Brązowe plamy na skórze – co oznaczają przebarwienia na ciele?

Skąd się biorą ciemne plamy na ciele?

Zmiany skórne mogą mieć różne pochodzenie. Charakterystyczne są ciemne plamy na skórze po opalaniu, niektóre stanowią zmiany wrodzone uwarunkowane genetycznie, inne rodzaje przebarwień mają podłoże nowotworowe. Na szczęście zdecydowana większość ciemnych plamek na ciele, jakie znajdują się na skórze człowieka to zmiany łagodne, związane z działaniem promieniowania UV.

W większości przypadków kolor przebarwień na skórze związany jest z nagromadzeniem barwnika zwanego melaniną. Jest to substancja, która normalnie powstaje w tkankach skóry pod wpływem promieniowania UV i odpowiada za ochronę głębszych warstw skóry przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Rozłożona równomiernie w tkankach skóry daje efekt znanej każdemu opalenizny, natomiast zlokalizowana miejscowo i w nadmiernej ilości, odpowiada za barwę znamion, piegów czy przebarwień, czyli brązowych plam na ciele.

Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie

Brązowe plamy na skórze – przyczyny

Do przebarwień (ciemnych plam na skórze) zaliczamy między innymi tak zwane plamy starcze, ostudy ciężarnych i ostudy polekowe, oraz przebarwienia pozapalne. Wszystkie typy brązowych plam na ciele nieodzownie związane są z wystawianiem skóry na działanie szkodliwego promieniowania UV, różnią się natomiast etiologią.

Brązowe plamki na skórze pojawiające się z wiekiem – plamy starcze

Plamy starcze to brązowe plamy na ciele o różnych kształtach, powstające w związku z naturalnym procesem starzenia się skóry. Nie należy się nimi niepokoić, mają zwykle postać jasnobrązowych lub brązowych plamek na ciele (łatwo rozpoznawalne są brązowe plamy na dłoniach), nie dają żadnych dolegliwości i nie wymagają diagnostyki. Ich ilość zwiększa się wraz z wiekiem, zwłaszcza u osób które dużą część życia spędzały na słońcu.

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

Ostuda – brązowe plamy związane z ciążą lub reakcją na leki

Ostudy mają postać nieco większych brązowych plam na skórze, również zlokalizowanych na tych częściach ciała, które najczęściej wystawiamy na słońce – pojawiają się jako ciemne przebarwienia na twarzy, dłoniach, przedramionach.

Przyczyny pojawienia się ostudy:

• zmiany w gospodarce hormonalnej u ciężarnych (ostudy ciężarnych),
• pod wpływem przyjmowania leków, takich jak: doustne środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza, hydantoina, mezantoina, niektóre leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne i antyarytmiczne (ostudy polekowe).

Ostudy mogą ustąpić po urodzeniu dziecka lub odstawieniu leku działającego fotouczulająco, ale mają niestety skłonność do nawrotów.

Zobacz też: Czerwone plamy na nogach – co mogą oznaczać?

Przebarwienia pozapalne – brązowe plamki na ciele

Ostatni powszechnie występujący typ brązowych plam na skórze to tak zwane przebarwienia pozapalne. Powstają, kiedy na działanie promieniowania UV wystawiamy obszary regenerujących się tkanek skóry, np. blizny po trądziku czy urazach, zmiany pokryte strupami czy obszary skóry, które niedawno uległy poparzeniu. Wskutek nieprawidłowych procesów regeneracji, w takich osłabionych miejscach może dochodzić do trwałego nagromadzenia się barwnika i powstania brązowych plam na ciele.

Znamiona barwnikowe – brązowe plamki na ciele – co to jest?

Znamiona to duża grupa zmian skórnych związanych z nieprawidłowościami w obrębie komórek barwnikowych – melanocytów. Znamiona barwnikowe zwykle powstają wskutek nadmiernej proliferacji melanocytów, ale w przeciwieństwie do czerniaka , mają charakter łagodny. Występują w różnej liczbie u każdego człowieka, mają postać małych, brązowych plamek na skórze całego ciała. Wraz z wiekiem, ich liczba zwykle sukcesywnie zwiększa się.

Wśród znamion barwnikowych wyróżnia się między innymi:

• plamy soczewicowate ,
• znamię płaskie,
• znamię błękitne,
• znamię Spitz,
• znamię Suttona,
• znamię Beckera i inne.

Jak odróżnić znamiona od zmian nowotworowych?

W przypadku znamion na skórze należy przede wszystkim odróżnić je od groźnych zmian nowotworowych. W tym celu warto wykluczyć 5 cech typowych dla zmian złośliwych.

5 cech typowych dla zmian złośliwych:

• nierówne brzegi,
• asymetria,
• różnobarwność,
• średnica powyżej 5 mm,
• wypukły charakter.

W razie jakichkolwiek wątpliwości i niepokoju, najlepiej udać się do dermatologa, który oglądając ciemną plamę na skórze w powiększeniu oceni jej charakter. W ostateczności zmianę można usunąć (zawsze w całości) i poddać ocenie histopatologicznej.

To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie

Brązowe plamy na skórze – plamy typu kawa z mlekiem i piegi

Ciemne plamy na skórze od urodzenia

Brązowe plamy na ciele - plamy typu kawa z mlekiem ( plamy café au lait ) zwykle obecne są od urodzenia lub pojawiają się w dzieciństwie. Plamy kawa z mlekiem mają, jak wskazuje nazwa, jasnobrązowy kolor, mogą występować na całym ciele (np. brązowe plamy na brzuchu, plecach, dłoniach, nogach, czy twarzy) i osiągać średnicę od kilku mm do nawet 30 centymetrów u osób dorosłych. Pojedyncze brązowe plamy na skórze uznaje się za cechę osobniczą, natomiast plamy tego typu występujące w większej ilości są typowe dla niektórych genetycznie uwarunkowanych schorzeń, takich jak nerwiakowłókniakowatość . Zwykle już po urodzeniu lekarz pediatra informuje rodziców, czy brązowe plamy na ciele dziecka występują w ilości, która wskazuje na konieczność dalszej diagnostyki, czy też nie należy się nimi niepokoić.

Brązowe plamki na skórze twarzy, czyli piegi

Piegi również stanowią odmianę zmian barwnikowych. Przybierają postać niewielkich brązowych plamek na skórze twarzy, najczęściej w rejonie nosa i policzków. Typowo występują u osób z jasną karnacją, szczególnie z włosami rudymi lub blond. Powstają wskutek zwiększonej aktywności komórek barwnikowych poddawanych działaniu promieniowania UV u osób predysponowanych genetycznie. Zwykle warto zwrócić uwagę, czy piegate dziecko ma rodziców lub dziadków o podobnym typie urody. Wraz z wiekiem piegi mają tendencję do znikania lub też występują w mniejszej ilości. Tego typu brązowe plamy na skórze nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, choć osoby piegate są bardziej narażone na występowanie zmian złośliwych w obrębie skóry i dlatego powinny unikać opalania się.

Ciemne plamy na skórze – jak rozpoznać czy to czerniak?

Skąd się bierze czerniak?

Czerniak, podobnie jak wszystkie znamiona, wywodzi się z komórek melanocytarnych, które ulegają jednak zezłośliwieniu i zaczynają namnażać się w sposób niekontrolowany. Istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju tego nowotworu jest narażenie na promieniowanie UV (także w solariach) w ciągu całego życia, w szczególności w okresie dzieciństwa. Czerniak występuję u osób predysponowanych genetycznie, częściej u osób o jasnej karnacji oraz z wieloma znamionami barwnikowymi na ciele.

Czerniak – jak wygląda?

Jest to nowotwór złośliwy, dający przerzuty, a skuteczność leczenia uzależniona jest od etapu zaawansowania, na jakim zmiana zostanie wykryta i usunięta. Jak wygląda czerniak? Wbrew pozorom, groźna ciemna plama na skórze może przybierać różnorodną postać, zwykle spełnia wymienione wyżej 5 cech zmiany złośliwej, ale może kryć się np. pod paznokciem, czy w obrębie gałki ocznej, przybierać postać amelanocytarną, czyli praktycznie bezbarwną lub też wyglądać jak typowa plama soczewicowata. W każdym przypadku, kiedy obserwujemy istniejące znamiona, a któreś z nich zaczyna powiększać się, zmieniać kolor, swędzieć lub po prostu różnić się od innych – należy skonsultować się z lekarzem.

Usuwanie przebarwień – jak pozbyć się ciemnych plam na ciele?

Skóra, szczególnie dłoni i twarzy, to część ciała, której nie da się zasłonić ubraniem i dla wielu osób obecność znamion i ciemnych plam na skórze stanowi poważny problem kosmetyczny, a nawet może stać się przyczyną kompleksów. Miejsca na ciele, których nie eksponuje się zbyt często również mogą stanowić źródło kompleksów (np. duże brązowe plamy na brzuchu, czy plecach). W zależności od przyczyny brązowych plam na skórze, istnieją różnorodne sposoby leczenia przebarwień i znamion. Podstawową zasadą dla wszystkich osób jest oczywiście prawidłowa ochrona przed promieniowaniem UV, a więc stosowanie kremów z filtrem co najmniej 50.

Metody usuwania brązowych plam na skórze:

• złuszczanie chemiczne z użyciem kwasu glikolowego lub trój chlorooctowego,
• zabiegi laserowe z wykorzystaniem przede wszystkim lasera CO2,
• chirurgiczne wycinanie zmian,
• krioterapia ,
• stosowanie preparatów odbarwiających hydrochinonu czy kwasu azaleinowego,
• leczenie wspomagające pochodnymi witaminy A,
• mikrodermabrazja .

Leczenie zawsze powinno zostać poprzedzone konsultacją z lekarzem dermatologiem, który ocenia i potwierdza charakter zmiany skórnej. W przypadku wszystkich ciemnych plam na skórze, które są podejrzane, dużych znamion lub zmian guzowatych narażonych na urazy – wskazane jest ich całkowite wycięcie, któremu zawsze towarzyszy badanie histopatologiczne wycinka.