Dziewanna – właściwości lecznicze, zastosowanie (syrop z dziewanny, nalewka z dziewanny)

Mariola Kolary technik farmacji 8 kwietnia 2022

Dziewanna wielkokwiatowa znana jest ze swoich właściwości moczopędnych, oczyszczających i wykrztuśnych, przydatnych w przypadku astmy, zapalenia oskrzeli, przeziębienia, zapalenia migdałków, czy bólu gardła. W celach leczniczych wykorzystuje się kwiaty dziewanny. Dzięki swoim właściwościom znalazła również zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Rzadziej stosuje się liście dziewanny. Nasiona uważane są za toksyczne. Według dawnych wierzeń, dziewanna była uważana za roślinę magiczną, która odstraszała złe wróżby.

Napar z dziewanny w filiżance oraz kwiaty dziewanny. — Depositphotos

Spis treści

Dziewanna – kilka słów o roślinie
Dziewanna – właściwości lecznicze
Zastosowanie dziewanny
Przeciwwskazania
W jakiej postaci stosować dziewannę?

Dziewanna – kilka słów o roślinie

Dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum thapsiforme) jest rośliną dwuletnią. Należy do rodziny trędnikowatych. Rośnie praktycznie w całej Europie, a także w Azji i północnej Afryce. Dziewanna posiada charakterystyczne żółte kwiaty. Kwitnie od czerwca do września. W korzystnych warunkach może osiągać nawet 2 m wysokości. W Polsce występuje w całym kraju, jednak najwięcej jest jej na nizinach, a najmniej w górskich rejonach. Bywa też uprawiana na dużych obszarach, ze względu na stosowanie kwiatów dziewanny w przemyśle leczniczym i kosmetycznym.

Czytaj również: Ogórecznik – właściwości lecznicze i odżywcze, zastosowanie, uprawa

Dziewanna – właściwości lecznicze

Kwiaty dziewanny zawierają saponiny, glikozydy, flawonoidy, barwniki karotenoidowe, śluz, sacharozę i olejek eteryczny. Dziewanna ma działanie przeciwzapalne na błony śluzowe jamy ustnej, gardła oraz przełyku. Posiada również właściwości powlekające, dzięki zawartości śluzu, który osiada na drogach oddechowych, łagodząc równocześnie podrażnienia, kaszel. Wyciągi z dziewanny mają delikatne działanie moczopędne i napotne. Stosowanie dziewanny na skórę działa łagodząco na podrażnienia, gojąco, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.

Zastosowanie dziewanny

Dziewanna jest zalecana w leczeniu przeziębienia, w stanach nieżytowych dróg oddechowych. Zmniejsza częstotliwość kaszlu, szczególnie kaszlu suchego. Kwiat dziewanny stosuje się także w stanach zapalnych przełyku, żołądka i jelit. Jej właściwości przeciwzapalne można wykorzystać w leczeniu chorób skóry, np. trądziku. Posiada również właściwości dezynfekujące. Systematycznie pity napar poprawia również stan skóry od wewnątrz. Do użytku zewnętrznego dziewanna wielkokwiatowa pomaga łagodzić podrażnienia skóry i ust. Jest też doskonałym lekarstwem na hemoroidy. Odwar z dziewanny w postaci okładów stosuje się na odleżyny, poparzenia słoneczne, odmrożenia, owrzodzenia.

Dziewanna w kosmetyce

Dziewanna wchodzi w skład kosmetyków łagodzących podrażnienia skóry, do skóry wrażliwej. Dziewannę możemy znaleźć również w balsamach łagodzących oparzenia. Dzięki właściwościom przeciwbakteryjnym i łagodzącym poprawia stan skóry podczas trądziku, wspomaga oczyszczanie skóry.

Wywar z kwiatów dziewanny nadaje włosom piękny, złoty kolor (olejek z dziewanny). Zawiera również krzem, dlatego można go stosować w celu wzmocnienia włosów (zapobiega ich wypadaniu).

Czytaj również: Szałwia – na co pomaga? Właściwości lecznicze i zastosowanie szałwii lekarskiej

Przeciwwskazania

Nie ma przeciwwskazań do stosowania dziewanny z wyjątkiem nadwrażliwości indywidualnej na roślinę. Nie zaleca się także stosowania dziewanny w czasie karmienia piersią oraz przez kobiety w ciąży.

W jakiej postaci stosować dziewannę?

Dziewannę stosuje się w postaci naparów, odwarów, syropów czy nalewki. Wchodzi również w skład kosmetyków.

Napar z dziewanny

1 łyżkę kwiatów dziewanny zalewamy 1 szklanką ciepłej wody i ogrzewamy do wrzenia (nie gotować). Odstawić przykryty napar na 15 minut do ostygnięcia. Przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie, po pół szklanki po jedzeniu. Można również stosować do płukania gardła oraz robienia okładów na skórę.

Nalewka z dziewanny

100 g świeżych kwiatów dziewanny wielkokwiatowej zalewamy 500 ml spirytusu. Mocno wstrząsnąć butelką i odstawić na 2 tygodnie. Pić podczas przeziębienia 15-20 kropli rozcieńczonych w kieliszku wody. Nalewkę można również wcierać w skórę - łagodzi bóle reumatyczne.

Dziewannę można zmieszać z innymi ziołami tworząc ciekawe kompozycje lecznicze. Na kaszel i górne drogi oddechowe można przygotować mieszankę ziół. Do dziewanny można dodać inne rośliny lecznicze, takie jak: podbiał, babka lancetowata, bratek trójbarwny, tymianek.

Gdzie kupić?

Susz ziołowy kupimy w każdym sklepie zielarskim. W aptece możemy dostać również herbatkę z dziewanny lub z dodatkiem dziewanny, a także syrop na bazie tej rośliny.

Dziewanna – zbieranie i suszenie

Dziewannę można zbierać samemu i suszyć, a następnie wykorzystać ją do przyrządzania naparów, odwarów, nalewek. Dziewanna często rośnie na obrzeżach dróg, na żyznych glebach. Do celów leczniczych zbiera się korony kwiatowe z przyrośniętymi pręcikami, gdy kwiaty są już rozwinięte. Roślinę należy zbierać po opadnięciu rosy, ponieważ mokre i wilgotne kwiaty ciemnieją podczas suszenia. Kwiaty szybko tracą swoją żółtą barwę, jeśli są uszkodzone podczas zbioru. Zebrane kwiaty należy suszyć szybko, najlepiej w suszarni ogrzewanej do 35 stopni Celsjusza. Rozłożyć je należy na pojedynczej warstwie. Świeże kwiaty szybko więdną, dlatego trzeba je ususzyć szybko po zebraniu.

Po wysuszaniu przechowywać w szczelnie zamkniętych szklanych naczyniach. Wysuszony surowiec należy silnie ugnieść i tak przechowywać.

Dziewannę można również uprawiać w ogrodzie, jako roślinę leczniczą oraz ozdobną. Sama uprawa dziewanny wielkokwiatowej jest prosta, ponieważ łatwo rozsiewa się ona sama.

Czytaj również: Lepiężnik – właściwości lecznicze, zastosowanie, przeciwwskazania, gdzie kupić?

Opublikowano: 08.04.2022;

Oceń:

5.0

Mariola Kolary

technik farmacji

Z zawodu technik farmacji. Specjalizuje się w pisaniu tekstów z zakresu medycyny, farmacji, ziołolecznictwa, dietetyki. Kocha zwierzęta. Prywatnie mama nastolatki.