Zespół rozrostu bakteryjnego – rozrost flory bakteryjnej
SIBO (small intestinal bacterial overgrowth), czyli zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego to stan, w którym w jelicie cienkim dochodzi do namnożenia się nadmiaru bakterii. W zdrowym organizmie to jelito grube jest miejscem, w którym bytują duże ilości bakterii. U osoby z zespołem SIBO dochodzi do infekcji jelita cienkiego, tyle że jelito infekują „dobre” bakterie, z którymi organizm człowieka żyje w symbiozie, a nie bakterie chorobotwórcze, z którymi kojarzą się bóle brzucha, wymioty i gorączka.
W jelicie cienkim odbywa się zasadnicza część trawienia. Obecność w nim bakterii jest niekorzystna, ponieważ te mikroorganizmy konkurują z komórkami jelit o składniki pokarmowe, produkują własne enzymy, wchłaniają składniki odżywcze i wydalają szkodliwe produkty metabolizmu. Przyczyną SIBO jest niedostateczne wydzielanie kwasu solnego w żołądku oraz zmniejszona motoryka jelita cienkiego (to co innego niż perystaltyka), a więc osłabienie wędrującego kompleksu mioelektrycznego zbierającego niestrawione resztki jedzenia i bakterie oraz kierującego je do jelita grubego. Zmniejszona motoryka jelita cienkiego może być wynikiem cukrzycy, niedoczynności tarczycy, infekcji, niewłaściwej diety bogatej w cukier i produkty wysoko przetworzone, niewłaściwego składu flory jelita grubego oraz stresu.
W zespole SIBO dieta jest niezbędna, jednak sama zwykle nie prowadzi do wyleczenia. Należy łączyć ją z antybiotykami, stymulować wędrujący kompleks mioelektryczny oraz stymulować trawienie.
SIBO – diety w rozroście flory bakteryjnej: SCD i FODMAP
Rozpoczynając leczenie SIBO, trzeba zwrócić uwagę na czynniki, które mogły doprowadzić do choroby. Jednym z nich jest zwykle nieprawidłowe żywienie. Dieta przy SIBO wyklucza zboża, nabiał, skrobię, cukry złożone, przetworzoną żywność, duże ilości błonnika oraz prebiotyki czyli wszelkie produkty, którymi żywią się bakterie. W początkowej fazie diety przy rozroście flory bakteryjnej jelita cienkiego należy wszystkie produkty obierać, pozbawiać ziaren, gotować i przecierać, aby zminimalizować ilość błonnika. Posiłki w SIBO należy jeść co 3–4 godziny. Produkty spożywcze należy na początku kuracji jadać w niewielkiej ilości połączeń, w miarę możliwości pojedynczo, aby umożliwić sobie rozpoznanie, które produkty powodują dolegliwości i wymagają okresowego usunięcia z diety.
W leczeniu rozrostu flory bakteryjnej w jelicie cienkim postępowanie dietetyczne zaczyna się zwykle od diety SCD (specific carbohydrate diet). Dopuszcza ona jedzenie mięsa, ryb, warzyw, orzechów, miodu i niektórych roślin strączkowych. Zakazane są zboża i pseudozboża, warzywa i owoce z puszki, przetworzone wędliny i mięso, soja, ciecierzyca, bataty, ziemniaki, pasternak, nabiał, kakao, soki owocowe. Po okresie stosowania diety SCD zaleca się wprowadzanie produktów mało fermentujących i niefermentujących skalsyfikowanych w diecie FODMAP. Bardzo często polecana jest zespole SIBO dieta opracowana przez dr Siebecker – jedną z największych specjalistek w leczeniu zespołu rozrostu bakteryjnego.
Czytaj również: Dieta na przytycie – co jeść, żeby przytyć?
Protokół dr Siebecker – co jeść przy SIBO?
Protokół dr Siebecker, czyli dieta w przeroście bakteryjnym w jelicie cienkim dzieli produkty spożywcze na 4 kategorie w zależności od stopnia fermentowania w jelitach. Ostatnia kategoria obejmuje wszystkie zakazane produkty, których nie można jeść na diecie. Produkty z pierwszej rubryki, czyli mało fermentujące, można ze sobą zestawiać dowolnie i zjadać bez ograniczeń. W drugiej kategorii znajdują się produkty średnio fermentujące. Jeden składnik z tej rubryki można dodać do posiłku składającego się z produktów z pierwszej kategorii. Trzecia kategoria zawiera składniki mocno fermentujące, można je wykorzystywać okazjonalnie. Lepiej nie łączyć tych produktów ze składnikami średnio fermentującymi. Dla części produktów ściśle określono ilości dozwolone do spożycia.
W protokole dr Siebecker przy SIBO można jeść:
- większość warzyw,
- niektóre owoce, orzechy i pestki w określonych ilościach,
- mięso i ryby świeże, nieprzetworzone,
- jajka, sery długo dojrzewające, masło.
Zgodnie z zasadami diety w zespole rozrostu bakteryjnego można jeść domową śmietanę i domowy jogurt, oleje i tłuszcze, ocet jabłkowy i winny oraz soczewicę. Chorzy z SIBO dietę mogą urozmaicić przygotowanym w domu majonezem. Z produktów należy zrezygnować, jeśli pojawi się osobnicza nadwrażliwość na którykolwiek z nich.
Rozrost bakteryjny jelita cienkiego – jadłospis
Mimo ograniczeń jadłospis przy SIBO może być zróżnicowany. Ważne jest, by posiłki nie były ciężkostrawne i objętościowo duże:
- śniadanie: jajecznica z pomidorem na oleju kokosowym
- II śniadanie: pomarańcza, 10 sztuk migdałów
- obiad: pieczone udka kurczaka, pieczone warzywa: papryka i cukinia (nie więcej niż 3/4 szklanki) polane oliwą z oliwek
- podwieczorek: koktajl: 50 ml mleka kokosowego bez żadnych dodatków typu guma guar + 2 łyżki wiórków kokosowych + ananas świeży + woda do rozcieńczenia
- kolacja: sałatka z rukoli, sałaty, łososia pieczonego, pomidora, ogórka, oliwy z oliwek, octu winnego
