Dieta witariańska nazywana jest „dietą surową”. Nazwa nie jest przypadkowa. Sprawdź, skąd się wzięła, co można jeść na takiej diecie i jakie są wady oraz zalety jej stosowania.
Witarianizm – co to? Zasady, wskazania, przeciwwskazania, efekty, skutki uboczne, przepisy
Spis treści
Czym jest witarianizm?
W ostatnich latach zainteresowanie dietą wegetariańską wzrosło. Widać to chociażby po ofercie cateringów dietetycznych, restauracyjnych menu czy przepisach w internecie. Jednak choć dania w wersji wege są coraz popularniejsze, to znalezienie tych w stylu raw vegan nie jest już takie proste.
Eliminacja mięsa i ryb z diety nie jest już tak zaskakująca, jak jeszcze kilkanaście lat temu. Za to przedstawienie zasad witarianizmu może wzbudzać zdziwienie. Wynika to z tego, że jest to jedna z najbardziej restrykcyjnych odmian wegetarianizmu. Dieta witariańska (inaczej surowa dieta RAW) zakłada nie tylko wykluczenie mięsa i ryb z jadłospisu. Głównym założeniem tego sposobu odżywiania jest wyłączenie z jadłospisu pokarmów poddanych obróbce termicznej (powyżej 40℃), a także produktów o wysokim stopniu przetworzenia.
Wyróżnia się różne rodzaje diety witariańskiej:
- witarianizm wegetariański, który zakłada eliminację ryb i mięsa z jadłospisu;
- witarianizm wegański, który polega na wyłączeniu z diety zarówno mięsa i ryb, jak i innych produktów pochodzenia zwierzęcego;
- juicetarianizm, który opiera się na spożywaniu soków owocowych i warzywnych;
- frutarianizm , w przypadku którego podstawę codziennego jadłospisu stanowią warzywa i owoce;
- sprautarianizm, zakładający spożywanie przede wszystkim kiełków roślin.
Tu pojawia się pytanie – jakie produkty mogą znaleźć się w raw food diet?
Co jeść na diecie witariańskiej?
W diecie witariańskiej, która zakłada eliminację mięsa i ryb, mogą znaleźć się produkty, takie jak:
- surowe owoce i warzywa (ewentualnie suszone na słońcu lub w temperaturze poniżej 40℃),
- świeżo wyciskane soki z owoców i warzyw,
- kiełki roślin,
- pestki i nasiona,
- surowe masło orzechowe i orzechy,
- niektóre odmiany grzybów i glonów,
- surowe jajka,
- oleje tłoczone na zimno.
Z kolei osoby praktykujące witarianizm wegański eliminują z diety wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego. W ich surowej diecie pojawiają się wyłącznie posiłki złożone z nieprzetworzonych produktów roślinnych. Nie ma w nich zarówno mięsa i ryb, jak i nabiału czy miodu.
Przy przygotowywaniu posiłków niedopuszczalne jest stosowanie obróbki termicznej powyżej 40℃. Zamiast tego wykorzystuje się metody przygotowywania żywności, takie jak: moczenie ziaren w wodzie, suszenie owoców, robienie koktajli lub wyciskanie soków z owoców i warzyw.
Surowa dieta – plusy i minusy
Surowe owoce i warzywa są pełne witamin, polifenoli i błonnika pokarmowego. Stanowią podstawę Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej opracowanej przez Instytut Żywności i Żywienia (IŻiŻ). Jednak, czy to oznacza, że dieta witariańska, której głównym składnikiem są surowe produkty roślinne, jest pozbawiona wad?
Efekty diety witariańskiej
Dieta witariańska zawiera surowe warzywa i owoce. Nie dopuszcza poddawania ich obróbce termicznej powyżej 40℃, co jest korzystne chociażby ze względu na straty witaminy C. Jest to witamina, która źle reaguje na wysoką temperaturę. Straty w wyniku niewłaściwej obróbki mogą sięgać nawet 50%. W związku z tym, spożywanie surowych warzyw i owoców pomaga zapobiec niedoborom witaminy C.
Plusem jest również to, że dieta surowa zakłada spożywanie produktów bogatych w błonnik pokarmowy. Dzięki temu może wspomóc utratę masy ciała.
W tym miejscu warto wspomnieć, że surowa dieta wegańska nie jest jedynym i najlepszym sposobem na efektywną redukcję masy ciała. Odpowiednio zbilansowana dieta roślinna, która dopuszcza stosowanie obróbki termicznej powyżej 40℃, też wspomaga proces redukcji masy ciała. Ponadto jest łatwiejsza do zbilansowania pod kątem białka roślinnego, witamin i składników mineralnych, ponieważ dopuszcza spożywanie większej liczby produktów (pojawiają się w niej np. nasiona roślin strączkowych, których nie zawiera dieta witariańska).
Przeciwwskazania i skutki uboczne
Dieta witariańska charakteryzuje się bardzo restrykcyjnymi zasadami. Dopuszcza spożywanie ograniczonej liczby produktów, dlatego jest trudna do zbilansowania. Nawet jeśli uda się zaplanować urozmaicone posiłki, konieczne są suplementy diety m.in. z witaminą B12, żelazem i witaminą D. W przeciwnym razie jej stosowanie wiąże się z ryzykiem wystąpienia niedoborów żywieniowych. Problemem może być np. niedokrwistość z niedoboru żelaza, która objawia się ogólnym osłabieniem, bólami i zawrotami głowy, a także bladością skóry.
Osoby na surowej diecie są również bardziej zagrożone niedowagą. Jeśli dieta RAW nie zostanie dobrze zbilansowana i uzupełniona suplementacją, może dojść do spadku masy ciała poniżej normy. W takim przypadku u kobiet mogą pojawić się zaburzenia miesiączkowania, które utrudniają zajście w ciążę.
Warto wspomnieć o jeszcze jednej kwestii – wysokiej zawartości błonnika pokarmowego. Jest to składnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jednak jeśli jego ilość w diecie jest zwiększana gwałtownie, bez dbania o odpowiednie nawodnienie organizmu, może dojść do wystąpienia nieprzyjemnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego (np. wzdęć).
Przepisy w stylu raw vegan
Jakie posiłki mogą pojawić się w diecie witariańskiej? Oto 2 pomysły na szybkie dania w stylu raw vegan.
Sałatka owocowa z surowym masłem orzechowym
Do jej przygotowania potrzebne są tylko 3 składniki: 1 banan, 1 garść borówek amerykańskich i 1 łyżka surowego masła orzechowego. Gdy masz już wszystkie składniki, obierz banana, pokrój go na kawałki i wrzuć do miski razem z borówkami. Następnie dodaj masło orzechowe i wymieszaj je z owocami.
Orzeźwiające smoothie z arbuzem
Przygotowanie orzeźwiającego smoothie zajmie Ci chwilę. Potrzebujesz: 1 dużego kawałka arbuza bez pestek, 1 garści truskawek pozbawionych szypułek, 1 łyżki świeżo wyciśniętego soku z limonki. Wszystkie składniki wrzucasz do naczynia blendera kielichowego, blendujesz i gotowe.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/piramida-zdrowego-zywienia-i-aktywnosci-fizycznej-dla-osob-doroslych-2/;
- Bienkiewicz, Maciej, Ewa Bator, and Monika Bronkowska. "Błonnik pokarmowy i jego znaczenie w profilaktyce zdrowotnej." Probl Hig Epidemiol 96.1 (2015): 57-63;
- Janda, Katarzyna, Magdalena Kasprzak, and Jolanta Wolska. "Witamina C–budowa, właściwości, funkcje i występowanie." Pom. J. Life Sci 61.4 (2015): 419-425.
Opublikowano: 17.06.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Paulina Górska
Dietetyczka
Dietetyk kliniczny, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (studia I stopnia) oraz Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu (studia II stopnia). Obecnie doktorantka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz właścicielka poradni dietetycznej Kobieca Strona Dietetyki. Specjalizuje się w diecie wspierającej płodność, żywieniu kobiet w ciąży oraz dietoterapii endometriozy, PCOS i choroby Hashimoto. W pracy z pacjentem łączy indywidualne podejście z Evidanced Based Medicine (EBM). Na co dzień prowadzi również stronę kobiecastronadietetyki.pl na której, publikuje artykuły oparte na źródłach naukowych oraz proste przepisy o właściwościach przeciwzapalnych i wspierających płodność.
324
Komentarze i opinie (0)