Nerw strzałkowy jest najczęściej uszkadzanym nerwem obwodowym, znajdującym się w obrębie kończyny dolnej. Do uszkodzenia nerwu strzałkowego może dojść na wielu płaszczyznach. Przyczynić może się to do znacznego pogorszenia funkcji w obrębie kończyny dolnej, szczególnie stopy, co utrudnić może funkcjonowanie w życiu codziennym, a nawet doprowadzić do częściowej niepełnosprawności.
Porażenie nerwu strzałkowego – jakie są objawy, leczenie i rehabilitacja?
Przyczyny i podział uszkodzeń nerwów obwodowych
Głównymi przyczynami uszkodzeń nerwów obwodowych są:
- mechaniczne urazy (ucisk, rozerwanie, rozciągniecie, przecięcie, zmiażdżenie),
- różnego rodzaju zakażenia,
- guzy,
- czynniki toksyczne,
- zaburzenia metaboliczne,
- zaburzenia naczyniowe.
Czytaj również: Drenaż limfatyczny – co to jest? Wskazania, przeciwwskazania, przebieg, efekty
W ocenie uszkodzeń nerwów obwodowych należy wyróżnić:
- neuropraxię – nie dochodzi do zaburzenia struktury nerwu lecz do krótkiego zaburzenia jego czynności (ucisk). Jest to najlżejsza forma uszkodzenia, która dobrze rokuje;
- axonotmesis – dochodzi do uszkodzenia częściowego (przerwanie aksonów, bez uszkodzenia osłonki). Regeneracja takiego nerwu jest utrudniona z racji tego, że na osłonkach nerwu powstają zwłóknienia;
- neurotmesis – dochodzi do całkowitego przerwania nerwu. Może to powodować różnego rodzaju ciężkie objawy. Uszkodzenie tego typu rokuje najgorzej i zazwyczaj konieczna jest interwencja chirurgiczna.
Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie
Przyczyny uszkodzenia nerwu strzałkowego
Nerw strzałkowy wspólny otacza szyjkę kości strzałkowej i leży tam bezpośrednio na kości. Jest nerwem obwodowym, który bardzo często ulega uszkodzeniom. Ze względu na jego lokalizację i przebieg, najczęściej dochodzi do jego uszkodzenia poprzez:
- uszkodzenia/urazy w okolicy głowy strzałki,
- złamanie szyjki strzałki,
- uciski zewnętrzne (zakładanie nogi na nogę, źle założony opatrunek gipsowy),
- ucisk między głowami mięśnia strzałkowego długiego,
- naciągnięcie nerwu w wyniku długotrwałego kucania,
- szybkie wstanie z pozycji kucznej,
- niewłaściwe ułożenie ciała,
- zwichnięcie stawu kolanowego,
- uraz drążący staw kolanowy,
- różnego typu neuropatie.
To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną ucisku w głowie?
Objawy porażenia nerwu strzałkowego
Jako objawy porażenia nerwu strzałkowego wymienia się:
- niemożność wykonania ruchu stopą w kierunku zewnętrznym i do góry,
- upośledzenie zgięcia grzbietowego stopy oraz palców,
- końsko-szpotawe ustawienie stopy,
- chód brodzący,
- chód bociani,
- zanik mięśni strzałkowych oraz mięśni z przedniej grupy piszczeli oraz zanik mięśnia prostownika krótkiego palców,
- nadmierne uginanie stawu kolanowego, spowodowane opadaniem stopy,
- brak możliwości stania bądź chodu na pięcie,
- zachowany odruch skokowy,
- zmniejszone bądź upośledzone czucie skóry na zewnętrznej stronie podudzia i stopy,
- zaburzenie procesów odżywczych (zmiany w obrębie skóry i paznokci, czasem owrzodzenia występujące na podudziu).
Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji
Porażenie nerwu strzałkowego – leczenie
Ocenę stopnia uszkodzenia nerwu strzałkowego wykonuje się dzięki badaniu elektromiograficznym. Badanie to, poprzez sprawdzenie czynności bioelektrycznej mięśnia, pozwala ocenić stopień jego uszkodzenia. W przypadku przerwania ciągłości nerwu, konieczna jest interwencja chirurgiczna, która polega na zbliżeniu do siebie i zszyciu obu odcinków uszkodzonego nerwu. Należy również usunąć bliznę, która jest przeszkodą dla wyrastających włókien.
Czytaj również: Stopa wydrążona – co to? Przyczyny, objawy, leczenie, profilaktyka
W przypadku mniejszych uszkodzeń, stosuje się szeroko pojętą rehabilitację. Proces regeneracji nerwów zachodzi znacznie szybciej u ludzi młodych niż u ludzi starszych i wyniszczonych. Im uszkodzenie znajduje się bliżej ośrodkowego układu nerwowego, tym prawdopodobieństwo procesu regeneracji nerwu jest mniejsze.
Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki
Fizjoterapia w uszkodzeniu nerwy strzałkowego
Fizjoterapia w uszkodzeniu nerwu strzałkowego polega na:
- przyspieszeniu regeneracji nerwu,
- zapobieganiu zanikom mięśniowym,
- utrzymaniu prawidłowego zakresu ruchu w stawie kończyny porażonej,
- zapobieganiu przykurczom mięśniowym.
Czytaj również: Niedokrwienie kończyn dolnych – przyczyny, objawy, leczenie niedokrwienia nóg
Wykorzystuje się w tym przypadku szczególnie ciepłolecznictwo, z racji tego, że ciepło wpływa pozytywnie i przyspiesza w znacznym stopniu regenerację nerwów. Pomocne jest również stosowanie elektrostymulacji oraz prądów różnego rodzaju. Dodatkowo wykonuje się masaże, ćwiczenia czynne, czynno-bierne, samo wspomagane oraz oporowe. Uzupełnieniem wszystkiego jest zastosowanie ortezy, która ma na celu utrzymanie stopy i stawu w prawidłowym (fizjologicznym) ustawieniu, dzięki czemu zapobiega między innymi podwichnięciom w stawie.
Czytaj również: Niedowład – przyczyny, rodzaje, leczenie
Daniel Gajda
Fizjoterapeuta
Fizjoterapeuta, terapeuta manualny, terapeuta tkanek miękkich. Absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Ukończył liczne kursy specjalistyczne z zakresu fizjoterapii i systematycznie pogłębia swoją wiedzę biorąc udział w licznych szkoleniach. W pracy zawodowej konsultuje oraz rehabilituje zarówno pacjentów ortopedycznych, neurologicznych, a także sportowców i dzieci. Jego główny kierunek zainteresowań to: system mięśniowo-powięziowy, trening motoryczny i funkcjonalny, terapia manualna oraz rehabilitacja sportowa.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 01.05.2020
opublikowany 21.12.2020
opublikowany 07.07.2022
opublikowany 11.11.2022