Refluks żółciowy – jaka dieta przy refluksie żółciowym?

Co to jest refluks żółciowy?

Refluks żółciowy, refluks dwunastniczo-żołądkowy, jelitowo-żołądkowy czy refluks niekwaśny to określenia dotyczące tego samego schorzenia – sytuacji, kiedy zasadowa treść dwunastnicy wraz z żółcią cofa się z jelit do żołądka (tzw. zarzucanie żółci do żołądka), ponieważ odźwiernik łączący dolną część żołądka z dwunastnicą nie domyka się. Refluks jelitowo-żołądkowy ma miejsce, kiedy mechanizm kontrolujący przemieszczanie się treści pokarmowej nie funkcjonuje poprawnie i koordynacja żołądkowo-odźwiernikowo-dwunastnicza jest zaburzona.

To schorzenie dotyczy najczęściej osób, u których usunięto pęcherzyk żółciowy. Refluks żółciowy i refluks żołądkowo-przełykowy to inne jednostki chorobowe. Często dochodzi jednak do zachorowania na refluks jelitowo-żołądkowo-przełykowy, kiedy nieprawidłowo działa zarówno odźwiernik między żołądkiem i dwunastnicą, jak i górny zwieracz przełyku. W tej sytuacji wymieszana treść jelitowa i żołądkowa trafia do przełyku, co jest odczuwane poprzez pieczenie w gardle oraz gorycz w ustach wywołaną przez obecność żółci. Zjawisko ma zwykle miejsce, gdy ciśnienie w żołądku jest wyższe niż w przełyku.

Leczenie refluksu żółciowego przebiega farmakologicznie. Bardzo ważna jest także odpowiednia dieta przy refluksie żółciowym. Rzadko decyduje się na leczenie operacyjne, ponieważ jest ono trudne i często prowadzi do komplikacji.

Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?

Jakie są przyczyny i objawy żółciowego refluksu żołądka?

Przyczyny refluksu żołądka nie są dokładnie poznane. Wymienia się wśród nich zaburzenia pracy nerwów dochodzących do dwunastnicy i dróg żółciowych oraz nadmierną relaksację (rozluźnienie) odźwiernika między żołądkiem a dwunastnicą. Powodem refluksu może być także zaburzona kontrola różnicy ciśnień w narządach przewodu pokarmowego, a także zmniejszona siła perystaltyki jelit i częstość skurczów. Objawy refluksu mogą wystąpić na skutek zmiany motoryki odźwiernika i uszkodzenia zmiana motoryki odźwiernika bądź uszkodzenia komórek endokrynnych typu D i zaburzenia hormonalne.

Jak rozpoznać, czy to refluks? Najczęstsze objawy refluksu żółciowego to bóle w nadbrzuszu oraz nudności i wymiotowanie żółcią. Refluks może prowadzić do żółciowego zapalenia żołądka, rozrostu (hiperplazji) dołeczków żołądkowych, rozszerzenia naczyń krwionośnych i zastoju krwi w sieci kapilarnej, zaburzenia wydzielania prostaglandyn i osłabienia mechanizmów obronnych błony śluzowej żołądka. Stosowanie odpowiedniej diety refluksowej pomoże złagodzić nieprzyjemne dolegliwości i zmniejszyć ryzyko wystąpienia dalszych dysfunkcji.

Dieta refluksowa – co jeść przy refluksie żółciowym?

Dieta refluksowa to dieta łatwostrawna z ograniczeniem potraw tłustych i wzdymających, a zwiększająca udział białek, których źródłem są głównie chude mięso i nabiał. W refluksie żołądka bardzo ważna jest regularność posiłków. Powinny mieć one niewielką objętość i być jedzone 5–6 razy dziennie. Nie należy pomijać śniadania, a kolację jeść najpóźniej 3 godziny przed snem. Wskazane jest picie 2–2,5 litrów wody niegazowanej dziennie. Najlepsze techniki kulinarne w diecie na refluks żółciowy to gotowanie, gotowanie na parze, duszenie i pieczenie bez tłuszczu, grillowanie. Posiłki należy jeść w spokojnej atmosferze, bez pośpiechu, dokładnie przeżuwając.

Produkty zalecane w diecie refluksowej to:

• pieczywo mieszane, graham, drobne makarony i kasze, ryż dobrze ugotowany,
• ryby niesmażone, chude mięso: kurczak i indyk bez skóry, królik, cielęcina, chude części wieprzowiny i wołowiny w niedużych ilościach,
• wędliny drobiowe, domowe,
• chudy nabiał: mleko, jogurt naturalny, kefir, maślanka, twaróg,
• warzywa i owoce dobrze przeżuwane, wskazane bez skórki i po obróbce termicznej,

Dieta dla osób z refluksem powinna dostarczać dużej ilości płynów w postaci niegazowanej wody mineralnej i herbat ziołowych.

Dieta na refluks – czego unikać w jadłospisie?

Dieta przy refluksie żółciowym nie powinna zawierać takich produktów, jak potrawy tłuste i smażone, mięsa, ryby i sery wędzone czy produkty z puszki i w zalewach. W refluksie żółciowym nie zaleca się spożywania margaryn, smalcu boczku i majonezu z uwagi na wysoką zawartość tłuszczu, który może nasilać nieprzyjemne dolegliwości. Z tego samego względu dieta antyrefluksowa zakłada rezygnację z mięsa z kaszki i gęsi, tłustej wieprzowiny i wołowiny czy tłustych wędlin, kiełbas, podrobów oraz pasztetów. Niewskazane są ponadto sery żółte, pleśniowe, topione.

Drażniąco może działać czekolada, jak również kakao, wyroby czekoladowe, a także wszelkiego rodzaju ciasta z kremami i torty oraz bita śmietana. Aby złagodzić objawy refluksu żółciowego jadłospis nie powinien uwzględniać ciężkiego chleba razowego na zakwasie, jak również warzyw, takich jak cebula, por, szparagi, kalafior, brokuł, kapusta, brukselka, ogórki, pomidory, sałata. Niewskazane owoce przy refluksie to natomiast ananas, kiwi i cytrusy. Jadłospis przy refluksie żółciowym wyklucza suche nasiona roślin strączkowych. Nie należy pić kawy, mocnej herbaty, napojów gazowanych, alkoholu. Niewskazane jest ponadto stosowanie ostrych przypraw: ostrej papryki, chilli, pieprzu cayenne (pieprz czarny w ograniczonych ilościach).