Bluszczyk kurdybanek (łac. Glechoma hederacea) to niepozorna, jednak bardzo cenna roślina lecznicza. Porasta dziko większość regionów Europy, także Polski. Choć jego zdrowotne właściwości cenione są głównie przez medycynę ludową, coraz częściej spotkać go można także w kuchni, jako przyprawę. Sprawdźmy więc, jak działa bluszczyk kurdybanek i kiedy warto po niego sięgać.
Bluszczyk kurdybanek – jak wygląda, właściwości, jak zbierać?
Spis treści
Bluszczyk kurdybanek – jak wygląda i z czym można pomylić?
Bluszczyk kurdybanek (inaczej bluszczyk ziemny), podobnie jak mięta czy melisa, należy do rodziny jasnotowatych. Jest rośliną zimotrwałą, osiągającą wysokość do 20 cm, posiada liście kształtu nerkowatego. Rośnie płożąc się po ziemi, co podczas okresu kwitnienia i pojawiania się drobnych fioletowych lub niebieskich kwiatów wygląda szczególnie efektownie.
Stosunkowo często bywa mylony z bluszczem lub jasnotą purpurową. Bluszcz jednak jest rośliną pnącą. Jeśli zaś chodzi o jasnotę, to mylące mogą być jej różowe kwiaty, jednak posiada ona zdecydowanie większe liście i wyglądem bliżej jej do pokrzywy aniżeli kurdybanka. O ile pomylenie bluszczyku z bluszczem może stanowić pewne zagrożenie, o tyle pomyłka z udziałem jasnoty purpurowej nie niesie większego niebezpieczeństwa.
Bluszczyk kurdybanek – właściwości
Właściwości lecznicze kurdybanka są niezwykle szerokie. Ponieważ zawiera przede wszystkim związki goryczowe, stosuje się go w dolegliwościach układu pokarmowego, jako środek pobudzający wydzielanie soków trawiennych. Ziele kurdybanka doskonale wpływa również na wątrobę. Przede wszystkim usprawnia i zwiększa przepływ żółci oraz przyspiesza opróżnianie pęcherzyka żółciowego. Według prof. Ożarowskiego, działanie ziela bluszczyku w obrębie przewodu pokarmowego może się ponadto wiązać z „blokowaniem” aktywności toksyn bakteryjnych i szkodliwych metabolitów oraz zapobieganiem ich wchłaniania. Często wspomina się także o jego właściwościach odtruwających i wspomagających przemianę materii.
Kurdybanek pozytywnie wpływa ponadto na górne drogi oddechowe oraz skórę. Przetwory z surowca rozszerzają oskrzela i wspomagają odkrztuszanie. Z kolei ich zewnętrzne stosowanie znosi stany zapalne, a także wiąże się z działaniem przeciwbakteryjnym i ściągającym
Czytaj również: Olejek oregano: na odporność, na grzyby i pasożyty
Bluszczyk kurdybanek – zastosowanie
Główne wskazania do stosowanie preparatów na bazie wyciągów z ziela kurdybanka to:
- niewydolność wątroby o niedużym nasileniu;
- nieżyty żołądka, jelit i dróg żółciowych;
- zaburzenia trawienia;
- wzdęcia;
- nieregularne wypróżnienia;
- kamica żółciowa (pomocniczo);
- uporczywy kaszel i chrypa;
- astma;
- stany zapalne skóry;
- trądzik;
- oparzenia.
Jak stosować bluszczyk kurdybanek?
Najpopularniejszą formą stosowania bluszczyku są napary. W tym celu wystarczy ok. 1 łyżki ususzonego ziela kurdybanka zalać szklanką wrzątku i pozostawić pod przykryciem na ok. 15 min. Sporządzoną w ten sposób herbatkę z kurdybanka należy pić w dolegliwościach gastrycznych oraz przy przeziębieniu w ilości 0,5 szklanki, 2-3 razy dziennie.
Innym sposobem na przetworzenie ziela kurdybanka jest wyciąg alkoholowy, czyli popularna nalewka. W tym przypadku ok. 10 sztuk oczyszczonych i rozdrobnionych pędów rośliny należy umieścić w słoju i zalać 500 ml wódki, a następnie odstawić na ok. 7-10 dni do ciepłego miejsca. Po tym czasie nalewkę cedzi się i przelewa do butelki. W celach leczniczych zalecane jest przyjmowanie do 3 razy dziennie łyżki preparatu, najlepiej po jedzeniu.
Czytaj również: Syrop z pędów sosny, jak go zrobić, na co pomaga?
Ziele kurdybanka w kuchni
Warto także podkreślić walory kulinarne bluszczyku kurdybanka, tym bardziej, że obfituje w witaminę C i A oraz związki mineralne (cynk, żelazo). W wielu rejonach Polski już dawno temu wykorzystywano go m.in. zamiennie do pietruszki, jako dodatek do zup. W Anglii z kolei ziele kurdybanka bardzo długo stanowiło obowiązkowy dodatek do piwa. Jego delikatnie korzenny smak doskonale komponuje się także z ziemniakami, jajkami, twarogiem i zapiekanymi potrawami mięsnymi. Bez obaw można spożywać go na surowo.
Bluszczyk kurdybanek – jak zbierać i przechowywać?
Zbiór ziela kurdybanka prowadzić należy w okresie jego kwitnienia, który przypada na czas od maja do końca lipca. Najcenniejszy będzie surowiec z miejsc mocno nasłonecznionych. Zwykle jego liście są znacznie ciemniejsze w porównaniu z okazami rosnącymi w bardziej zacienionych miejscach, jednak te ze stanowisk słonecznych kumulują zdecydowanie więcej związków aktywnych leczniczo. Tuż po zbiorze należy przystąpić do suszenia kurdybanka, najlepiej w temperaturze pokojowej lub w suszarni w temp. do 35 stopni. Ususzony surowiec przekładamy do papierowych torebek lub ciemnych słoiczków i przechowujemy do roku czasu, chroniąc przed dostępem światła i wilgoci.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Ożarowski A. Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Warszawa, 1982.
- Gorzkowska Magdalena. Zioła. Jak zbierać, przetwarzać, stosować.
- https://www.researchgate.net/publication/311575960
- https://www.herbzone.pl/bluszczyk-kurdybanek-niepozorna-roslinka-o-smiesznej-nazwie/
Opublikowano: 21.06.2021;
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Paulina Znajdek-Awiżeń
dr nauk farmaceutycznych
Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Tytuł doktora nauk farmaceutycznych uzyskała na podstawie badań prowadzonych w Katedrze i Zakładzie Farmakognozji UMP. Członek Sekcji Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Pracownik apteki, a także wykładowca w technikum farmaceutycznym. Prowadzi kursy, szkolenia oraz warsztaty z zakresu towaroznawstwa zielarskiego oraz wykorzystania roślin w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości. Autorka i współautorka artykułów o charakterze naukowym i popularnonaukowym publikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Współautorka książki „Żyj naturalnie czyli dekalog zdrowego życia”.
3
Komentarze i opinie (0)