Złocień maruna – właściwości
W lecznictwie stosuje się całe ziele, zwane także herba tanaceti partheni lub tylko liście tej rośliny. Złocień maruna w swoim składzie zawiera wiele aktywnych związków, m.in.:
- laktony seskwiterpenowe – głównie partenolid;
- lotne oleje – kamfora, werbenol, borneol;
- flawonoidy (np. luteolina) rozpuszczalne w wodzie i tłuszczach.
Wrotycz maruna właściwości leczniczych ma wiele. Potwierdzono jego właściwości przeciwbólowe, które polegają na zmniejszaniu produkcji prostaglandyn, histaminy i serotoniny oraz łagodzeniu skurczów mięśni gładkich. Udowodniono również, że złocień – dzięki obecności laktonów seskwiterpenowych i flawonoidów – odpowiada za hamowanie stanów zapalnych. Ponadto może być jednym z ziół przydatnych w leczeniu i zmniejszaniu dolegliwości bólowych w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Jest to możliwe dzięki jego zdolności do hamowania produkcji związków sprzyjających zapaleniom. Istnieją również przesłanki, że olejek eteryczny ze złocienia hamuje wzrost szkodliwych drobnoustrojów.
Badania naukowe sugerują, że w warunkach in vitro partenolid zawarty w złocieniu może wpływać hamująco na powstawanie komórek rakowych. Z jednej strony partenolid uwrażliwia komórki nowotworowe na chemio- czy radioterapię, a z drugiej zmniejsza aktywność czynnika transkrypcyjnego (bierze on udział w odpowiedzi immunologicznej organizmu na różne bodźce). Jednak nadal brak dodatkowych badań potwierdzających te właściwości.
Jak działa złocień maruna?
Na postawie badań naukowych potwierdzono, że złocień maruna może mieć zastosowanie w profilaktyce bólu głowy, RZS, stanach zapalnych skóry oraz migren i objawów jej towarzyszących (nudności, wymiotów, zaburzeń widzenia, nadwrażliwości na hałas i światło).
Dzięki temu, że w swoim składzie zawiera aktywne związki czynne i olejki eteryczne, wywiera szerokie spektrum działania:
- przeciwzapalne i przeciwgorączkowe – hamuje metabolizm kwasu arachidonowego;
- antyalergiczne – zmniejsza uwalnianie histaminy;
- przeciwdrobnoustrojowe – hamuje wzrost bakterii, grzybów i drożdży;
- przeciwnowotworowe – indukuje rozpad komórek nowotworowych;
- przeciwpłytkowe – zmniejsza aktywność wydzielniczą i zapobiega agregacji płytek krwi.
Liście złocienia mają też działanie rozkurczające – zmniejszają skurcze mięśni gładkich. Wrotycz maruna działa hamująco na wydzielanie prostaglandyn odpowiedzialnych za bolesne miesiączkowanie. W medycynie ludowej stosowany był w leczeniu artretyzmu, reumatyzmu, natomiast liście maruny stosowano na ukąszenia owadów. W czasie ciąży złocień maruna jest przeciwwskazany z uwagi na możliwość wywołania skurczów macicy. Nie ma wystarczających danych o bezpieczeństwie stosowania zioła w okresie karmienia piersią.
Złocień maruna – preparaty i dawkowanie
W sklepach zielarskich i aptekach możemy kupić preparaty złocienia maruna, które występują w postaci:
- tabletek,
- kapsułek,
- kropli,
- suszonych liści.
Złocień można również kupić w sklepach ze zdrową żywnością lub za pośrednictwem internetu. Na polskim rynku zielarskim dostępne są preparaty złocienia maruna o statusie suplementów diety. Cena opakowania kapsułek złocienia maruna to koszt około 20 zł.
Na migreny i bóle głowy złocienia marunę stosuje się w formie preparatów doustnych oraz w formie herbaty do zaparzania. Tradycyjne stosowanie zakłada picie 3 filiżanek naparu dziennie. Dostępne dane piśmiennictwa wskazują dawkowanie złocienia maruna, którego dzienna norma powinna wynosić 50–250 mg suszonych liści.
Przepis na nalewkę ze złocienia maruna:
- suszone liście ziela należy zalać alkoholem w proporcjach 1 : 1,
- przelać do ciemnych butelek i zostawić na około 2 tygodnie,
- stosować przy osłabionej odporności, bólach głowy i migrenach oraz bólach reumatycznych.
Jakie przeciwwskazania ma złocień maruna?
Opinie o złocieniu maruna są bardzo pozytywne, przede wszystkim w zapobieganiu migrenom. Stosowanie go jest bezpieczne przy odpowiednim dawkowaniu. Należy pamiętać, że złocień maruna może powodować skutki uboczne, tj. owrzodzenia jamy ustnej, problemy jelitowe czy wystąpienie alergii skórnej. Złocień maruna może także wywołać interakcję z lekami przeciwzakrzepowymi, przeciwbólowymi, przeciwdepresyjnymi, antybiotykami oraz środkami przeciwhistaminowymi.
Stosowanie złocieni maruna przeciwwskazane jest w przypadku:
- zaburzeń krzepliwości krwi – złocień może zwiększać ryzyko krwawienia w przypadku łączenia go z lekami przeciwzakrzepowymi czy przeciwpłytkowymi;
- dzieci i młodzieży – brak jest badań opisujących działanie złocienia maruny w tej grupie ludności;
- alergii na rośliny astrowate.
