Co to jest lumbago?
Lumbago to ból występujący w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa, czyli w dolnym odcinku pleców. Ból ten najczęściej pojawia się nagle, dlatego określany jest również jako postrzał. Ból pleców dzieli się na ból ostry – nagły i ciężki oraz przewlekły, który trwa dłuższy czas, np. kilka tygodni czy miesięcy.
Pacjent z lumbago odczuwa silny ból pleców, może mieć uczucie zablokowania z powodu nadmiernego napięcia mięśni. Chory często ma problemy z poruszaniem się. Chodzenie sprawia ból, który zmusza pacjenta do przyjęcia przymusowej pozycji, dzięki której ustępuje. Ból pojawia się najczęściej po wykonaniu gwałtownego ruchu, schyleniu się lub dźwignięciu ciężkiego przedmiotu. Dolegliwości ustępują zazwyczaj po ułożeniu się na plecach z delikatnie przyciągniętymi kolanami.
Do czynników ryzyka wystąpienia bólu korzonków należy nadmierna masa ciała i przeciążenia kręgosłupa. Ważną rolę odrywa tutaj również przyjmowanie nieprawidłowej postawy przy wykonywaniu codziennych czynności, nieodpowiednie dźwiganie ciężarów, schylanie się z pogłębianiem skłonu do przodu. Należy również pamiętać o aktywności fizycznej, ponieważ jej brak może być przyczyną pojawienia się dolegliwości bólowych ze strony kręgosłupa.
Jak leczyć zapalenie korzonków?
W leczeniu bólu korzonków stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Niemal zawsze jest to pierwsza forma terapii. Większość osób sięga po tabletki przeciwbólowe takie jak ibuprofen czy paracetamol. To może jednak nie wystarczyć. Leki te charakteryzują się zbyt małą komponentą przeciwzapalną. Dlatego też skuteczniejsze mogą okazać się preparaty zawierające dikolfenak lub meloksykam.
Jeśli ból jest ograniczony tylko do dolnego odcinka kręgosłupa, można stosować maści lub żele o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. Jest to zazwyczaj pierwsza pomoc w lumbago. Niekiedy lekarz może zalecić stosowanie leków rozkurczających, które rozluźniają nadmiernie napięte mięśnie przykręgosłupowe. Te działają ośrodkowo i dostępne są wyłącznie na receptę. Po zastosowaniu wymienionych leków należy odpocząć, a także przyjąć pozycję przeciwbólową, aby odciążyć bolący kręgosłup. Pozycja taka to tzw. pozycja krzesełkowa, czyli leżenie na wznak (na plecach) z nogami ugiętymi w stawach biodrowych i kolanowych pod kątem prostym. Ulgę przynosi przyjęcie pozycji embrionalnej.
Fizjoterapia przy lumbago
Warto, aby chorzy z lumbago skorzystali z pomocy fizjoterapeutycznej. Fizjoterapeuta może wykonać zabiegi przeciwbólowe i przeciwzapalne z zakresu fizykoterapii. Zabiegi, które są stosowane najczęściej w leczeniu objawów lumbago, to:
- prądy TENS,
- laser,
- krioterapia,
- ultradźwięki.
Dodatkowo zalecane jest wykonywanie masażu w celu rozluźnienia mięśni, które są nadmiernie napięte z powodu bólu. Skuteczne rozwiązanie stanowi także wykonanie u chorych z lumbago zabiegów z zakresu terapii manualnej.
Jako element pomocniczy można zastosować też kinesiotaping, czyli oklejanie specjalistycznymi plastrami, które będą miały za zadanie rozluźnić mięśnie i ustabilizować kręgosłup.
Coraz częściej stosuje się też krioterapię ustrojową. Jej zastosowanie możliwe jest po wyleczeniu stanu zapalnego oraz uporczywych dolegliwości bólowych. Domowe sposoby na lumbago to kąpiele w soli iwonickiej. Wykonywane regularnie w letniej wodzie działa przeciwzapalnie i relaksuje mięśnie.
Jak zapobiegać lumbago? Jakie wykonywać ćwiczenia?
Ważnym elementem w zapobieganiu lumbago i bólom pleców jest aktywność fizyczna. Dzięki ćwiczeniom fizycznym mięśnie są silniejsze, lepiej ukrwione. Coraz bardziej popularne stają się zajęcia, takie jak pilates czy zdrowy kręgosłup, prowadzone na siłowniach lub w klubach fitness.
Celem tych ćwiczeń jest wzmocnienie mięśni, odciążenie kręgosłupa oraz poprawa ogólnej postawy i elastyczności ciała. Jedną z najlepszych dyscyplin sportowych pozwalających uniknąć bólu pleców jest pływanie. Nie każdy jednak ma czas i ochotę na zajęcia tego rodzaju, dlatego warto znać i wykonywać kilka ćwiczeń samodzielnie w domu. Ćwiczenia na lumbago wzmocnią mięśnie stabilizujące kręgosłup i rozluźnią je, a w ten sposób zmniejszą ryzyko pojawienia się bólów kręgosłupa. Przykładowe ćwiczenia opisano poniżej.
- Leżenie na plecach, nogi ugięte, ręce wzdłuż tułowia. Napiąć mięśnie brzucha bez odrywania pleców od podłoża. Napięcie utrzymać przez kilka sekund. Powtórzyć 10–15 razy.
- Leżenie na plecach, nogi ugięte, ręce wzdłuż tułowia. Napiąć mięśnie brzucha i pośladki, unieść miednicę delikatnie nad podłoże. Utrzymać pozycję kilka sekund. Powtórzyć 10–15 razy.
- Leżenie na plecach, nogi ugięte, ręce wsunięte pod pośladki. Wykonywać ruchy okrężne nogami, tzw. rowerek. Powtórzyć 10–15 razy.
- Klęk podparty. Wykonać tzw. koci grzbiet. Powtórzyć 10 razy.
- Siad na piętach. Wykonać skłon tułowia, ręce wysunąć jak najdalej. Pośladki cały czas oparte na piętach. Powtórzyć 10 razy.
Jak żyć z bólem w dole pleców?
Osoby często odczuwające ból w dole pleców powinny stosować się do pewnych zaleceń dotyczących codziennego funkcjonowania. Chodzi tutaj przede wszystkim o odpowiednie dźwiganie przedmiotów, tzn. nie należy podnosić z ziemi przedmiotów na wyprostowanych kolanach oraz nosić ich z wyprostowanymi rękami.
Bezwzględnie należy unikać wykonywania pogłębionych skłonów – ćwiczeń, w przebiegu których czubkami palców dłoni próbujemy dotykać palców u stóp.
Osoby, u których ból jest ostry, nie powinny wcale dźwigać ciężkich przedmiotów. Podczas siadu kolana powinny być ugięte i ustawione nieco powyżej bioder.
Osoby wykonujące pracę siedzącą muszą stosować się do ergonomii pracy. Długotrwałe przyjmowanie pozycji siedzącej na pewno przyspieszy pojawienie się objawów i nasili je. Warto też pamiętać o swoim kręgosłupie w czasie snu oraz dobrać odpowiedni materac, który nie powinien być zbyt miękki.
Ważna jest też pozycja przyjmowana do spania. Dla osób z lumbago najlepszą pozycję stanowi spanie na boku z ugiętymi i podkurczonymi nogami.
