Kaszel jest odruchem obronnym. W zależności od przyczyny jaka go wywołuje może być mokry (produktywny) lub suchy (nieproduktywny). Stosowanie domowych sposób na kaszel, takich ka nawilżanie czy inhalacje pozwala szybko pozbyć się uporczywych dolegliwości. Skutecznym rozwiązaniem jest syrop na kaszel suchy i mokry, zwłaszcza wtedy, gdy mamy problemy z rozpoznaniem jaki to rodzaj kaszlu.
Jak szybko pozbyć się kaszlu domowymi sposobami?
Jakie są najczęstsze przyczyny kaszlu?
Kaszel to obronny odruch, który pozwala na oczyszczenie drzewa oskrzelowego i dróg oddechowych. Pojawia się w wyniku nagromadzenia nadmiaru wydzieliny, działania alergenu lub wniknięcia do dróg oddechowych ciała obcego. Ze względu na czas trwania kaszel dzielimy na ostry kaszel (trwający do 3 tygodni), podostry kaszel (trwający od 3-8 tygodni) i przewlekły kaszel (trwający powyżej 8 tygodni).
Ze względu na charakter kaszel dzielimy na:
- suchy kaszel (nieproduktywny),
- mokry kaszel (wilgotny) – produktywny z odkrztuszaniem plwociny.
Do najczęstszych przyczyn kaszlu suchego zaliczamy infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych, astmę i niektóre choroby płuc, w tym nowotworowe. Innymi, rzadkimi przyczynami suchego kaszlu jest stosowanie leków na nadciśnienie tętnicze i niewydolność serca.
Do najczęstszych przyczyn kaszlu mokrego zaliczamy zakażenia bakteryjne dróg oddechowych – zatok, oskrzeli i płuc. Mokry kaszel pojawia się także w przypadku rozstrzenia oskrzeli, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), grzybicy dróg oddechowych, mukowiscydozie.
Jak pozbyć się kaszlu mokrego?
Kaszel wilgotny (mokry) jest mimo wszystko zjawiskiem korzystnym, pozwala efektywnie oczyścić drzewo oskrzelowe. Dlatego zaleca się stosowanie środków i metod wspomagających usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych i zwiększających efektywność kaszlu. Nie są to wyłącznie leki, syropy i tabletki na kaszel. Istnieje wiele skutecznych sposobów na kaszel mokry.
- Nawilżanie wdychanego powietrza – to jedna ze skuteczniejszych metod w zwalczaniu mokrego kaszlu; na rynku istnieją szeroko dostępne domowe nawilżacze do powietrza; można też stosować inhalację 0,9 % NaCl (tak zwaną wodą morską).
- Stosowanie tak zwanej fizjoterapii oddechowej, do której zaliczamy drenaż ułożeniowy. Drenaż ułożeniowy to przyjmowanie przez pacjenta takiego ułożenia, pozycji, która pozwala w bardziej efektywny sposób na oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny. Drenaż może być statyczny (pacjent siedzi lub leży w różnych pozycjach, w zależności od lokalizacji zalegającej wydzieliny w płucach) lub dynamiczny (chory zmienia rytmicznie swoje położenie co kilkadziesiąt sekund).
- Oklepywanie klatki piersiowej – ręka jest ułożona jak do czerpania wody i oklepuje się płuca od podstawy do szczytu (od dołu ku górze).
- Domowym sposobem na mokry kaszel jest herbatka ze proszkowanego imbiru, szczypty goździków i cynamonu; pomaga w odkrztuszaniu zalegającej wydzieliny.
- Technika efektywnego kaszlu – w jej skład wchodzi podwójne odkaszlnięcie, kaszel kontrolowany i wzmacniany czy intensywny wydech.
- W przypadku kaszlu mokrego, w których wydzielina jest bardzo gęsta i prowadzi do wystąpienia niedodmy płuc, konieczne może być zastosowanie do odessania cewnika lub bronchofiberoskopu.
- By pozbyć się mokrego kaszlu stosuje się również w fizjoterapii wibracje klatki piersiowej za pomocą specjalnych aparatów wibracyjnych, które generują drgania i sprężynowanie klatki piersiowej (polegają na uciśnięciu dolnej części klatki piersiowej w czasie wydechu i szybkim puszczeniu ucisku w chwili rozpoczęcia wdechu).
Jak pozbyć się kaszlu suchego?
Kaszel suchy jest bardzo dokuczliwy. Bywa, że powoduje uczucie duszności. Przy suchym kaszlu, który trudno jest powstrzymać pacjenci mają problemy ze snem. W leczeniu suchego kaszlu ważne miejsce zajmują leki, które hamują odruch kaszlowy.
- Podobnie jak w przypadku kaszlu mokrego, leczenie domowymi sposobami kaszlu suchego obejmuje odpowiednie nawilżanie powietrza. Nawilżone śluzówki nie dają dodatkowych objawów w postaci drapania i suchości w gardle.
- Sprawdza się także inhalacje z pary wodnej, najlepiej z dodatkiem olejków eterycznych. Zalecana aromatoterapia to stosowanie inhalacji z naparu z tymianku, eukaliptusa lub rumianku, które oczyszczają drogi oddechowe.
- W przypadku obu rodzajów kaszlu konieczne jest nawadnianie. To warunek by nawilżyć śluzówki i upłynnić wydzielinę. Kaszel suchy może w każdej chwili przejść w kaszle mokry, tak może się zdarzyć, gdy po początkowej infekcji wirusowej pojawi się także bakteryjna.
- Suchemu kaszlowi często towarzyszy uczucie drapania i suchości w gardle, chrypka. Można wówczas zastosować tabletki do ssania, które łagodzą te dolegliwości.
- Konieczne jest rzucenie palenia, dym tytoniowy dodatkowo podrażnia drogi oddechowe i upośledza funkcjonowanie oskrzeli. Osoby palące bardzo często cierpią na tzw. kaszel palacza; w przypadku zrezygnowania z nałogu kaszel bardzo często ustępuje.
Czy istnieje skuteczny sposób, który leczy oba rodzaje kaszlu?
Pacjenci najczęściej mają problem z rozpoznaniem rodzaju kaszlu. Część opisanych sposobów na kaszel mokry i kaszel suchy jest skuteczna w obu jego rodzajach. Zarówno inhalacje, jak i nawilżenia powietrza, stosowanie łagodnych ziołowych tabletek do ssania przynosi ulgę.
Jeżeli jednak jednoznacznie stwierdzenie tego z jakim rodzajem kaszlu mamy do czynienia przynosi kłopot, warto sięgnąć po środek, który leczy oba rodzaje kaszlu. Syrop na kaszel suchy i mokry zawiera składniki, które pozwalają eliminować oba rodzaje kaszlu.
Jest to preparat zawierający między innymi sulfogwajakol pierwiosnek i tymianek. Pierwszy ze składników – sulfogwajakol działa wykrztuśnie, oddziałuje bezpośrednio na oskrzela i pobudza je do zwiększenia wydzielania płynu. Tymianek działa wykrztuśnie. Z kolei pierwiosnek do sposób na uciążliwy, męczący suchy kaszel.
Leki na kaszel mokry
Na rynku farmaceutycznym istnieją leki wspomagające odkrztuszanie zalegającej wydzieliny. Ich regularne stosowanie pozwala na szybsze oczyszczenie dróg oddechowych, ale także łatwiejsze odkrztuszanie zalegającej plwociny.
Do leków dostępnych bez recepty na kaszel mokry zaliczamy niektóre preparaty zawierające acetylocysteinę (np. ACC). Występuje ona w postaci tabletek, proszku do sporządzenia zawiesiny do picia. Środek ten stosuje się w przebiegu ostrego bądź przewlekłego zapalanie oskrzeli.
Kolejną substancją wykrztuśną jest Ambroksol. Jego działanie polega na zwiększeniu wydzielania śluzu i zmniejszenia lepkości wydzieliny. Dzięki temu upłynnia zbyt gęstą wydzielinę i ułatwia jej usuwanie. Dodatkowym działaniem ambroksolu jest pobudzenie ruchu rzęsek układu oddechowego, których zadaniem jest oczyszczanie dróg oddechowych. Ambroksol jest dostępny bez recepty w postaci syropu na kaszel mokry, tabletek na kaszel mokry bądź roztworu do wstrzyknięć. Podobne działanie co ambroksol wykazuje również bromheksyna (np. Flegamina), również dostępna bez recepty w postaci syropu na kaszel mokry.
Leki na kaszel suchy
Kaszel suchy zwalcza się poprzez leczenie choroby, która go wywołuje. W przypadku, gdy leczenie nie przynosi pożądanych efektów, można zastosować leki przeciwkaszlowe. Popularne są te, zawierające kodeinę. Sama kodeina w czystej postaci działa silnie przeciwkaszlowo, jest pochodna morfiny, dlatego dostępna jest wyłącznie ne receptę.
Do skutecznych leków zaliczamy środki zawierające dekstrometorfan. Jest to opioidowy lek przeciwkaszlowy działający na ośrodek kaszlu w mózgu. Preparat jest dostępny bez recepty w postaci syropu na kaszel suchy bądź tabletek na kaszel suchy. Należy pamiętać, aby nie przekraczać dobowej dawki, gdyż jest to silny lek. Kolejnym lekiem działającym ośrodkowo jest kodeina. Oprócz zwalczania kaszlu suchego, działa także uspokajająco i przeciwbólowo.
Łukasz Wolak
Lekarz
Absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Siemianowicach Śląskich. Przyszłość zawodową wiąże z chirurgią ogólną i ginekologią.
Komentarze i opinie (0)