Przyczyną polineuropatii alkoholowej (neuropatii alkoholowej) jest wieloletnie nadużywanie alkoholu prowadzące do uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. Objawy to zaburzenia czucia, pieczenie mrowienie, drętwienia kończyn dolnych. Z czasem proces chorobowy prowadzi do zaniku mięśni i niedowładów. Czy prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego może wrócić? Leczenie choroby jest stosunkowo skuteczne i proste, jeżeli zostanie włączone odpowiednio wcześnie i chory zachowa abstynencję.
Polineuropatia alkoholowa (neuropatia alkoholowa) – czym jest, jakie ma objawy, czy jest uleczalna?
Co to jest polineuropatia alkoholowa?
Polineuropatia to zespół objawów wynikających z zaburzenia funkcji nerwów obwodowych i nieprawidłowego przewodzenia przez nie impulsów nerwowych. Dolegliwości w polineuropatii pojawiają się symetrycznie, po obu stronach ciała. Wśród jej przyczyn wymienia się: cukrzycę, sarkoidozę, celiakię, urazy, miażdżycę naczyń, zespół Guillaina-Barego, intoksykację alkoholową (zatrucie organizmu alkoholem) i wiele innych.
Polineuropatia alkoholowa (ICD 10 – G62.1) to choroba wywołana przewlekłym nadużywaniem alkoholu. Określana jest także jako neuropatia alkoholowa. Szacuje się, że cierpi na nią około 10–30 proc. osób mających problem z alkoholem. Ryzyko zachorowania na polineuropatię rośnie wraz z czasem trwania alkoholizmu, jak i częstością oraz ilością spożywanych substancji toksycznych. Jednym ze skutków choroby alkoholowej jest uszkodzenie komórek nerwowych i ich demielinizacja (zniszczenie osłonek mielinowych komórek nerwowych), co wpływa na szybkość i jakość przesyłanych impulsów.
Ponadto długotrwałe nadużywanie alkoholu prowadzi do utraty witamin i mikroelementów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu – przede wszystkim witamin z grupy B. Niedobory witaminowe sprzyjają nasileniu objawów polineuropatii.
To też może Cię zainteresować: Drżenie ciała – jakie mogą być przyczyny drżenia mięśni ciała?
Objawy neuropatii alkoholowej – jak rozpoznać polineuropatię?
Pierwsze objawy polineuropatii alkoholowej obejmują dystalne części kończyn – stopy, w bardziej zaawansowanych przypadkach również dłonie. Drętwienie, mrowienie, pieczenie z czasem obejmuje również części proksymalne kończyn (czyli znajdujące się bliżej tułowia – ramiona, uda). Następnie dołączają się dolegliwości bólowe oraz zaburzenia przewodzenia informacji czuciowych. Pojawiają się problemy z czuciem dotyku, odczuwaniem temperatury czy nieprawidłowym czuciem bólu.
Objawem neuropatii alkoholowej jest także zmieniona skóra nóg i rąk, która staje się cieńsza. Zaawansowana polineuropatia prowadzi do osłabienia siły mięśniowej, a nawet niedowładów kończyn . Niekiedy objawy polineuropatii obejmują krtań. Neuropatia nerwu krtaniowego wstecznego, towarzysząca chorobie alkoholowej, objawia się długotrwałą chrypką i obniżeniem barwy głosu.
Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki
Podsumowując, do objawów neuropatii alkoholowej zalicza się:
- drętwienie, pieczenie, mrowienie rąk i stóp;
- ból kończyn;
- zaburzenia czucia – zaburzenia czucia dotyku, temperatury, bólu, a także czucia głębokiego (czyli możliwości określenia położenia części ciała bez kontroli wzroku);
- osłabienie odruchów głębokich;
- osłabienie siły mięśniowej, zanik mięśni, niedowład nóg, niedowład rąk;
- cienka skóra, zwiększona podatność na zakażenia skóry, nieleczące się owrzodzenia;
- chrypka, ściszenie głosu, obniżenie barwy głosu;
- nasilona potliwość dłoni i stóp;
- zaburzenia funkcji seksualnych.
Przeczytaj też: Czym jest choroba alkoholowa?
Czy neuropatia alkoholowa jest uleczalna? Jak przebiega leczenie polineuropatii alkoholowej?
Leczenie polineuropatii alkoholowej jest stosunkowo skuteczne, jeśli terapię rozpoczniemy we wczesnej fazie choroby oraz pod warunkiem, że chorzy zachowają pełną abstynencję alkoholową. Początkowe objawy polineuropatii ustępują po zastosowaniu pełnowartościowej diety oraz uzupełnieniu minerałów i witamin, głównie witaminy B1. W przypadku występowania objawów bólowych dołącza się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, wpływające korzystnie na neuroprzekaźnictwo.
Nieleczona polineuropatia alkoholowa prowadzi do nasilenia objawów i pogarsza rokowanie. Rehabilitacja przy polineuropatuii alkoholowej jest konieczna, jeśli w przebiegu choroby pojawi się osłabienie siły mięśniowej, zanik mięśni, niedowłady nóg i rąk.
Czas leczenia polineuropatii alkoholowej uzależniony jest od dotrzymywania zaleceń przez pacjenta.
Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu
Czy neuropatia alkoholowa to jedyny skutek nadużywania alkoholu?
Należy pamiętać, że celem wyleczenia polineuropatii u alkoholika niezbędne jest całkowite zaprzestanie spożywania alkoholu. Alkoholizm to choroba, która wciąż dotyka duży odsetek społeczeństwa. Silna potrzeba spożycia alkoholu (tzw. głód alkoholowy) prowadzi do jego nadużywania i szeregu powikłań zdrowotnych.
Skutki nadużywania alkoholu, poza neuropatią alkoholową, to m.in.:
- uszkodzenie wątroby (marskość wątroby),
- zapalenie błony śluzowej żołądka,
- choroba wrzodowa,
- ostre/przewlekłe zapalenie trzustki,
- zaburzenia rytmu serca,
- niedokrwistość.
Polineuropatia naraża na występowanie zaburzeń psychicznych (depresji, majaczenia) oraz ogólne wyniszczenie organizmu.
Leczenie neuropatii alkoholowej jest często równoznaczne z walką z uzależnieniem. W przypadku choroby alkoholowej konieczne jest wsparcie najbliższych lub pomoc psychoterapeuty. Niekiedy całkowitej rezygnacji ze spożywania alkoholu musi towarzyszyć leczenie odwykowe.
Przeczytaj też: Drętwienie i mrowienie palców u nóg – przyczyny
Polineuropatia alkoholowa – video
Zdaniem eksperta
Objawy polineuropatii alkoholowej to: parestezje, czyli mrowienia, drętwienia i pieczenia dłoni oraz stóp, tzw. parestezje w obrębie rękawiczek i skarpetek; silne bóle łydek; w ciężkich przypadkach osłabienie i zaniki mięśni z przykurczami w stawie skokowym i kolanowym.
Przyczyna polineuropatii alkoholowej to nie toksyczny wpływ alkoholu na nerwy, lecz głównie niedobory substancji odżywczych – witamin z grupy B. Prawidłowa substytucja tych witamin może w znakomity sposób zapobiegać nasileniu, czy powstaniu tego typu polineuropatii.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://psychiatria.mp.pl/uzaleznienia/81417,choroby-somatyczne-spowodowanie-uzywaniem-alkoholu
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Polineuropatia_alkoholowa
- Medycyna w praktyce, red. dr hab. n. med. A. Windak, wyd. Puls Medycyny, Warszawa 2015.
- Neuropatie nabyte, Andrzej Bogucki, Jarosław Sławek, wyd. Czelej, Lublin 2004, wyd.1.
Anna Owczarczyk
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Podczas studiów aktywna działaczka studenckiego gastroenterologicznego koła naukowego. Ponadto członek Zarządu Międzynarodowej Organizacji Studenckiej (IFMSA) i Zarządu Akademickiego Związku Sportowego - AZS. Obecnie lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Łodzi. Zawodowo interesuje się endokrynologią i reumatologią. Swoją wiedzę pogłębia na konferencjach naukowych, kursach i szkoleniach medycznych.
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 27.02.2022
opublikowany 06.08.2022
opublikowany 21.06.2022
opublikowany 21.09.2022
opublikowany 21.09.2022