Długotrwała, uporczywa i przeciągająca się chrypka – jakie przyczyny?

Skąd się bierze chrypka?

Chrypka, czyli zmiana normalnej barwy głosu, wynika z procesów, jakie zachodzą w obrębie struktur anatomicznych odpowiedzialnych za powstawanie dźwięku, czyli strun głosowych i otaczających je tkanek – krtani. W warunkach prawidłowych dwa fałdy zbudowane z więzadeł, tkanki włóknistej i pokrywającej je błony śluzowej, ulegają napinaniu podczas wydawania dźwięków, dzięki czemu powietrze przepływające przez wąską szczelinę powoduje powstawanie odpowiedniej częstotliwości drgań.

Fałdy głosowe napinane są dzięki pracy zespołu mięśni i chrząstek. Kiedy struktury krtani objęte zastają jakimś procesem chorobowym i dochodzi do obrzęku błony śluzowej, zaburzenia pracy mięśni lub utrudnionego przepływu powietrza – głos zaczyna brzmieć inaczej lub nawet zostaje całkowicie zniesiony.

Przeczytaj: Kaszel po covidzie, ile trwa, jak go leczyć?

Przyczyny długotrwałej chrypki

Choroby objawiające się chrypką tworzą długą listę schorzeń – zarówno błahych, jak przeziębienie, jak i poważnych i zagrażających życiu, łącznie z nowotworami złośliwymi. Uciążliwa chrypka może być wywołana przez:

• ostre i przewlekłe zapalenie krtani;
• pozostałe infekcje górnych dróg oddechowych;
• alergię i astmę;
• przewlekły kaszel;
• zespół krupu u dzieci;
• guzki śpiewacze, czyli łagodne zmiany w obrębie fałdów głosowych;
• chorobę refluksową przełyku;
• schorzenia neurodegeneracyjne np. chorobę Parkinsona, udar mózgu, uszkodzenie nerwów czaszkowych;
• choroby tarczycy przebiegające z jej powiększeniem, np. wole guzowate;
• raka krtani lub gardła;
• przebyte zabiegi inwazyjne w obrębie krtani np. intubacja, czy bronchoskopia;

Chrypka może powstawać także w odpowiedzi na oddziaływanie czynników pozachorobowych. Jej powstaniu sprzyja palenie tytoniu, nadużywanie głosu, wdychanie substancji drażniących lub zachłyśnięcie się, a także uraz okolicy szyjnej.

Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Długotrwała chrypka jako objaw choroby

Nieustępująca po tygodniu u dzieci, a po dwóch tygodniach u dorosłych chrypka, jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej. Bezwzględnie należy natychmiast zgłosić się do lekarza, jeśli chrypce towarzyszą duszność i problemy z oddychaniem, zaczerwienienie i opuchlizna na twarzy, a także w przypadku urazu okolicy szyjnej lub podejrzenia obecności ciała obcego w gardle, np. ości.

Najczęstszą przyczyną chrypki są wszelkie infekcje górnych dróg oddechowych, zwykle łatwo je rozpoznać na podstawie takich objawów, jak gorączka, kaszel, katar, zaczerwienienie gardła lub spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Znacznie nasilona chrypka lub nawet bezgłos może pojawić się w ostrym zapaleniu krtani.

Częstą przyczyną podrażnienia fałdów głosowych jest też refluks, czyli choroba związana z zarzucaniem kwaśnej treści z żołądka powyżej niewydolnego zwieracza przełyku. Błona śluzowa gardła i krtani nie ma zupełnie inną budowę niż ta w żołądku i nie jest przygotowana na działanie kwaśnych treści pokarmowych. Pod jej wpływem, dochodzi do rozwoju stanu zapalnego, obrzęku i podrażnienia, które mogą prowadzić do przewlekłego kaszlu i chrypki.

Przeczytaj: Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Jeśli zmianie barwy głosu nie towarzyszą inne objawy infekcji, warto zadać sobie pytanie o narażenie na czynniki szkodliwe oraz nadużywania głosu. Stosunkowo często zdarza się, że osoby pracujące głosem lub młodzież po koncertach czy dyskotekach, zgłasza się do lekarza żeby „odzyskać głos”.

Jeśli uciążliwa chrypka utrzymuje się powyżej 2–3 tygodni, konieczna bywa bardziej szczegółowa diagnostyka. Przyczyną przedłużających się dolegliwości mogą być zmiany w obrębie struktur krtani jak np. polipy, guzki śpiewaków, ale także nowotwory. Szczególnie niepokojące są współwystępujące objawy ogólne – nocne poty, utrata masy ciała, osłabienie, palenie tytoniu w wywiadzie oraz epizody krwioplucia. Aby ocenić struktury krtani, konieczna jest diagnostyka specjalistyczna i wizyta u laryngologa, który wykorzystując specjalne wzierniki i lusterka, może dokładnie ocenić krtań i fałdy głosowe.

Przeczytaj: Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Co na chrypkę?

Leczenie chrypki towarzyszącej infekcji z powodzeniem może przebiegać z użyciem preparatów o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. W aptekach dostępne są tabletki, płyny do płukania gardła, syropy, inhalatory i aerozole do gardła likwidujące chrypkę. Często pomocne mogą być leki przeciwkaszlowe, antyalergiczne i rozrzedzające wydzielinę śluzową.

Jeśli przyczyną infekcji dróg oddechowych jest zakażenie bakteryjne, konieczne może być stosowanie antybiotyku. Ostre zapalenie krtani jest jednak chorobą zwykle o etiologii wirusowej i antybiotyki są w tym przypadku niewskazane. W okresie infekcji należy unikać suchego powietrza, klimatyzowanych pomieszczeń, palenia papierosów oraz nadwyrężania głosu.

W przypadku schorzeń laryngologicznych czasem konieczny jest zabieg chirurgiczny np. usunięcie polipa czy innych nieprawidłowości anatomicznych. W leczeniu raka krtani stosuje się radioterapię, w zaawansowanych procesach także chemioterapię i leczenie chirurgiczne. Czynnikiem ryzyka zachorowania na nowotwór krtani jest przede wszystkim palenie papierosów.

Domowe sposoby na chrypkę

W wielu przypadkach interwencja lekarza nie jest konieczna, a skuteczne okazują się domowe sposoby na chrypkę. Oto, co można zrobić, aby przyspieszyć rekonwalescencję i szybciej pozbyć się uciążliwej chrypki:

• oszczędzaj głos, mów tylko kiedy to będzie niezbędne;
• pij dużo płynów, aby nawilżyć błonę śluzową i przyspieszyć rej regenerację;
• unikaj alkoholu i mocnej kawy;
• stosuj inhalacje i nawilżacze powietrza, także w tym samym celu
• unikaj zachowań, które powodują drażnienie fałdów głosowych: krzyku, śpiewania, płaczu oraz palenia;
• jeśli cierpisz na refluks, stosuj przepisane leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku i nie kładź się bezpośrednio po posiłku;
• unikaj stosowania leków udrażniających nos.