Liczi, zwany także chińską śliwką, to owoc drzew tropikalnych, który zyskuje coraz większą popularność. Charakteryzuje się delikatnym, lekko słodkawym miąższem ukrytym pod różowawą, chropowatą skórką. Posiada liczne właściwości, jednak spożywany na pusty żołądek może być niebezpieczny dla zdrowia.
Liczi – jak jeść, właściwości i wartości odżywcze
Spis treści
Liczi – co to jest?
Liczi chińskie (z ang. lychee), zwane również bliźniarką smaczną lub śliwką chińską, to gatunek drzew tropikalnych z rodziny mydleńcowatych. Najprawdopodobniej pochodzi z rejonu Filipin, Wietnamu i Kambodży. Uprawia się je jednak w większości krajów o ciepłym klimacie. W Chinach znane jest od około 2000 lat.
Gatunek ten to długowieczne drzewo, którego wysokość nie przekracza z reguły 9 metrów. Porastają je pierzaste, gładkobrzegie, lancetowate liście. Jadalną częścią liczi są jego owoce. Mają one kształt podłużny, kulisty lub lekko stożkowaty. Pokryte są stwardniałą, łatwo pękającą brązowo-czerwoną skórką. Pod jej powierzchnią kryje się miękki, delikatny miąższ oraz pestka. Ze względu na to, że liczi jest jedynym przedstawicielem swojego gatunku, jego owoce trudno jest porównać do któregokolwiek ze znanych pokarmów. Smak liczi określany jest często jako orzeźwiający, lekko różany, słodkawy. Charakteryzują się również ciekawą wartością odżywczą.
Liczi – kalorie i wartości odżywcze
Liczi owoc w 100 g dostarcza 66 kcal. Jego głównym makroskładnikiem są węglowodany, a w zasadzie wyłącznie cukry proste. Liczi właściwości swe zawdzięcza jednak głównie bioaktywnym składnikom, które ukryte są w jego miąższu. Podkreślić warto szczególnie liczną grupę polifenoli, które wykazują działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Dodatkowo owoc liczi bogaty jest w:
- potas,
- witaminę C.
Zawiera również błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny w wodzie. Jest źródłem pewnej ilości witamin z grupy B. W kontekście wpływu konsumpcji liczi na zdrowie najważniejsze wydają się jednak wspomniane wcześniej związki polifenolowe.
Liczi – właściwości
Liczi właściwości swe zawdzięcza licznym związkom o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym. Jednym z nich jest oligonol, który – jak pokazały badania – może obniżać stany zapalne u długodystansowych biegaczy po intensywnym wysiłku. Co więcej, związki z tej grupy mają również potencjał antynowotworowy. Wydaje się więc, że liczi może urozmaicać dietę w profilaktyce tego typu schorzeń.
Bada się również zastosowanie związków z tej grupy w zapobieganiu powikłań cukrzycy oraz zmniejszaniu ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. O obecnych w liczi związkach fenolowych mówi się również w kontekście działania hepatoprotekcyjnego, czyli ochronnego na komórki wątroby.
Zawarty w tych owocach potas odgrywa ważną rolę w regulacji ciśnienia tętniczego, prawidłowej pracy mięśni szkieletowych, serca i układu nerwowego. Obecne w liczi antyoksydanty pozwalają zmiatać nadmiar wolnych rodników, co ma ogromne znaczenie w profilaktyce większości chorób cywilizacyjnych, ale również w spowalnianiu procesu starzenia się organizmu.
Silne działanie antyoksydacyjne ma również rokitnik.
Jak jeść liczi?
Mimo rosnącej popularności chińskiej śliwki, wciąż wiele osób zastanawia się jak obrać liczi oraz w jaki sposób umieścić je w codziennym jadłospisie. Owoc ten można spożywać na surowo. Wymaga on jednak dokładnego umycia i obrania przed konsumpcją.
Aby tego dokonać, należy rozerwać skórkę blisko ogonka i delikatnie usunąć ją z całej powierzchni owocu. Następnie konieczne jest usunięcie pestki, która znajduje się w miąższu. Warto wiedzieć, że liczi to owoce, które dojrzewają na drzewach. Zebrane w postaci niedojrzałej będą sprawiały trudności w obieraniu. Co więcej, są one nietrwałe. Należy spożyć je w ciągu 2-3 dni.
Liczi jest owocem, który doskonale sprawdzi się zarówno w daniach wytrawnych, jak i słodkich. Można dodawać je do lodów, deserów, sałatek, mięsa, ryb czy owoców morza. Służą do przygotowywania kompotów oraz soków. W Chinach spożywa się je również w postaci suszonej, zwanej orzechami liczi.
Jako że są to owoce nietrwałe, często konserwuje się je np. w syropie. Liczi w puszce odznacza się jednak znacznie wyższą kalorycznością. Można kupić je w sklepach wielkopowierzchniowych, ale coraz częściej pojawiają się też na lokalnych bazarach. Cena za kilogram liczi waha się zwykle od 15 do 35 złotych.
Czy owoce i warzywa należy obierać ze skórki?
Liczi w ciąży i dla dzieci – czy jest bezpieczne?
Liczi jest owocem, który jest dozwolony do spożycia przez kobiety w ciąży oraz dzieci. Należy jednak w jego przypadku zachować pewne środki ostrożności. Po pierwsze, w diecie powinno się umieszczać tylko dojrzałe owoce. Niezbędne jest ich dokładne mycie oraz obranie. Konieczne jest również zachowanie umiaru w ich spożyciu. Liczi jest owocem, który zawiera w składzie hipoglicynę i toksynę MPCG, które w przypadku konsumpcji chińskiej śliwki na pusty żołądek mogą prowadzić do wystąpienia zjawiska hipoglikemii.
Takie działanie liczi zaobserwowano w rejonie indyjskiego miasta Muzaffarpur, gdzie przez wiele lat próbowano wyjaśnić pojawiające się u wielu dzieci objawy w postaci obniżonego stężenia cukru we krwi oraz towarzyszących mu powikłań neurologicznych i metabolicznych. Okazało się, że przyczyną takiego stanu rzeczy było spożywanie przez nie niedojrzałych owoców tego drzewa, często na czczo.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Kościuk M. i wsp., Aktywność przeciwutleniająca wybranych owoców egzotycznych. Bromat. Chem. Toksykol., 2015, XLVIII, 3: 407–411.
- Olewiński D., Sobczak W., Gunerka L., Zainteresowanie warszawskich konsumentów owocami mało znanymi i egzotycznymi. Ekonomika Organizacja Gosp. Żywnościowej, 2016, 114: 131–142.
- Drużyńska B . i wsp., Składniki bioaktywne i właściwości przeciwrodnikowe wybranych owoców egzotycznych. Aparatura Badawcza i Dydaktyczna, 2014, 2: 169–174.
- Bhoopat L. i wsp., Hepatoprotective effects of lychee (Litchi chinensis Sonn.): a combination of antioxidant and anti-apoptotic activities. J. Ethnopharmacol., 2011, 136, 1: 55–66.
- Shrivastava A. i wsp., Association of acute toxic encephalopathy with litchi consumption in an outbreak in Muzaffarpur, India, 2014: a case-control study. Lancet Glob. Health, 2017, 5: e458–466.
Opublikowano: 02.04.2019;
aktualizacja: 22.02.2022
Oceń:
4.3
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Marzena Rojek
Dietetyk
Dietetyk, specjalista ds. zdrowia publicznego. Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Posiada ponad dziesięcioletnie doświadczenie w pracy z pacjentami indywidualnymi, także cierpiącymi na zaburzenia odżywiania. Prowadzi szkolenia oraz warsztaty kulinarne z zakresu prawidłowego odżywiania dla dorosłych, dzieci i młodzieży, zajmuje się przygotowywaniem i realizacją programów profilaktyki zdrowotnej. Pracuje jako nauczyciel i wykładowca. Autorka wydanej w 2018 roku książki „Polskie superfoods”. Prezentuje racjonalne podejście do prawidłowego odżywiania, oparte na aktualnej wiedzy z tego zakresu. Sprzeciwia się radykalnym dietom „cud” i stara się przekonywać, że zdrowy styl życia może być łatwy i przyjemny. Prywatnie szczęśliwa mama, pasjonatka długich spacerów i rowerowych wycieczek. Wolne chwile spędza w kuchni, gdzie doskonali i testuje przepisy dietetyczne.
78
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 15.05.2019