Nie każda próba rzucenia palenia kończy się sukcesem. Trudność w zerwaniu z nałogiem wynika z przyzwyczajenia oraz uzależnienia od nikotyny. Oba te czynniki prowadzą do tego, że w momencie zaprzestania palenia pojawia się głód nikotynowy. By pozbyć się szkodliwego nawyku, konieczna jest silna motywacja, ale także pomoc w postaci leku, który w łagodny sposób pozwoli szybko i skutecznie rzucić palenie.
Dlaczego trudno rzucić palenie?

Przyzwyczajenie – przyczyna dla której trudno rzucić palenie
Walka z nałogiem nie należy do łatwych. Skuteczne rzucenie palenia wymaga decyzji podjętej w odpowiednim czasie, silnej motywacji, a często także wsparcia farmakologicznego. Nikotyna silnie uzależnia, zwłaszcza u długoletnich palaczy. Trudność zerwania z nałogiem palenia papierosów wynika z dwóch najważniejszych przyczyn – wspomnianego uzależnienia od nikotyny oraz przyzwyczajenia.
Palenie papierosów odpowiada także za wytworzenie przyzwyczajenia behawioralnego. Wypalany papieros dla nałogowego palacza to łatwo dostępny środek na rozładowanie emocji i stresu, niepokoju czy element nierozłączny z wypijaną kawą lub piwem. Jest to także niezbyt trafiony sposób na podkreślenie dorosłości lub identyfikacji z najbliższym otoczeniem. Wszystko to sprzyja utrwaleniu nałogu palenia papierosów. Dla nałogowego palacza każdy wypalany papieros świadomie lub podświadomie kojarzony jest z przerwą w pracy, relaksem, sposobem na rozmowę z... innymi uzależnionymi od tytoniu.
Uzależnienie od nikotyny i głód nikotynowy
Nałóg palenia papierosów wiąże się przede wszystkim z uzależnieniem od nikotyny i rozwojem w trakcie prób rzucania palenia bardzo nieprzyjemnego dla palacza głodu nikotynowego.
Przyczyną tego, że trudno jest rzucić palenie jest przede wszystkim farmakologiczne uzależnienie od nikotyny. Substancja ta jest w błyskawicznym tempie dostarczana do wnętrza organizmu wraz z każdym wypalanym papierosem. Powoduje wówczas liczne zmiany adaptacyjne.
W początkowej fazie, nikotyna istotnie wpływa na ośrodkowy układ nerwowy – czynność mózgu czyli sprawność umysłową. Powoduje również zmiany w nastroju, gdyż działa euforyzująco. Przyczynia się to do odczuwania przez palacza przyjemności z właśnie wypalanego papierosa. Efekt ten wpływa na wytworzenie pozytywnego skojarzenia palenia papierosów z poczuciem satysfakcji.
Dodatkowo, nikotyna jako substancja o działaniu neurotoksycznym, trwale wiąże się z receptorami nikotynowymi w komórkach nerwowych istotnie modyfikując ich metabolizm. Wywołuje to szereg niekorzystnych zmian funkcjonalnych na komórki organizmu. Skutkuje to powstaniem uzależnienia farmakologicznego (z powodu wpływu dostarczanej nikotyny na organizm i wywoływanych przez nią zmian adaptacyjnych).
Trudność rzucenia palenia jest tym trudniejsza im silniejsze jest uzależnienie od nikotyny. To właśnie jej wpływ na niemal każdą komórkę organizmu odpowiada za rozwój uzależnienia. W dość krótkim czasie zachodzi wiele zmian na poziomie ich metabolizmu, a organizm przyzwyczaja się do jej dostarczania. W miarę trwania nałogu tytoniowego, efekty wynikające z dostarczania nikotyny do wnętrza komórek ulegają stopniowemu utrwaleniu, a każda zmiana ilości dostarczanej nikotyny (zmniejszenie jej ilości lub całkowite jej odstawienie) jest odczuwalna przez organizm. Pojawiają się nieprzyjemne efekty związane z głodem nikotynowym. Ich wystąpienie oraz natężenie jest niemożliwe do dokładnego przewidzenia, różni się dla każdego palacza.
Jakie są metody na rzucenie palenia?
Niezaprzeczalnym jest jednak fakt, że niezależnie od wybranej metody ułatwiającej osiągnięcie oczekiwanego efektu czyli rzucenie palenia, należy być świadomym możliwości wystąpienie objawów głodu nikotynowego. Niestety brak jest uniwersalnej, idealnej, całkowicie skutecznej dla każdego palacza metody na rzucenie palenia. Wyróżnia się jednak kilka najpowszechniejszych form walki z nałogiem tytoniowym tj.:
- samokontrola postępowania osoby rzucającej palenie, która ma uświadomić okoliczności sprzyjające kontynuowaniu nałogu oraz pomóc w zmianie zachowań;
- metody behawioralne, w tym także awersyjna (oparta na zabiegach zniechęcających do palenia) oraz pozytywnego wzmocnienia (czyli nagradzanie za właściwe postępowanie czyli niepalenie);
- hipnoza oraz akupunktura, których głównym celem jest wyrobienie awersji do palenia;
- terapia preparatami z cytyzyną;
- nikotynowa terapia zastępcza;
- leki antydepresyjne;
- terapia grupowa.
Cytyzyna – najlepszy sposób na szybkie rzucenie palenia
Przygotowanie psychiczne palacza podejmującego próbę walki z nałogiem na możliwość pojawienia się nieprzyjemnych symptomów wywołanych zmniejszeniem ilości nikotyny dostarczanej do organizmu oraz dobór odpowiednich środków pomocniczych wydaje się być czynnikiem ważnym, decydującym w istotny sposób o powodzeniu stosowanej terapii. Niezwykle potrzebne wydaje się być zatem nie tylko właściwa motywacja do działania na rzecz niepalenia, ale również wsparcie farmakologiczne.
Skutecznym sposobem na rzucenie palenia jest cytyzyna, która jako substancja czynna w wybranych preparatach pozwala na skuteczne łagodzenie objawów głodu nikotynowego. Znacznie zmniejsza siłę odczuwanego zadowolenia z wypalanego papierosa czyli z efektów dostarczania nikotyny do organizmu. Wpływa to na złagodzenie symptomów związanych z abstynencją nikotynową. Co ważne, cytyzyna będąc substancją wywołującą najbardziej zbliżony do nikotyny efekt farmaceutyczny, sama nie wywołuje uzależnienia. Jest to zatem substancja, która, w dość istotny sposób zwiększa szanse na trwałe odstawienie papierosów i innych wyrobów tytoniowych. Terapia trwa jedynie 25 dni.

Marta Natkańska
Specjalista zdrowia publicznego
Specjalista zdrowia publicznego i promocji zdrowia. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Autorka licznych publikacji z zakresu promocji zdrowego stylu życia i ochrony zdrowia.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 26.03.2020