Krwawnik – na co pomaga, przeciwwskazania

Krwawnik pospolity – występowanie i charakterystyka

Krwawnik pospolity (łac. Achillea millefolium) to pospolita, wieloletnia roślina zielna należąca do rodziny Astrowatych. Gatunek jest szeroko rozpowszechniony w całej Europie, Ameryce Północnej, Australii oraz w niektórych regionach Azji.

Na terenie Polski krwawnika spotkać można przede wszystkim na łąkach, polach, pastwiskach, nieużytkach oraz w ogrodach. Z uwagi na swoją ekspansywność roślina ta traktowana jest najczęściej jako chwast.

To, jak wygląda krwawnik pospolity, wiedzą niemal wszyscy. Nie każdy jednak zdaje sobie z tego sprawę. Roślina osiąga wysokość do 80 cm. Posiada sztywną, wzniesioną łodygę, gęsto pokrytą pierzastymi liśćmi. Kwitnie w okresie od maja do lipca. Drobne kwiaty krwawnika pospolitego zebrane są w baldachokształtne kwiatostany u szczytu łodygi. Najczęściej są barwy białej, choć mogą mieć także kolor bladoróżowy. Roślinę cechuje intensywny zapach.

Jakie właściwości lecznicze ma krwawnik?

Odpowiedzmy więc na pytanie, jakie właściwości lecznicze posiada krwawnik? W medycynie ludowej wykorzystywane jest ziele krwawnika (Millefolii herba). Najczęściej pozyskuje się je ze stanu naturalnego, znacznie rzadziej z upraw. Niekiedy stosuje się także wyłącznie same liście lub kwiaty.

Surowiec zawiera szereg związków wykazujących aktywność biologiczną. Do najważniejszych należą: olejek eteryczny, którego główny składnik stanowi chamazulen, garbniki, flawonoidy, sole mineralne oraz poliacetyleny.

Krwawnik aplikowany miejscowo (np. w postaci naparów) wywołuje działanie ściągające, działanie antybakteryjne (w szczególności świeże liście) i przeciwzapalne. Hamuje drobne krwawienia, a także przyspiesza gojenie się ran.

Poza tym, w medycynie naturalnej rekomenduje się go także wewnętrznie, m.in. w celu regulacji cyklu menstruacyjnego, jako środek łagodzący zaburzenia trawienia i stany zapalne przewodu pokarmowego. Ziele krwawnika pobudza apetyt i czynności wydzielnicze, w szczególności wzmaga wydzielanie żółci, a także wykazuje delikatne działanie spazmolityczne. Dzięki temu, że rozkurcza mięśnie gładkie jelit, redukuje problem gazów i wzdęć. To jednak nie wszystko! Na co jeszcze działa ziele krwawnika? Dzięki temu, że posiada właściwości przeciwzapalne wykorzystuje się go niekiedy w leczeniu schorzeń oczu oraz w leczeniu hemoroidów (w formie nasiadówek).

Warto także wspomnieć, że napary z ziela krwawnika znalazły zastosowanie w kosmetyce. Jego właściwości antybakteryjne oraz przeciwzapalne sprawdzają się m.in. w pielęgnacji cery problematycznej, w szczególności tłustej i mieszanej, z rozszerzonymi porami. Krwawnik jest ponadto składnikiem preparatów kosmetycznych stosowanych do codziennej pielęgnacji włosów przetłuszczających się oraz z tendencją do nadmiernego wypadania. Wykorzystuje się go również do kąpieli o działaniu relaksującym.

Na co i jak stosować ziele krwawnika?

Ziele krwawnika jest stosowane w:

• zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, objawiających się brakiem apetytu, wzdęciami, niestrawnością, kurczowymi bólami żołądka i jelit;
• w celu zwiększonego wydzielania i produkcji żółci;
• w chorobie wrzodowej żołądka;
• zewnętrznie w stanach zapalnych błon śluzowych i skóry;
• w leczeniu stanów zapalnych gardła, do płukania jamy ustnej;
• w bolesnych miesiączkach i stanach skurczowych narządów w obrębie miednicy mniejszej.

Przy katarze siennym napary ze świeżych kwiatów krwawnika pospolitego stosuje się do inhalacji. Co ciekawe, świeże liście można przykładać bezpośrednio na niewielkie rany i skaleczenia. Z kolei napar przydaje się także do przemywania skóry atopowej (wyłącznie u osób dorosłych i młodzieży powyżej 12. roku życia).

W celach leczniczych najczęściej stosuje się wyciągi z ziela krwawnika w postaci naparów. Ich przygotowanie jest niezwykle proste. Wystarczy odmierzoną ilość ususzonego surowca, zazwyczaj ok. 5-10 g (lub gotową torebkę typu fix) zalać szklanką wrzątku i odstawić do naciągnięcia pod przykryciem na ok. 10-15 min. Czy zatem krwawnik można pić codziennie? Chcąc stosować napary przez dłuższy okres czasu, najlepiej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Należy jednak pamiętać, aby przynajmniej raz na kilka tygodni robić dłuższą przerwę od przyjmowania surowca (minimum 2-3 tygodnie).

Krwawnik – skutki uboczne i przeciwwskazania

Jeśli zdecydujemy się stosować krwawnika pospolitego, należy pamiętać o przeciwwskazaniach i ewentualnych skutkach ubocznych. Surowiec nie powinien być wykorzystywany przez:

• osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych (łac. Asteraceae);
• kobiety ciężarne (może pobudzać skurcze macicy) oraz karmiące piersią;
• dzieci poniżej 12. roku życia.

Podczas zbierania krwawnika osoby uczulone na jego działanie często obserwują występowanie odczynów alergicznych (świąd i zaczerwienienie skóry). Warto także podkreślić, że przy dłuższym spożywaniu naparów może wystąpić nadwrażliwość na światło słoneczne . Nie należy także przekraczać jednorazowo rekomendowanych dawek.

Gdzie kupić krwawnik?

Suszone ziele krwawnika dostępne jest w sklepach zielarskich. W sprzedaży znajdziemy zarówno surowiec w postaci sypkiej jak i w formie torebek fix. Najlepszym wyborem zdecydowanie będzie pierwsza wspomniana opcja.

Poza tym krwawnik pospolity może być samodzielnie zbierany ze stanu naturalnego i suszony w temp. otoczenia, w przewiewnym i zacienionym miejscu lub w suszarni w temperaturze do 35 stopni Celsjusza. Zbioru należy dokonywać w okresie kwitnienia (najlepiej w początkowej fazie). Ususzony surowiec najlepiej przechowywać w papierowej ciemnej torebce lub w zamkniętym ciemnym pojemniku, w miejscu suchym i chłodnym. Standardowo samodzielnie zebrany surowiec najlepiej wykorzystać w przeciągu jednego roku.