struktury znajdujące się w obrębie nerwu łokciowego;
- ucisk okolicy stawu łokciowego wywołany przez długotrwałe opieranie się o łokcie, kontakt z krawędzią szyby w samochodzie;
- zespół kanału nerwu łokciowego;
- nawrotowe przemieszczenie nerwu.
Uszkodzenie nerwu łokciowego, porażenie, ucisk
Nerw łokciowy położony jest niezbyt głęboko w strukturach mięśniowych, szczególnie jeśli rozpatrujemy okolicę stawu łokciowego, gdzie przebiega prawie pod skórą. Bezpośredni uraz w okolicy stawu łokciowego prowadzi do stłuczenia nerwu łokciowego. Po urazie nerwu pojawia się ostry palący ból przebiegający przez całe przedramię, aż do palców ręki (prąd w palcach). Następnie odczuwa się mrowienie i drętwienie lub niedowład palca IV i V ręki. Uderzenie w okolice łokcia może powodować okresowe porażenie nerwu łokciowego. Urazy związane ze złamaniami końców bliższych kości przedramienia – szczególnie wieloodłamowe, mogą wywołać czasowe lub trwałe uszkodzenie nerwu. Do uszkodzenia nerwu łokciowego może dojść w przypadku powstania ran ciętych przedramienia.
Ucisk na nerw łokciowy w wyniku którego może powstać ręka spastyczna może być wywołany przez:
- pasmo łącznotkankowe znajdujące się między przegrodą międzymięśniową przyśrodkową, a głową przyśrodkową mięśnia trójgłowego;
- zbyt duża głowa przyśrodkowa lub ścięgno mięśnia trójgłowego;
- tkankę łączną znajdującą się nad bruzdą nerwu łokciowego;
- mięsień nadkłykciowo-łokciowy;
- zmiany zlokalizowane w okolicy dołu łokciowego: torbiele galaretowate, przerośnięta błona maziowa.
Zespół kanału nerwu łokciowego jest rodzajem neuropatii związanej z uwięźnięciem nerwu łokciowego w tunelu, który utworzony jest przez struktury otaczające nerw łokciowy. W fizjologicznych warunkach, podczas zgięcia w stawie łokciowym dochodzi do rozciągnięcia nerwu łokciowego oraz zwężenia kanału przez, który przebiega nerw łokciowy. W wyniku patologicznych przemian może dojść do nieprawidłowego rozrostu tkanki łącznej, która może powodować powstanie ucisku nerwu łokciowego oraz dawać objawy ręki szponiastej.
Ręka szponiasta – objawy
Ręka szponiasta jest ostatecznym objawem związanym z porażeniem nerwu łokciowego. Jeśli jest rozwijający się patologiczny proces w obrębie przedramienia, pacjenci będą odczuwać objawy zwiastujące ucisk nerwu. Jeśli ręka szponiasta powstaje tuż po urazie (złamanie, rana cięta) może świadczyć o trwałym uszkodzeniu nerwu łokciowego. Przywrócenie sprawności palców ręki wymaga leczenia operacyjnego oraz długiej rehabilitacji.
Rozwijający się patologiczny ucisk nerwu łokciowego będzie dawał początkowo objawy drętwienia i mrowienia palca V i IV ręki. Ból przeważnie zlokalizowany jest w okolicy łokcia. Pacjenci mogą natomiast odczuwać promieniowanie bólu do palców po stronie przyśrodkowej przedramienia. Osoby wykonujące precyzyjną pracę mogą zauważyć u siebie szybszą męczliwość rąk, niezgrabność palców, niekiedy przedmioty, którymi wykonują pracę mogą wypadać im z rąk.
Zaawansowane porażenie nerwu łokciowego może prowadzić do zaniku mięśni kłębiku oraz mięśni międzykostnych. Zginacze oraz prostowniki zachowują swoją funkcję ponieważ unerwione są przez pozostałe nerwy: pośrodkowy i promieniowy. Finalnie dochodzi do szponiastego ustawienia ręki. Patologiczne ustawienie dotyczy szczególnie palca IV i V – wyprost w stawie śródręczno-paliczkowym oraz zgięcie w stawach międzypaliczkowych. Opisywane uszkodzenie należy odróżniać od tego czym jest ręka błogosławiąca (wtedy uszkodzony jest nerw pośrodkowy) i ręka opadająca (uraz dotyczy nerwu promieniowego).
Leczenie porażenie nerwu łokciowego
Leczenie chirurgiczne podejmuje się w przypadku uszkodzenia nerwu łokciowego w wyniku przecięcia lub uszkodzenia w przebiegu wieloodłamowego złamania końca bliższego kości przedramienia. Po zabiegu konieczna jest rehabilitacja.
Operacja nie jest konieczna w przypadku lżejszego porażenia nerwu łokciowego, które leczy się zachowawczo stosując poduszki ochronne na łokcie, zmianę nawyków związanych z opieraniem się na łokciach na twardym podłożu. Unikanie maksymalnego zgięcia w łokciach. Niekiedy można zostawać unieruchomienie stawu łokciowego w szynie gipsowej lub ortezie.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Neurologia Tom 1 i 2” – W. Kozubski, P. Liberski – Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2013;
- „Ręka, łokieć, ramię” – pod redakcją T. Sz. Gaździk, Wrocław 2010;
- „Traumatologia narządu ruchu, tom 2” – D. Tylman, A. Dziak, Warszawa 1996.
Opublikowano: 26.03.2018;
Oceń:
4.1
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Kamil Kowal
Lekarz
Absolwent Wydziału Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. W chwili obecnej pracuje jako lekarz stażysta w Wojewódzkim Szpitalu im. Prymasa Kardynała S. Wyszyńskiego w Sieradzu. W zakresie medycyny szczególnie zainteresowany chirurgią oraz ortopedią i traumatologią.
714
Komentarze i opinie (0)