Gorzki smak w ustach może być objawem wielu różnorodnych schorzeń. Wśród najczęstszych przyczyn gorzkiego posmaku w ustach wymienia się między innymi choroby wątroby, refluks żołądkowo-przełykowy, a także kamicę żółciową. Uczucie goryczy w ustach rano bywa objawem chorób jamy ustnej. Gorzki posmak w ustach może pojawić się również przy błędach dietetycznych, jako efekt przyjmowania niektórych leków oraz przy paleniu papierosów.
Gorzki posmak w ustach – przyczyny, zapobieganie, leczenie
Gorzki smak w ustach – jakie są przyczyny?
Gorzki smak w ustach (gorycz w ustach) to nieprzyjemny posmak, który w przypadku długotrwałego utrzymywania się prowadzi do pogorszenia jakości życia, zwłaszcza gdy dodatkowo pojawia się problem nieświeżego oddechu. W niektórych przypadkach, w celu usunięcia gorzkiego posmaku w ustach wystarczy zmiana diety lub prawidłowa higiena jamy ustnej. W innych przypadkach konieczna bywa konsultacja specjalisty z dziedziny laryngologii, neurologii lub gastroenterologii.
Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie
Najczęstsze przyczyny gorzkiego smaku w ustach to:
- uszkodzenie drogi nerwowej (pojedynczych nerwów) odpowiadających za odczuwanie smaku i/lub zapachu,
- stosowanie niektórych leków,
- niewłaściwa higiena jamy ustnej,
- palenie tytoniu,
- choroby dziąseł i przyzębia,
- choroby wątroby,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- halitoza,
- kamica żółciowa.
To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie
Gorzki posmak w ustach a uszkodzenie nerwów
Jedną z przyczyn gorzkiego smaku w ustach może być uszkodzenie drogi smakowej, co doprowadza do wystąpienia nieprawidłowego odczuwania smaków. Droga smakowa to cały układ komórek nerwowych, dzięki którym możliwe jest rozpoznawanie smaków poprzez receptory w jamie ustnej i odpowiednie ośrodki w mózgu. Jednym z nich może być nieprzyjemny w odczuciu gorzki smak. Uszkodzenie może nastąpić na każdym etapie drogi smakowej – od kubków smakowych występujących na języku, do odpowiednich ośrodków znajdujących się w mózgu.
Do przyczyn prowadzących do uszkodzenia drogi smakowej i wystąpienia gorzkiego smaku w ustach zaliczamy:
- zapalenie błony śluzowej języka,
- zabiegi, operacje laryngologiczne,
- choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca czy przewlekła niewydolność nerek,
- niedobór witamin i pierwiastków (cynk, miedź),
- nowotwory i guzy uciskające drogę smakową w mózgu,
- stwardnienie rozsiane.
W ustach gorzki posmak może być także wynikiem uszkodzenia nerwu węchowego. Do najczęstszych przyczyn uszkadzających drogę węchową zaliczamy procesy nowotworowe okolicy nosa, złamania drobnych kości czaszki, infekcje wirusowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
W części przypadków posmak goryczy w ustach związany jest także z napadami padaczkowymi, zwanymi napadami hakowymi.
Zobacz też: Płukanie żołądka – kiedy wykonać?
Gorzki posmak w ustach po jedzeniu
Także choroby przewodu pokarmowego mogą być przyczyną gorzkiego smaku w ustach. Objaw ten często pojawia się po posiłku. Przyczyną gorzkiego posmaku w ustach, z towarzyszącym nieprzyjemnym zapachem z ust, może być choroba refluksowa przełyku, której jednym z objawów jest odczuwanie goryczy w ustach. Istotą choroby jest obniżone napięcie zwieracza przełyku znajdującego się pomiędzy przełykiem a żołądkiem.
Konsekwencją uszkodzenia zwieracza jest zarzucanie treści żołądkowej do przełyku, wywołujące nieprzyjemne odczucie pieczenia w klatce piersiowej i gorzkiego smaku w ustach. Leczenie choroby refluksowej jest bardzo ważne, gdyż nieleczona i niekontrolowana choroba może doprowadzić do raka przełyku. Leczenie jest farmakologiczne (leki hamujące wydzielanie soku żołądkowego) lub operacyjne.
To też może Cię zainteresować: Kiedy dochodzi do niedokrwienia jelit?
Choroby wątroby, a zwłaszcza choroby przewlekłe mogą dawać objawy niecharakterystyczne, do których zaliczamy nieprzyjemny zapach skóry, swędzącą skórę czy gorzki smak w ustach. Do chorób wątroby mogących wywoływać wyżej wymienione objawy zaliczamy przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C, marskość wątroby, choroby autoimmunologiczne wątroby.
Kamica żółciowa to kolejna spośród chorób przewodu pokarmowego, powodujących uczucie goryczy w ustach. Kamica żółciowa to obecność złogów (kamieni) w pęcherzyku żółciowym, odpowiedzialnym za magazynowanie żółci.
Do podstawowych objawów kamicy pęcherzyka żółciowego zaliczamy: ostry ból brzucha (tzw. kolka żółciowa) nudności oraz wymioty, które często pojawiają się po spożyciu tłustego pokarmu. W części przypadków występuje także zgaga, żółty nalot na języku oraz gorzki smak w ustach. Leczeniem z wyboru nawrotowej kamicy jest leczenie operacyjne.
Sprawdź również: Płukanie jelita grubego
Choroby jamy ustnej i zębów a gorzki posmak w ustach
Lekarze dentyści wymieniają następujące stany chorobowe jako przyczyny gorzkiego posmaku w jamie ustnej:
- stan zapalny dziąseł,
- obecność kamienia nazębnego,
- nieleczona próchnica,
- zapalenie języka,
- palenie papierosów,
- nieprawidłowa higiena jamy ustnej.
W chorobach przyzębia i zębów pojawia się gorzki smak w ustach rano, który trwa także w ciągu dnia.
Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?
W celu zwalczania uczucia gorzkiego posmaku w ustach stomatolodzy zalecają regularne szczotkowanie zębów, dziąseł i języka przynajmniej dwa razy dziennie. Skuteczne w zwalczaniu gorzkiego smaku jest także stosowanie płynów do jamy ustnej, nici dentystycznych oraz miętowych drażetek kilka razy dziennie. Oczywiście regularne wizyty u stomatologa w celu kontroli uzębienia i leczenia są bardzo ważne w zwalczaniu goryczy w ustach.
Zobacz też: Ageuzja – co to jest?
Dieta a gorzki posmak w ustach
Nieprawidłowa dieta to kolejna przyczyna prowadząca do wystąpienia gorzkiego posmaku w ustach i nieświeżego oddechu. Do produktów o gorzkim smaku zaliczamy warzywa, takie jak karczochy, seler czy rukola. Także mocna kawa lub herbata spożywana w zbyt dużych ilościach wywołuje uczucie goryczy w ustach.
Paradoksalnie, duża ilość spożytego cukru także doprowadza do uczucia goryczy w jamie ustnej.
Następną przyczyną uczucia nieprzyjemnego smaku jest nieprawidłowe, nieumiejętne smażenie potraw i ich grillowanie. Zbyt mocno zgrillowane produkty wydzielają substancje zwane benzopirenami, którymi zatrucie wywołuje uczucie gorzkiego posmaku w ustach.
Czytaj również: Zielony stolec – co oznacza zielony kał u dorosłych i dzieci?
Leki jako przyczyna gorzkiego smaku w ustach
Także niektóre leki lub ich wzajemne oddziaływanie mogą powodować wystąpienie goryczy w ustach. Do leków wywołujących nieprzyjemny smak w jamie ustnej zaliczamy:
- leki redukujące nadciśnienie,
- leki na astmę i POCHP,
- leki opóźniające w chorobie Alzheimera,
- niektóre antybiotyki,
- leki stosowane w chemioterapii,
- leki przeciwgruźlicze,
- penicylamina stosowana w chorobie Wilsona.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
- „Fizjologia człowieka, tom 5. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne” Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
- „Zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego” Adam Dziki, Andrzej Dąbrowski, Grzegorz Wallner, wyd. 2018 r.
Łukasz Wolak
Lekarz
Absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Siemianowicach Śląskich. Przyszłość zawodową wiąże z chirurgią ogólną i ginekologią.
Komentarze i opinie (0)